Een jaar geleden las ik De vierde vrouw van Frans Willem Verbaas, een boek dat mij aangenaam verraste. Ik schreef er hier over. Toen al had ik zijn debuut, Sneeuw in Afrika, in huis. Het was een geduldig boek. Zonder morren wachtte het een jaar en toen werd het gelezen.
In veel boeken uit de christelijke hoek ontbreekt het aan handeling. De personages voeren lange gesprekken, waarin hun opvattingen duidelijk worden, of ze lezen boeken die hen tot nieuwe inzichten brengen of ze halen hoofdstukken lang jeugdherinneringen op. Vaak vergeet de schrijver dat er ook wel eens iets mag gebeuren.
Sneeuw in Afrika begint wel meteen met ontwikkelingen: de antiquaar Thomas Masmeijer en zijn vrouw Lizette reizen naar Mali. Al op de eerste dag meldt hun zoon Mark, die op de winkel zou passen, dat er ingebroken is en dat er een kostbare reeks boeken is gestolen. Al gauw blijkt dat er een luchtje aan het zaakje zit: zijn zoon heeft de politie en de verzekering niet gewaarschuwd.
Ook verderop in het boek, als Lizette met een vriendin naar het noorden van Afrika reist en Thomas achterblijft, is er aardig wat spanning in het boek. Maar er zijn ook momenten waarop het verhaal een beetje inzakt.
Thomas bijt (hoe symbolisch!) zijn gebit kapot op de hostie. Het leidt tot verschillende bezoeken aan de tandarts, met wie hij lange gesprekken voert. De titel van het boek verwijst ook naar de tandarts, die in zijn praktijk foto's heeft hangen van zijn wintersport.
Verder zijn er passages waarin Thomas terug moet denken aan wat hij gelezen heeft in een boek van Willem Barnard. De herinneringen aan diens werk komen soms spontaan boven. Waarom die wel en herinneringen aan andere schrijvers niet? Masmeijer heeft een boek van Barnard bij zich, maar in grote delen van Sneeuw in Afrika leest hij daar niet in.
En dan is er nog de periode dat Thomas zijn vrouw bedroog met een collega, Jozien. Het is allemaal al een hele tijd achter de rug, maar Thomas denkt nog wel heel vaak aan Jozien en in zijn gedachten is zij nog steeds dichtbij. Het bedrog had Verbaas duidelijk nodig om te laten zien dat Thomas in zijn relatie met Lizette en met zijn zoon een flinke steek heeft laten vallen. Maar waarschijnlijk hadden voor het verloop van het verhaal alle passages met Jozien geschrapt kunnen worden. Ook zonder die is wel duidelijk dat de relatie tussen Thomas en Lizette niet goed is. Maar blijkbaar wilde Verbaas een duidelijk aanleiding hebben.
De stroefheden in die relatie weet Verbaas trouwens wel goed op te roepen, bijvoorbeeld in de korzeligheden in hun korte dialoogjes. Er zijn geen grote ruzies, maar aan alles voel je dat het niet goed zit.
Het slot van de roman sluit mooi aan bij het begin: Thomas zit in het vliegtuig, met het oranje rugzakje van Lizette op de stoel naast zich. De situaties lijken op elkaar en toch verschillen ze enorm. Waaruit dat verschil bestaat, kan ik hier niet uit de doeken doen, omdat ik niet te veel van het verhaal weg wil geven. Verbaas laat alleen de overeenkomst zien, maar daardoor wordt voorval het verschil duidelijk. Dat is knap gedaan.
Sneeuw in Afrika is een aardig boek, beter dan veel andere boeken van christelijke snit. In sommige gedeelten houdt de verteller een flink tempo aan en hij laat overtuigend zien hoe de nieuwe omgeving blootlegt waaraan het schort tussen Thomas en Lizette. Niet alle plotwendingen vond ik even aannemelijk en soms kakte het verhaal een beetje in, maar ik heb me tijdens het lezen niet verveeld. Dat is wel wat waard.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten