zondag 27 december 2020

De bom (Alcante / Bollée / Rodier)


Soms is de inhoud van een graphic zo boeiend, dat je vergeet de tekeningen te 'lezen'. Dat overkwam me bij De bom. De tekeningen zijn goed, daar niet van, maar ze staan zo in dienst van het verhaal dat ze niet de aandacht trekken. Hoewel ze mede het verhaal vertellen, lijken ze vooral voertuig voor de inhoud.

De bom is de atoombom. Vijfenzeventig jaar geleden werden er twee gegooid op Japan. Maar waar kwam die bom vandaan en hoe ontstond het idee? Wie waren er nog meer bezig zo'n atoombom te ontwikkelen? We lezen het allemaal in De bom. 

Na de eerste publicaties over atoomsplitsing, zien verschillende landen meteen de militaire mogelijkheden ervan en ze gaan aan het werk om een bom te ontwikkelen: Amerika, Duitsland, Rusland - overal gaan wetenschappers aan de gang. 

Manhattenproject

In De bom krijgen we een inkijkje in dat proces en we leren de hoofdrolspelers kennen. De grootste aandacht gaat uit naar de Amerikanen die in het Manhattenproject met een groot team aan het werk zijn en uiteindelijk ook als eerste succesvol zullen zijn. Hoewel je weet hoe het uiteindelijk afloopt, ben je toch benieuwd naar de weg ernaartoe. 

Je zou kunnen zeggen dat de makers van de dikke beeldroman (ruim 450 pagina's) een documentaire hebben gemaakt, maar hun mening klinkt er ook in door. Al in het begin worden Japanners opgevoerd, mensen met wie we ons kunnen identificeren. Zij zullen uiteindelijk het slachtoffer van de bom worden. 

Nieuw voor mij was dat zo'n groot aantal wetenschappers zich uitsprak tegen het gebruiken van de bom. Vanwege het te verwachten grote aantal burgerslachtoffers, maar ook vanwege de aanzet tot een wapenwedloop. Drijvende kracht hierbij was Leo Szilard, een voor mij nieuwe naam. 

Heldere verteltrant

Het scenario is geschreven door Alcante, met hulp van L.F. Bolléee, de tekeningen zijn Denis Rodier. Het moet lastig geweest zijn om dat scenario helder te houden, omdat de makers alles wilden laten zien. Toch is die helderheid gelukt: je leest moeiteloos door de informatie, ook als die een beetje technisch wordt. Er zijn veel lijntjes, omdat er ook in andere landen gewerkt wordt aan de bom en er is tegenslag, sabotage, spionage. 

Die laatste elementen beloven al een soort avontuur, maar het meest avontuurlijke is de informatie: de weg naar het al bekende eindpunt. De werkelijkheid is altijd complexer dan de weergave ervan, maar je hebt wel het idee dat je na lezing van dit boek zo'n beetje weet hoe het allemaal gegaan is. 

Tekeningen

De tekeningen van Denis Rodier zijn net zo helder als het scenario. Geheel in zwart-wit. Effectbejag ontbreekt geheel en dat werkt heel goed bij dit boek, waarvan de inhoud al genoeg effect sorteert. De ellende die de bom veroorzaakt is natuurlijk heftig en dat is ook in de tekeningen terug te zien. Toch is het heftigste iets wat juist verstild is: een soort schaduw die zich ingevreten heeft in een traptrede. Daarop heeft iemand gezeten, van wie niets is overgebleven. 

Als 'verteller' is de stof uranium gekozen. Dat vind ik een wat minder gelukkige greep. Ten eerste is die verteller een groot deel van het verhaal afwezig en ten tweede lijkt dat uranium ook een soort karakter te hebben: het wil belangrijk zijn en verheugt zich erop de vernietiger te worden. Dan is de verteller dus slechts een deel van het uranium en niet het uranium dat nog gewoon verborgen in de mijnen ligt. Allemaal erg gekunsteld en voor mijn gevoel voegde dat niets aan het boek toe. Het verhaal is indrukwekkend genoeg. 

In een nawoord krijgen de drie makers de kans nog even wat informatie te geven. Ook interessant. 

De bom is indrukwekkend, niet alleen vanwege de omvang. Al bij verschijnen heeft een soort tijdloos aura. Het is een boek dat je over tien of twintig of nog meer jaren moeiteloos nog zult kunnen lezen. 

Titel: De bom
Scenario: Alcante / Bollée
Tekeningen: Denis Rodier
Uitgever Scratchbooks
z.pl. 2020; 472 blz. €39,90 (gebonden, leeslint)




2 opmerkingen:

  1. Ik heb stapels in de winkels zien liggen maar het schrok mij nogal af. Nu heb ik sowieso met alles wat met WOII te maken heeft, een wat afhoudende houding. Na Shoah kon ik moeilijk er nog meer over verdragen.
    Zoals je het beschrijft, is het wel een nieuwe blik op de gebeurtenissen van destijds. Toch denk ik dat ik dit boek aan me voorbij laat gaan. Wel leuk om je bespreking te lezen zodat ik er toch nog iets meer van weet.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik had hem tot de vakantie laten liggen, maar het boek was toegankelijker dan ik inschatte.

      Verwijderen