dinsdag 31 oktober 2023

Alsnog (Wilem Ritstier / Andrea Kruis)


Rob van Beerschot is een wat oudere man die in een wijk woont die zijn beste tijd gehad heeft. Zijn huis heeft bijvoorbeeld nog een geiser en zo'n zwartwit geblokte gootsteen. De hele buurt dreigt platgegooid te worden, maar Rob is niet van plan zijn huis uit te gaan. Om hem heen gaat het wel hard: het buurtwinkeltje verdwijnt en zijn buurvrouw Merel gaat kijken naar een nieuw appartement. 

Verder gaat zijn leven zijn gangetje. Hij vangt zijn kleinkinderen op als ze uit school komen. Zijn dochter Martine is een jonge, werkende vrouw. Ze heeft een drukke baan, waardoor ze vaak gestrest is en haar relatie gaat niet zo goed. 

En dan moet alles ook nog verantwoord. Dat haar dochter Hinde heet, geeft al een beetje aan in welke hoek je haar moet zoeken. Ze belt Rob speciaal op om hem op zijn kop te geven als hij de kinderen fastfood heeft laten eten. Als Hinde jarig is wil moeder liever geen cadeautjes ('Ze heeft al zoveel rommel'), maar geld voor een nieuwe iPhone.

Alledaagsheid

Rob is de hoofdpersoon van de graphic novel Alsnog, waarvoor Willem Ritstier het scenario schreef. De tekeningen zijn van Andrea Kruis. Het tempo in het verhaal is vrij laag, maar dat geeft goed de alledaagsheid weer van het leven van Rob. Ook de tekeningen hebben een huiselijke sfeer. Het gaat hier om mensen die we zelf zouden kunnen zijn of die we zomaar zouden kunnen ontmoeten. De mensen aan wie in het journaal gevraagd wordt wat ze hoorden van de inbraak, de ontploffing of het ongeluk. 

Rob drinkt 's avonds een kop koffie bij Merel, die wel wat meer met hem zou willen, maar daar moet Rob nog even niet aan denken. Van tijd tot tijd gaat hij naar het graf van zijn vrouw, met wie hij na haar dood gesprekken voert. Dat kennen we vooral uit Amerikaanse films en series (Afterlife, bijvoorbeeld). Misschien is het net iets te veel een fictiecliché, al is het ook niet heel erg storend. 

Wat betreft de tekeningen op die locatie: bij het graf met het kleine kruis staat het kruis de ene keer aan de achterkant van de opstaande steen, de andere keer aan de voorkant. En het graf met het grote kruis staat op bladzijde 3 rechts van het graf van Robs vrouw en op bladzijde 34 links. Ik ben een kniesoor. Tijdens het lezen valt het niet op. 

Vriend van vroeger

Rob ontmoet een vriend van vroeger, Gijs Nieman. Die heeft het meer gemaakt in het leven en is wat flamboyanter, maar de hernieuwde kennismaking is hartelijk en Rob maakt ook kennis met de familie van Gijs. Ze besluiten om samen op vakantie te gaan. Maar daar gaat het niet goed met de gezondheid van Gijs.

Waar de titel op slaat, laat ik nog maar even in het midden. Er moet voor de lezer immers nog wel wat te ontdekken zijn. Het loopt allemaal wel goed af, maar heel lang is niet te voorspellen op welke manier dat zal zijn. 

Alsnog is een heel aardige beeldroman. Rob is als karakter niet zo spectaculair, maar dat vind ik juist wel goed. Hij is vriendelijk, maar houdt zich vaak ook wat op de vlakte. In zijn 'gewoonheid' is hij goed getekend. Hij gaat volop voor je leven. Wat dat betreft gebeurt dat veel minder bij bijvoorbeeld kleinzoon Melle, die vooral bezig is op zijn telefoon en vaak 'whatever' zegt. Hij is niet veel meer dan een type geworden. 

Perspectief

We leven de hele tijd mee met Rob en dat werkt goed. In een scène verschuift het perspectief naar de buurvrouw, die zich realiseert dat ze niet moet afgaan op veronderstellingen. Dat is een beetje een zwaktebod, dat de manier van vertellen net iets minder consequent maakt. 

Er is genoeg te waarderen in Alsnog en toch kwam ik aan het eind tot niet veel meer dan 'aardig'. Misschien komt dat door de goede afloop in de epiloog, waardoor het verhaal wel erg gesloten wordt en er weinig lucht overblijft. In de loop van het verhaal blijft er nog wel wat te raden over, maar aan het eind is dat helemaal voorbij. 

Maar goed, het verhaal is verder heel behoorlijk geslaagd, met fraaie scènes, waarin het gedrag van mensen goed getroffen is. De dialogen deugen en de tekeningen zijn prettig en brengen de personages dicht bij de lezer. Aan het eind is er nog een toegift: de schetsen van Kruis voor de verschillende personen. Ook leuk. 

Tijdsbeeld

Behalve het verhaal van een oudere man wiens leven weer richting krijgt, geeft Alsnog ook een tijdsbeeld. Sociale-huurwoningen moeten gesloopt worden voor dure koophuizen, kleine winkeltjes verdwijnen, het gejaagde leven van een deel van de jonge volwassenen, een keuze kunnen maken wat betreft je gender - het komt allemaal voorbij. Hierbij moest ik denken aan een uitspraak van de schrijfster Marijke Höweler die het verwijt kreeg dat ze zo oppervlakkig schreef. Ze antwoordde: 'Bij mij zit de diepte aan de oppervlakte'. 

Ik vind Alsnog niet oppervlakkig, maar het doet zich wel voor als 'gewoon'. Bij Alsnog zit het bijzondere in het gewone. 

Titel: Alsnog
Scenario: Willem Ritstier
Tekeningen: Andrea Kruis
Uitgever: MENLU
2023, 88 blz. € 24,99 (hardcover)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten