Er zijn redenen genoeg om niet te beginnen aan Het meisje dat verdween (2010) van Els Florijn. De titel is niet bepaald spetterend en het lijkt erop dat het boek door recensenten is genegeerd: op het achterplat staat alleen een tweet van Andries Knevel, die Florijns boek uitroept tot de beste roman van 2010. Voor de goede orde: dat was het jaar dat Bonita Avenue van Peter Buwalda verscheen. En Tikkop van Adriaan van Dis, Sprakeloos van Tom Lanoye, De Nederlandse maagd van Marente de Moor, Huid en haar van Arnon Grunberg. Allemaal niet gelezen door Knevel, neem ik aan. Mij is het dan ook een raadsel waarom de uitgever juist de Kneveltekst in rood op de omslag afdrukt.
Twee jaar geleden liet ik het boek van Els Florijn ongelezen, omdat ik de indruk had dat het niet om een roman ging. Het meisje dat verdween is gebaseerd op gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog, zoals die verhaald zijn in een uitzending van Andere Tijden: 'De andere familie Frank'. Een familie duikt onder, maar vertrouwt het jongste kind (Elly Frank) toe aan een ander gezin. De bange burgemeester zorgt ervoor dat het kind opgepakt en weggevoerd wordt. Ze is vrijwel meteen op transport gesteld en waarschijnlijk is ze onmiddellijk daarna vergast.
De documentaire had ik gezien en ik zag dat zo'n beetje alle publiciteit rondom Het meisje dat verdween over die geschiedenis ging. Ik heb die artikelen diagonaal doorgekeken, zonder ze echt te lezen. Als ik dat wel had gedaan, had ik geweten dat Florijn weliswaar de geschiedenis van Elly Frank en haar gezin als uitgangspunt heeft genomen, maar dat ze een echte roman heeft geschreven.
Florijn heeft een wat stroeve stijl, die soms ook een beetje dof is. Toch weet haar boek te boeien. Het verhaal zwenkt heen en weer tussen het verhaal van het kleine meisje (dat in het boek Ditte heet) en haar zusje (Lotte, in het boek) dat dus moet onderduiken. Florijn stopt echter niet bij het einde van de oorlog, maar ze laat zien hoe ook na de oorlog het lijden doorgaat van het gezin waaruit het dochtertje is verdwenen. Als Lotte al over de zeventig is, gaat ze terug om te kijken of ze nog iets van haar zusje te weten kan komen. Ze heeft het idee dat zij degene is die de herinneringen moet conserveren, dat zij ervoor moet zorgen dat het zusje niet definitief verdwijnt.
Els Florijn heeft met Het meisje dat verdween een degelijke roman geschreven, die doordacht en stevig in elkaar zit. Als lezer leef je gemakkelijk mee de hoofdpersonen. Vooral de tocht van het ene onderduikadres na het andere is beeldend beschreven.
Met de werkelijke gebeurtenissen is Florijn behoedzaam omgegaan. Achter in het boek verantwoordt ze zich uitvoerig. Dat is informatief, maar het zorgt er tegelijkertijd voor dat je Het meisje dat verdween lastiger als roman leest. Ik vermoed dan ook dat Florijn bij haar spreekbeurten naar aanleiding van het boek meer heeft moeten vertellen over Elly Frank dan over haar eigen roman.
Filmpje over Het meisje dat verdween
Geluid bij het interview is wat minder, maar wel acceptabel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten