Podcast: Onland, De laatste dagen van John Lennon

 

Onland

Er zijn veel podcasts die op elkaar lijken qua vorm. De vorm die mij het minst aanstaat is: een paar mensen (vaak mannen) gaan bij elkaar zitten en kletsen ergens over. Bij veel van die podcasts ben ik al snel afgehaakt (Man, man man, de Zelfspodcast, Teun en Gijs vertellen alles). 

Er zijn ook heel veel podcasts die te maken hebben met een werkelijk gebeurde misdaad. Vaak proberen de podcastmakers erachter te komen hoe de toedracht geweest is. Eerder besprak ik aardig wat podcasts van deze soort. Een greep: De Kofferbakmoord, Moord op het Oosterveld, Daders, Kwaad bloed. Sommige makers hebben wel een eigen insteek: bij Kwaad bloed wordt het verhaal ook gedramatiseerd. 

Met een podcast die techttoe rechtaan een misdaad reconstrueert is overigens niets mis, maar het is mooi als de maker iets eigens mee kan geven. Op dit moment verschijnen er afleveringen van de podcast Onland. Het buurmeisje van Joost Engelberts, Rinie Wielheesen, 12 jaar oud, werd verkracht en vermoord. Het is al decennia geleden. 

Wroeten

Het leven gaat door en nu, na zoveel jaren, vraagt Engelberts zich af hoe dat precies zat. Dat niet alleen, overigens. Hij wil ook weten wat dat gedaan heeft met de dorpsgemeenschap. Ook vraagt hij zich af of het eigenlijk wel mag, wroeten in een persoonlijk drama. Zijn de naast betrokkenen eigenlijk wel gebaat bij het oprakelen van het gruwelijke dat er vroeger gebeurd is. 

Engelberts heeft er een gedegen onderzoek van gemaakt. Daarbij stuit hij op nogal wat dingen: een tweede moord, kindermisbruik door kloosterlingen, mensen die ten onrechte aangezien werden voor een dader. Hij moet heel wat moeite doen om het politiedossier boven water te krijgen en dan blijkt het bovendien niet compleet te zijn. 

Onland is een goede podcast geworden: prettige ondersteuning van de tekst (door geluiden en muziek) en de gesprekken zijn ook echte gesprekken, zodat je het idee hebt dat je erbij bent als Engelberts aan de keukentafel mensen vraagt naar hun ervaringen en herinneringen. 

Zwaar aangezet

In de verbindende teksten zet hij zaken soms onnodig zwaar aan. Omdat de inhoud al zwaar genoeg is, is dat onnodig. Terughoudender teksten hadden net zo goed gewerkt. Een voorbeeld: mensen met de namen Bennie en Jan worden ten onrechte vastgehouden (niet tegelijkertijd). De tweede overkomt hetzelfde als het eerste, maar met 'het grote verschil', zegt Engelberts dat het niet om dezelfde persoon gaat. Tja. De aanduiding 'het verschil' had volstaan.

Ook heeft Engelberts de neiging om te zeggen dat hij iets gaat vragen voordat hij een vraag gaat stellen: 'Dan heb ik nog een domme vraag', 'Ik heb nog één vraag'. In een aflevering kwam ik zoiets zelfs drie keer tegen. 

Het verschil tussen deze podcast en soortgelijke podcasts is de persoonlijke betrokkenheid van de maker. Hij maakte deel uit van de gemeenschap waarin het gebeurde. Degenen die Rinie van dichtbij hebben meegemaakt, kent hij. Hij weet waarover zijn gesprekspartners het hebben. Die gemeenschap zit nog steeds ergens in hem en op het moment dat hij teruggaat in de tijd, is hij ook weer terug in zijn eigen jeugd. 

Hoeveel afleveringen er nog volgen, weet ik niet. In ieder geval kijk ik uit naar deel 5. De eerste vier vind je hier.

De laatste dagen van John Lennon

Er is een cartoon van een bejaardenhuis waarin oude mannen tegen elkaar schreeuwen: 'Beatles!' 'Stones!' Blijkbaar zijn de fans verdeeld in twee groepen en kun je niet voor allebei zijn. Ik denk dat ik nog net te jong was voor de keuze. In ieder geval heb ik die nooit gemaakt. 

De makers van de podcast De laatste dagen van John Lennon hebben in ieder geval hun keuze gemaakt. Als het gaat om een wat minder album van John Lennon merkt iemand op dat het in ieder geval niet zo slecht is als wat de Stones op dat moment maken. 

Makers

Die makers zijn: Jan-Cees ter Brugge (spreek uit: Jan-Kees), Wibo Dijksma en Michiel Tjepkema. Ze maken ook de Fab4cast, over The Beatles. Die heb ik nooit gehoord. Intussen zijn er meer dan honderdvijftig afleveringen van. Verder werkt Anne Hurenkamp mee. 

De laatste dagen van John Lennon lijkt te gaan over de dagen voordat John Lennon werd vermoord, in 1980. Dat klopt niet helemaal. Weliswaar gaat het wel over die tijd, maar heel vaak wordt er teruggegrepen op wat veel eerder gebeurde. Dat is overigens alleen maar prettig. 

Eigenlijk weet ik niet zo heel veel van de leden van The Beatles. Paul McCartney is nog steeds actief, van Ringo Starr en George Harrison ken ik nog een paar nummers die ze solo hebben gemaakt en ik had ooit een leerling die vond dat Harrisson de meest getalenteerde Beatle was, een opvatting die je niet zo vaak hoort. Wij hadden vroeger een LP van John Lennon, maar ik weet niet meer of die van mijn broer of van mij was. En de muziek herinner ik me al helemaal niet meer. Het muzikale leven van John Lennon na The Beatles is mij een beetje ontgaan. Daar kan ik nu alsnog kennis van nemen.

Iets meer afstand graag

Naar de podcast heb ik dan ook met interesse geluisterd, al denk ik dat iemand die meer ingeleid is in The Beatles er wel iets meer uit haalt. De makers zijn wel duidelijk fans. Dat geeft niet, maar soms zou meer afstand ook welkom zijn. Lennon kan weinig fout doen. Bij de podcast over Bob Dylan (Bobcast) zijn de makers ook enthousiast, maar ik heb het idee dat daar toch wat meer ruimte is voor nuance. 

Verder is het alleen maar prettig dat je aan de hand wordt genomen door mensen die enthousiast zijn. Soms miste ik een verwijzing door mijn gebrek aan voorkennis. Dat is onhandig, maar er bleef genoeg over om door te luisteren. Tussendoor zijn er steeds geluidsfragmenten en dat is heerlijk, omdat je het idee hebt dat je bij die situatie aanwezig bent. Ook hoor je stukjes van nummers van John Lennon (en soms van The Beatles of van Yoko Ono) en die hadden van mij wel wat langer mogen zijn. 

Wie er aan het woord is, is niet zo goed uit te maken. Ik heb geen beeld bij de namen en ik hoor wel dat er enig verschil tussen de stemmen zit, maar ik weet niet welke stem bij welke naam hoort. 

Voor fans van The Beatles is deze podcast natuurlijk een must, maar ook voor mensen die verder van John Lennon of The Beatles af staan, is er veel leuks te horen. Er zijn zes afleveringen (zie hier) waarvan ik er vier beluisterd heb, in twee blokjes van twee. De laatste twee staan klaar en die ga ik zeker nog tot mij nemen.