Er leden heel wat mensen onder het bewind van Mao. Daar zijn ook beeldromans over gemaakt, bijvoorbeeld het aangrijpende Zonder zorgen van Belle Yang. Heel wat milder is de serie China van Li Kunwu en P. Ôtié, maar ik heb dan ook het idee dat daarin niet het hele verhaal wordt verteld. Dirk-Jan Hoek belichtte in Mao's mussen een ander aspect: hoe de dieren onder Mao te lijden hadden.
In 1958 proclameerde Mao de strijd tegen het ongedierte: mussen, ratten, muggen en vliegen. In Mao's mussen focust Hoek op de strijd tegen de mussen. Het hele volk moest zich inzetten om deze vogels uit te roeien. Ze aten immers het koren op. Met veel lawaai werden de mussen opgejaagd, zodat ze oververmoeid raakten en uiteindelijk een makkelijke prooi werden.
Het breekt het hart van de vogelliefhebber Dong, die onderwijzer is. Zijn leerlingen moeten katapults maken om de mussen te schieten. Dong probeert zich daaraan te onttrekken en wordt gearresteerd. Zijn vrouw is solidair met hem en probeert zoveel mogelijk mussen te redden.
De strijd tegen de mussen had desastreuze. Doordat de sprinkhanen hun natuurlijke vijanden verloren, brak er een sprinkhanenplaag uit, wat hongersnood tot gevolg had. Velen stierven. Maar tot zover gaat het boek van Hoek niet.
Dirk-Jan Hoek heeft een (voor mij) onbekend stukje geschiedenis naar boven gehaald met dit verhaal. Dat lijkt me ook de belangrijkste verdienste. Het verhaal zelf is verder vrij eenvoudig en rechttoe rechtaan verteld. Verhaaltechnisch is er niet zoveel aan te beleven.
Wel nodigt het boek uit om meer op te zoeken over wat er in die tijd in China gebeurde. Daarom had ik eigenlijk wel een inleiding of een uitleiding willen hebben, om het geheel wat meer body te geven.
De tekeningen van Hoek zijn in zwart-wit, soms in een wat hoekige stijl. Ook de andere boeken over China die ik hierboven zijn uitgevoerd in zwart-wit. Misschien nodigt het onderwerp daartoe uit. De tekeningen zijn het middel om het verhaal te vertellen; ze vestigen niet zo zeer de aandacht op zichzelf, hoewel ze wel effectief zijn. Hoeks tekeningen doen wel wat denken aan die van Craig Thompson. Je kunt je mindere voorbeelden kiezen.
 |
| Poster voor de campagne tegen muggen, vliegen, mussen en ratten |
Geen opmerkingen:
Een reactie posten