Podcast: Daders, De Buren, Adieu God?

Drie podcasts deze week: een podcast waarin ex-criminelen hun verhaal vertellen, een podcast van honderden afleveringen op het gebied van maatschappij, literatuur, cultuur en gesprekken met mensen over hun geloof of ongeloof.

Daders

De laatste tijd loop ik om een of andere reden nogal eens op tegen podcasts waarin de dader van een misdaad (of van misdaden) centraal staat. Onlangs nog besprak ik, in dezelfde blogpost,  De wereld van Jan de Man en Ik sla mijn vrouw. En nu is er weer eentje: Daders. Die gaat zes afleveringen tellen, waarvan er nu vier verschenen zijn. De afleveringen zijn zo om en nabij drie kwartier lang.

Cas de Jong is de presentator. In elke aflevering staat een dader centraal, die aan Jansen zijn verhaal vertelt. En hij of zij moet alles vertellen, zegt Jansen stoer in de inleiding: bij hem heeft niemand zwijgrecht.

De verhalen zijn divers: (ex-)criminelen met verschillende achtergronden die verschillende soorten misdaden hebben begaan. Je krijgt hun kant van het verhaal goed mee en soms is dat aangrijpend, bijvoorbeeld als Willeke (aflevering 3) over haar jeugd vertelt. Je snapt dat iemand met zo'n achtergrond anders in het leven staat dan de gemiddelde burger.

Sensatie

Wat me een beetje tegenstaat, is de gerichtheid van Jansen op het sensationele, met vragen als 'Wat is het meest bizarre dat je in de gevangenis hebt meegemaakt?' Hij blijft tijdens de gesprekken ook aardig op afstand. Soms zegt hij na een gesprek dat hij het heftig vond, maar daar is verder eigenlijk niks van te merken.

Ook het morele oordeel dat op de achtergrond meebromt, zit me wat in de weg. De gesprekspartners moeten altijd zeggen of ze er spijt van hebben en er zijn ook altijd een paar 'confronterende' vragen of opmerkingen, die ook weer een beetje stoer overkomen. Liever had ik gehad dat Jansen gewoon goed doorvroeg en geïnteresseerd was in zijn gesprekspartners in plaats van in zijn eigen morele superioriteit.

Uit een bijzinnetje blijkt dat enkele of misschien wel alle (ex-)criminelen een boek hebben geschreven. Het zijn dus mensen die hun verhaal al verschillende keren hebben gedaan. Vreemd is dat er dan weer niet gemeld wordt welk boek zo iemand heeft geschreven.

Al met al zijn de afleveringen aardig om te beluisteren, maar zeker niet meer dan dat. Je vindt ze hier.

De Buren

Als je een tijdje vooruit wilt met een en dezelfde podcast, neem dan De Buren. Dat is de naam van het Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat. Misschien bedriegt mijn geheugen mij, maar ik vermoed dat ik al meer dan tien jaar podcasts van deze aanbieder beluister.

Aanvankelijk waren dat vooral voorgelezen verhalen. De laatste tijd zijn het vooral inleidingen en complete debatavonden, over zeer diverse onderwerpen. Alleen al op deze pagina vind je zeventig podcasts en hier vind je er meer dan vierhonderd.

In sommige podcasts is het geluid een beetje aan de zachte kant, maar meestal is alles goed te volgen.  De onderwerpen zijn altijd prikkelend en je kunt prettig meedenken tijdens de gesprekken. 

Enkele titels/onderwerpen: Klimaat en verbeelding, Serotonine van Houellebecq, Zin en waanzin, Naar een werkweek van dertig uur? en afleveringen over filosofen als Martha Nussbaum en Jürgen Habermas.

Er is heel veel over te vertellen, maar eigenlijk moet je zelf even gaan grasduinen. Dit is een heel rijke bron, waarvan je echt even moet drinken. 

Adieu God?

Adieu God? is eigenlijk een tv-programma, denk ik, want ik kwam filmpjes tegen. Nooit gezien, wel gehoord, als podcast. Ik miste het beeld niet. Om een indruk te krijgen heb ik ongeveer twintig afleveringen gehoord. Daaruit concludeerde ik dat de gesprekken van presentator Tijs van den Brink zich op verschillende plaatsen afpspelen en dat hij vaak, of misschien wel altijd, een Jezusbeeld bij zich heeft. 

Aanvankelijk was het de bedoeling (denk ik) dat Van den Brink in gesprek zou gaan met kerkverlaters, maar intussen zijn het gesprekken geworden over geloof en ongeloof, ook met mensen die volop gelovig zijn.

De gesprekken kennen vaste elementen, zoals de vraag naar het gezin waaruit de gesprekspartner komt en de vervolgvraag of geloof daarin een rol speelde. Een vraag naar de kindertijd en naar het geloof is altijd een goede manier om dicht bij iemand te komen. En vaak worden het dan ook wel boeiende gesprekken. 

Van den Brink geeft zijn gesprekspartners genoeg ruimte en schiet gelukkig niet vaak in de verdediging. Als je wilt weten wat iemand beweegt, kun je immers vaak beter doorvragen, dan dat je je eigen wereldbeeld ertegenover plaatst.

Niet alle gasten leken me boeiend, maar toen ik er een stel uit wilde pikken, had ik ruime keus: van Freek de Jonge tot Hans Sibbel, van Mei Li Vos tot Ben Bot, van Margriet van der Linden tot Stephan Sanders. Uit de oudere afleveringen heb ik een keuze gemaakt, de meer recente heb ik allemaal beluisterd. 

Voor bingeluisteren leent de podcast zich minder. Als je er in enkele dagen een heel stel beluistert, gaan de afleveringen op elkaar lijken. Maar wekelijks een aflevering is best prettig. 

Dat prettige zit natuurlijk in de loop van het gesprek. Ik noemde al de ruimte die wordt gegeven, maar ook het doorvragen en de oprechte belangstelling van Van den Brink voor wie er tegenover hem zit. Ook de lengte van de podcast (vijfentwintig minuten) is prettig: luisteren kan even tussendoor. 

Dit is de site. In de laatste afleveringen waren te gast: Trijntje Oosterhuis, Wierd Duk, Ans Markus en Mart Smeets. Daar zit vast iemand tussen die je wel eens over het geloof wilt horen praten.