Podcast: De kofferbakmoord

Het werkt journalistiek altijd goed als je een moord een naam kunt geven die mensen meteen onthouden, zoals de balpenmoord, de paraplumoord of de Schiedammer parkmoord. Als een moord een paar keer zo genoemd is, wordt die niet meer met andere misdaden verward.

Zo is er ook de kofferbakmoord. Er zijn er zelfs twee van: eentje in Limburg, waar iemand voor veroordeeld is en eentje in Drenthe, uit 2017. In de laatste zaak zit de laatste tijd niet veel schot. Omdat het een cold case dreigt te worden hebben twee journalisten van Het Dagblad van het Noorden daar een podcast over gemaakt. Die vind je hier.

Stram en lam

Ralf Meinema is een jongeman, zoals er zoveel zijn. Hij heeft vrienden in het clubje Stram en Lam. Er wordt gedronken in een tot kroeg verbouwde caravan. Een aardige jongen, die Ralf, op wie niet veel aan te merken lijkt. Maar op een dag verschijnt hij niet op zijn werk.

Niet veel later wordt zijn auto uit het Stieltjeskanaal getakeld. Het lichaam van Ralf, gruwelijk verminkt, bevindt zich in de kofferbak. Wat is er gebeurd? De vrienden van toen komen nog steeds langs bij de ouders van Ralf, behalve zijn beste vriend. Wat weet die? En wie is die Hans O., met wie Ralf op de avond voor zijn verdwijning een afspraak had? In de podcast wordt het op een rijtje gezet.

De podcast is gemaakt door Bas van Sluis en Renate Winkel. Ze besteedden er vier afleveringen van ongeveer twintig minuten aan. De vormgeving is sober, met weinig ondersteunende muziekjes. De verbindende teksten worden uitgesproken door Winkel. Een beetje stijfjes soms; je merkt dat ze voorleest. Voor een schrijvende journalist is dat niet zo vreemd.

Taal

Taalkundig zitten er soms wat dubieusheden in de teksten. 'We willen dat het vuur blijft wakkeren'. Vuur wakkert niet; je zult het zelf moeten aanwakkeren. Of deze: er wordt gesproken over 'een verbouwde kroeg' als het over een tot kroeg verbouwde stacaravan gaat. Dat is vreemd, vooral omdat het niet over spontaan uitgesproken teksten gaat.

In de reconstructie gaat het duo nauwkeurig te werk. Het telefoontje waarin de vader van Ralf de vermissing doorgeeft, klinkt authentiek. Is de opname opgevraagd? Dat wordt niet duidelijk, maar het klinkt allemaal heel natuurlijk, waardoor je ook meteen meeleeft met de ouders. Als de auto gevonden wordt, is het nog niet meteen duidelijk dat het lichaam Ralf zich in de kofferbak bevindt. Het geduld van de ouders wordt wel op de proef gesteld.

Zorgvuldig

Winkel en Van Sluis gaan zorgvuldig te werk. Geen gerommel met verborgen microfoons en waar mogelijk wordt het principe hoor en wederhoor gehuldigd. Als gesprekspartners dat vragen, wordt de microfoon zelfs uitgezet.

De journalisten gaan ook prudent om met de informatie. Zo weten we dat het lichaam van Ralf verminkt is, maar niet of hij (om maar iets te noemen) door messteken om het leven is gekomen of dat zijn schedel is ingeslagen. Ik kan me voorstellen dat je dat niet gaat vertellen in een podcast waaraan ook de familie meewerkt, maar misschien moet je daar dan wel in een aflevering rekenschap van afleggen. Zeker voor een publiek dat gepokt en gemazeld is in crimeseries en misschien ook wel in 'true crime'.

De mensen met wie gesproken wordt, zijn goed te verstaan. Accent of dialect blijken geen bezwaar. Misschien komt dat doordat we de klanken kennen uit bijvoorbeeld de nummers van Daniël Lohues. De interviewer klinkt bij enkele keukentafelgesprekken soms wat verder weg, maar is goed te volgen.

Sfeerbeelden

Renate Winkel en Bas van Sluis bezoeken ook cruciale plekken, zoals de plek waar de auto van Ralf op de avond van de verdwijning is gesignaleerd, maar dat voegt niet zoveel toe. In die gedeelten zouden sfeerbeelden opgeroepen moeten worden, maar dat valt eigenlijk nogal tegen.

Eerlijk gezegd kende ik de moord niet en na het beluisteren van de podcast dus wel. Ik heb de vier afleveringen achter elkaar gehoord, zonder dat ik de interesse kwijtraakte. Je merkt de betrokkenheid van Van Sluis en Winkel en hethoren van de naasten van Ralf is indrukwekkend.

Schimmige zaakjes

Je bent als luisteraar ook geïntrigeerd door het verborgen leven dat je vermoedt. Er zijn schimmige zaakjes en je weet niet in hoeverre Ralf erbij betrokken is. Of de moord wordt opgelost, laat ik even in het midden. U kunt er zelf achter komen door de vier afleveringen te beluisteren.

Ik denk dat het 'verhaal' nog iets strakker opgebouwd had kunnen worden, zoals bijvoorbeeld bij De brand in het landhuis, maar het was de makers natuurlijk niet in de eerste plaats om het spannende verhaal te doen.

De kofferbakmoord is een mooi voorbeeld van regionale journalistiek, in dit geval onder de vlag van Het Dagblad van het Noorden. Juist in dit soort onderwerpen hebben regionale media een meerwaarde. Ze zitten dicht bij de bron en zijn beter geïnformeerd dan de landelijke media. En dan blijkt een regionale gebeurtenis niet alleen van belang voor het Zuidoosten van Drenthe. Het gaat om mensen en het leed dat hun overkomt. Dat heeft algemene geldigheid.

Alle afleveringen zijn terug te luisteren op de gebruikelijke plaatsen. Hier bijvoorbeeld.