Alle dagen ui (B. Carrot)

In een strip kun je een fictief verhaal vertellen, maar je kunt ook een reportage maken of een biografie, of een zelfhulpboek. Er zijn veel voorbeelden te geven, bijvoorbeeld de reportage van Aimée de Jongh over vluchtelingen op Lesbos, De wachtkamer van Europa. 

In Alle dagen ui van B. Carrot krijgen we het verhaal te lezen van Saied Al-Karim, gevlucht uit Egypte, asiel aangevraagd in Nederland. Het verhaal is op ware feiten gebaseerd, maar de namen zijn verzonnen.

Vluchtelingen en andere migranten hebben het niet makkelijk in West-Europa en daar is al veel over geschreven en ook getekend. Mij schiet meteen Ze heten allemaal Mohammed van Jerôme Ruillier te binnen. Hierin doen veel migranten hun verhaal, ook degenen die als 'gastarbeider' in hun nieuwe land kwamen.

Literatuur

Literatuur met soortgelijke hoofdpersonen: De weg naar het noorden van Naime El Bezaz (over een illegaal), Iemand anders van Nasser Fakteh en Hoe ik talent voor het leven kreeg van Rodaan Al Galidi. Dat laatste boek moet ik nog steeds lezen. Misschien moet ik dat af en toe opschrijven, zodat ik er niet meer onderuit kan.

B. Carrot beschrijft het verhaal van de Egyptische vluchteling Saied Al-Karim, die min of meer bij toeval in Nederland terechtkomt. Hij vraagt op Schiphol asiel aan en komt dan in detentie terecht. Hij denkt dat hij naar een vrij land gaat, maar hij wordt opgesloten. Daar moet hij keer op keer zijn verhaal doen. Nou ja, hij moet antwoord geven op de vragen, in plaats van dat hij mag vertellen wat hij heeft meegemaakt.

Rechten

Hij heeft zekere rechten, maar niet iedereen geeft hem die. Hij mag bijvoorbeeld een bepaalde tijd luchten, maar de bewakers verkorten soms de luchttijd. Er is een bibliotheek, maar daar mag je niet altijd naar toe. Er zijn regels en regeltjes en er zijn bewakers met hun grilligheid, hun humeuren en temperamenten.

Saied verdiept zich in zijn rechten en hij beklaagt zich als hij niet conform de regels behandeld wordt.  Vaak is hij succesvol in zijn klachten. Hij krijgt zelfs het recht om een groentetuintje aan te leggen.

Dat zijn kleine lichtpuntjes, maar voor de rest is het veelal de tijd uitzitten en niet weten wat er verder met je gebeuren gaat. Er zijn wel mensen die zich bezighouden met zijn lot, maar je krijgt de indruk dat het veel mensen niet kan schelen of dat ze er alles aan doen om zo min mogelijk vluchtelingen binnen de laten. Soms is de aanpak onpersoonlijk en kil.

Natuurlijk zijn er ook mensen die positiever reageren, maar soms doen ze dat op een bevoogdende manier. Blijkbaar weten zij wel wat goed is voor Saied en waar hij blij mee zou moeten zijn.

Veerkracht

Saied leidt een triest bestaan, zou je kunnen zeggen, maar hij is taai en veerkrachtig. Hij geeft niet op en blijft strijden voor een menswaardig bestaan. Die strijd is goed in beeld gebracht door B. Carrot.

De titel is geweldig. Die verwijst naar een Egyptische uitdrukking: een dag honing, een dag ui. Goede en slechte dagen dus. Maar voor Saied is het Alle dagen ui. Sprekende titel die je makkelijk onthoudt. Mijn flauwe hoofd maakt er in combinatie met de naam van de auteur dan weer hutspot van. Het gebeurt voor ik er erg in heb.

Carrot geeft een indringend beeld van het leven van een asielzoeker. De formulieren, de regeltjes. Je krijgt automatisch het idee dat dat toch anders zou moeten kunnen. Maar blijkbaar gebeurt dat niet. Vluchten doe je niet voor je plezier en de manier waarop je behandeld wordt is niet direct een toonbeeld van gastvrijheid en hulpvaardigheid. Gelukkig weet Saied zijn eigenwaarde te behouden.

Achter in het boek staat een nawoord door de persoon die model stond voor Saied. Verder vertelt Carrot over vreemdelingendetentie in Nederland.

Het is goed dat zij het verhaal van Saied vertelt, zodat mensen als hij in beeld blijven en zodat we met onze neus op onze verantwoordelijkheden gedrukt worden.

Tekeningen

De tekeningen zijn ingekleurd met waterverf en doen een beetje denken aan de manier waarop Judith Vanistendael tekent. De inkleuring is rustig gehouden, met blauw en rood als hoofdkleuren. Als er ter aanduiding van de lente dan ineens groen gebruikt wordt, licht dat extra op, vooral als je het grijnzende hoofd van Saied erbij afgebeeld ziet.

Het werk van B. Carrot kende ik hiervoor niet. Alle dagen ui is haar eerste boek, maar ze heeft al eerder verhalen geschreven en geïllustreerd waaruit haar engagement blijkt. Meer over haar werk vind je op haar site.

Titel: Alle dagen ui
Tekst en tekeningen: B. Carrot
Uitgever: Soul Food Comics
Arnhem 2020, paperback, 136 blz. € 23,50