donderdag 11 augustus 2022

Non-retour (Patrick Jusseaume / Jean-Laurent Truc / Olivier Mangin)


Op de cover van het album Non-Retour staat onder de titel 'Algerije, juli 1962'. Voor veel Franse lezers zal dat al heel wat zeggen, voor Nederlandse lezers behoeft dat waarschijnlijk enige uitleg. Die krijgen we overigens ook, tijdens het verhaal. 

Van 1954 tot 1962 werd er in Algerije een dekolonisatieoorlog uitgevochten. In juli 1962 erkende Frankrijk de onafhankelijkheid van het land. Veel Fransen keerden halsoverkop terug naar Frankrijk. 

Laatste vlucht

Bij het begin van Non-Retour zien we de passagiers aanschuiven voor wat misschien wel de laatste mogelijkheid zal worden om per vliegtuig van Colomb-Béchar naar Marseille te gaan. De mensen lijken wat gelaten, militairen kijken waakzaam toe. De personages die een rol zullen spelen worden tijdens het wachten geïntroduceerd door scenarioschrijver Jean-Laurent Truc. Dat gaat op een vrij natuurlijke manier: een moeder met kinderen, een man die een album van Buck Danny aan het oudste zoontje uitleent, een dame die aanbiedt te helpen, een chagrijnige militair, een geheimzinnige man met leren jack.

Het is een vlucht waarop van alles gebeurt: een poging tot kaping, een opdracht om te landen in Oran (een stad in Algerije), een mogelijk tekort aan brandstof. Er is een centrale rol voor de hoofdhostess Anne, die een gemakkelijke verbinding is tussen de cockpit en de passagiers. Bovendien blijken de gezagvoerder en zij een verleden te hebben: ze vlogen ook al samen in 1954, bij de laatste vlucht uit Indochina. De situatie daar was enigszins vergelijkbaar. 

Tussendoor zijn er verschillende flashbacks die wat rust brengen en tegelijkertijd de personages meer achtergrond en daardoor meer diepgang geven. Iedereen heeft zijn eigen verhaal en in het vliegtuig zitten dus niet alleen zoveel passagiers, maar even zoveel levensverhalen.

Waargebeurd

De basis van Non-Retour is een gebeurtenis uit het leven van Jean-Laurent Truc. Hij was de oudste zoon van het gezin dat meeging met de vlucht die de hoofdlijn is in het verhaal. Zijn vader was piloot, zodat het niet vreemd is dat het jongetje in de strip houdt van de avonturen van Buck Danny. Zo tumultueus als in het album was de vlucht niet, maar je moet er natuurlijk wel een goed verhaal van maken. 

Die autobiografische achtergrond is terug te vinden in het dossier dat aan het verhaal is toegevoegd. Daarin wordt verwezen naar de reis die Jean-Laurent Truc als jongetje maakte. Paginagroot is de fraaie foto van het gezin afgedrukt. Die foto werd genomen door vader, die niet meekon naar Frankrijk. Dat maakt het extra dramatisch. 

Ook vertelt Truc over de samenwerking met de tekenaar Patrick Jusseaume, die nog wel voor een aantal bladzijden de potloodtekeningen heeft kunnen maken, maar het album niet heeft kunnen voltooien. Hij overleed in 2017. Jusseaume werd overigens geboren in weer een andere Franse kolonie: Ivoorkust. 

Tekeningen

Achter in het album zijn twee bladzijden opgenomen met voorbereidende tekeningen van Jusseaume, waarin hij de verschillende personages portretteert en dertien bladzijden van de strip in  potlood, waarvan er een ook geïnkt is. We kunnen het dossier, het verhaal van Truc, plus de tekeningen van Jusseaume voor een groot deel zien als een eerbetoon aan de tekenaar. 

De uiteindelijke tekeningen zijn gemaakt door Olivier Mangin. Doordat we ook aardig wat originele tekeningen hebben, kunnen we zien welke keuzes Mangin heeft gemaakt. Uiteindelijk werken zijn tekeningen, dus dat heeft hij goed gedaan.  

De inkleuring is van de hand van Albertine Ralenti. Bij de flashbacks is ervoor gekozen om geen witte achtergrond te gebruiken, maar een gekleurde, zodat meteen duidelijk is dat we een tijdsprong maken. Dat is overigens ook aan de rest van de inkleuring te zien. Dat zorgt ervoor dat je moeiteloos door de wisselingen van tijd leest. 

Blijft je bij

Non-Retour is misschien niet veel meer dan een gemiddeld verhaal, maar het maakt toch indruk. Waarschijnlijk doordat je het niet alleen als verhaal kunt lezen. Je neemt de historische context automatisch mee en dan is het ook nog een verhaal dat voor de schrijver een persoonlijke betekenis heeft. Daardoor blijft het je meer bij dan een verhaal over een willekeurige vliegreis met hindernissen.

Uitgeverij Silvester heeft haar best gedaan en heeft er een mooie uitgave van gemaakt: hardcover, zeer uitgebreid dossiergedeelte en een stofomslag met een tekening aan de binnenkant. Mooi gedaan.

Titel: Non-Retour. Algerije, juli 1962.
Scenario: Jean-Laurent Truc
Tekeningen: Patrick Jusseaume / Olivier Mangin
Inkleuring: Albertine Ralenti
Vertaling: Frederik van Wonterghem
Uitgever: Silvester
's-Hertogenbosch 2022, 76 blz. 24,95 euro. (hardcover)


Geen opmerkingen:

Een reactie posten