Als het Boekenweek is, is er bij christelijke boekhandels het Actieboek te verkrijgen. Daar heb ik in het verleden over geschreven, net als over de geschiedenis daarvan. De links neem ik op onder aan deze bijdrage. Verschillende keren heb ik mijn verwondering uitgesproken over het feit dat enkele auteurs nooit zo'n actieboek mochten schrijven. Ongetwijfeld heb ik daarbij de namen van Frans Willem Verbaas en Janne IJmker genoemd. Sinds Enny de Bruijn zich gewend heeft tot de fictie (met Het IJzeren Veulen) is zij ook een nadrukkelijke kandidaat.
Dit jaar werd Frans Willem Verbaas dan eindelijk verkozen het Actieboek te schrijven. Bijna alles van hem heb ik gelezen. Alleen Heilig vuur (2020) ontsnapte aan mijn aandacht. Ik begrijp dat het een roman over Calvijn is.
Jan van Eyck
Verbaas heeft vaker bekende figuren uit het verleden tot hoofdpersoon van een boek gemaakt: Suster Bertken, Augustinus, Karl Barth. Dat doet hij ook in het Actieboek van dit jaar, De schilder en de prinses, waarin de schilder Jan van Eyck de hoofdrol speelt. In 1428 krijgt hij de opdracht van Filips van Bourgondië om een portret te schilderen van Isabella van Portugal. Mogelijk wordt zij Philips' derde vrouw.
Van Eyck, werkt nog aan het altaarstuk Het Lam Gods, dat in 1432 voltooid zal worden. Hij zal er, sinds de dood van zijn broer Hubert (gestorven in 1426), zonder de hulp van zijn broer aan moeten werken. Maar eerst dus naar Portugal.
Verbaas vertelt het verhaal van Van Eyck en Isabelle in elf hoofdstukken, die afwisselend vanuit de schilder en de prinses zijn geschreven. We maken de worsteling mee van de schilder: hij wil haar waarheidsgetrouw schilderen, maar hij wil ook zijn best doen om het huwelijk tot stand te laten komen. De prinses moet erg wennen aan de eigenzinnige schilder. En als Filips inderdaad wat in haar ziet, zal ze haar land en alles wat haar bekend is achter zich moeten laten.
Hoewel Verbaas het meestal niet moet hebben van de actie, heb je toch het idee dat er meer tussen de personages gebeurt dan in zijn vorige roman, over Suster Bertken, waar de brave Bertken meestal in haar eentje in haar cel de tijd moest zien door te komen. De spanning tussen de schilder en de hooggeplaatste vrouw voel je als lezer. Je hoopt dat het allemaal goed zal komen. Of dat zo is, laat ik even in het midden.
Toegankelijk
Ik denk dat De schilder en de prinses prima voldoet als Actieboek. Het is toegankelijk, geschikt voor een breed publiek en het geeft een mooie ingang tot het werk van Frans Willem Verbaas. Maar het is ook een beetje gladjes.
Je kunt je de hele tijd met allebei de personages identificeren. Er zit voor geen haartje kwaad bij de personen, ze doen nooit iets waardoor je je tenen moet krommen, nooit iets waarbij je je ongemakkelijk voelt. Als er tegendraadsheid is, is die sympathiek. Nooit wordt je empathie op de proef gesteld. Dat zorgt ervoor dat je je als lezer in een comfortabele positie bevindt, maar ik had me best af en toe wat minder gemakkelijk willen voelen.
Maar misschien is daar een Actieboek niet de meest geëigende plek voor en De schilder en de prinses (een titel die overigens net te veel doet denken aan De schilder en het meisje van Margriet de Moor) kan door een boekhandel zonder voorbehoud uitgereikt worden. Dat is in het verleden wel anders geweest.
Maar goed, ook het officiële Boekenweekgeschenk heeft mindere edities gekend en het huidige, van Gerwin van der Werf, is best goed gelukt, maar het laat te weinig te raden over, naar mijn smaak. Zolang het mensen aanzet tot lezen, hoor je mij trouwens niet klagen. Niet heel veel, tenminste.
In de wacht
Van Verbaas moet ik eigenlijk Heilig vuur nog lezen. Dat zal ik zeker doen als de uitgever het alsnog opstuurt. Of ik het ga kopen, weet ik zo net nog niet. Ik heb nog wel heel veel liggen dat op lezing wacht en er komt alleen maar bij.
Op dit moment lees ik van alles: een boek over Congo, een roman van Emy Koopman, de briefwisseling tussen Jeroen Brouwers en Geert van Oorschot en een boekje over Johan Andreas dèr Mouw. En dan natuurlijk nog de strips. Onlangs heb ik wat dunnere boekjes gelezen (naast de Boekenweekgeschenken zijn dat een verhalenbundel van Robin Kramer en een boekje over Rutger Jan Schimmelpenninck). Daardoor kan mijn schrijven mijn lezen moeilijk bijhouden. Ik probeer de achterstand weg te werken door deze week vier nieuwe recensies te plaatsen in plaats van drie. Ik hou je op de hoogte van de vorderingen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten