Niet (dan) nadat

Vanochtend las ik in Ik kreeg het op mijn hart, het humoristische boekje van Maarten Vermeulen over kerktaal in evangelische kerken, het lemma 'Inzegenen':

Naast alledaags zegenen bestaat er ook inzegenen, een plechtige variant die niet zelden gepaard gaat met handoplegging, meestal op het hoofd. Bijvoorbeeld als iemand een taak op zich neemt als ouderling, oudste of voorganger, wordt hij of zij ingezegend (niet nadat er eerst antwoord is gegeven op een ellenlange vraag, vol bijzinnen, meestal uiteenvallend in drie deelvragen, die echter niet per stuk beantwoord moeten worden -oeps, van de zenuwen probeert een van de kandidaten dat toch- maar pas na de zin 'wat is daarop uw antwoord', waardoor de meeste mensen plompverloren 'ja' zeggen). 

 In de tweede zin vallen een paar dingen op. Ten eerste natuurlijk dat hij zo lang is, maar dat is opzet; Vermeulen bootst de lange, uit deelvragen bestaande zin bij de inzegening na.

Verder de zinsnede 'meestal op het hoofd'. Waar leggen ze bij die evangelischen de handen dan nog meer op? In de Statenvertaling las ik, in Genesis 24: 'Toen legde de knecht zijn hand onder de heup van Abraham, zijn heer, en hij zwoer hem over deze zaak.' Zou het zoiets zijn? En wat moet ik mij dan voorstellen bij 'onder de heup'?

En ten slotte: 'niet nadat'. Volgens Vermeulen wordt iemand niet ingezegend nadat hij antwoord gegeven op zo'n lange vraag. Wanneer dan?

Mij lijkt dat hier iets anders staat dan de schrijverd bedoelt. Hij had drie manieren om het goed te doen:

1. Iemand wordt ingezegend nadat hij een lange vraag heeft beantwoord.
2. Iemand wordt niet ingezegend voordat hij een lange vraag heeft beantwoord.
3. Iemand wordt niet ingezegend dan nadat hij een lange vraag heeft beantwoord. 

Wat Vermeulen gekozen heeft, heeft een andere betekenis dan de drie opties hierboven. Ik neem aan dat hij 'niet dan nadat' bedoelde in plaats van 'niet nadat'. Even zoeken op het wereldwijde web leert mij dat dat vaker fout gaat.

Het gaat trouwens ook vaak goed. 'Niet' en 'nadat' kunnen prima naast elkaar staan, bijvoorbeeld in de zin 'Mijn computer start niet nadat ik op de startknop heb gedrukt'. En nooit gaat het fout als er  een beklemtonend woord voor 'niet' staat:

Mijn computer start niet, ook niet nadat ik op de startknop heb gedrukt.
Mijn computer start niet, zelfs niet nadat ik op de startknop heb gedrukt. 

Het blijkt vooral fout te gaan bij het gebruik van 'maar': 'maar niet nadat'. Ik vond bijvoorbeeld:
Op Nrc.nl:

Het sportieve gebaar van Lazio-spits vindt gehoor en de scheidsrechter wordt op de hoogte gebracht, maar niet nadat Klose ook zijn medespelers al heeft geprobeerd duidelijk te maken dat dit niet de manier is waarop de drie punten mee terug naar Rome horen te gaan.

Op de site van P&A Talentontwikkeling:

Ze moesten van God snel uit Egypte vertrekken, maar niet nadat ze broden hadden gebakken.

En op Rechtenstudie.nl:

Later stapte hij over naar Twitter, maar niet nadat hij eerst de kat uit de boom had gekeken.

De boosdoener is 'maar' lijkt me. Blijkbaar nodigt die uit tot fouten. Hoe dat komt, weet ik ook niet. Misschien vinden we de combinatie 'niet dan nadat' lastig. Maar we kunnen ook 'niet voordat' gebruiken. In veel gevallen kiezen we daar blijkbaar niet voor.