Nieuwe klassiekers

Wanneer noem je een lied een klassieker? In ieder geval moeten heel veel mensen het kennen, lijkt me. Ik denk dan aan nummers als 'Op een mooie pinksterdag', 'Het dorp', 'Mens, durf te leven' of 'Laat me'. De uitvoerende artiesten hoef ik niet te noemen, omdat iedereen die kent.

Daan Bartels maakte een boekje met nieuwe klassiekers, nummers uit de laatste vijfentwintig jaar die grote bekendheid genieten. Hij heeft zich daarbij voornamelijk beperkt tot de kleinkunst en tot de betere popliedjes. We treffen in zijn boekje Nieuwe klassiekers dus niet 'Heb je even voor mij?' van Frans Bauer aan of 'Ik neem je mee' van Gers Pardoel.

Voordat ik het boekje inkeek, had ik bedacht welke nummers erin zouden kunnen staan. Ik dacht aan 'Papa' (Stef Bos), 'Geen kind meer' (uitgevoerd door Karin Bloemen), 'Bloasmuziek' (Gé Reinders), 'Op fietse' (Daniël Lohues), 'Mooi'(Maarten van Roozendaal). Die in ieder geval, leek me. Spinvis zou er wel bij zitten, Guus Meeuwis misschien en natuurlijk Claudia de Breij met dat lied over Lynndie England. Nou ja, en misschien wel iets van Jeroen van Merwijk of Dorine Wiersma of Roosbeef. En zou 'Wegwaaien' van Milou Frencken bekend genoeg zijn? Of 'Ruimtevaarder' van Kommil Foo? Dat waren nummers en namen die door mij heen gingen. Ik kreeg maar een beetje gelijk.

In het nawoord geeft Bartels toe dat hij maar een beperkte keus heeft gemaakt (eenentwintig liederen) en dat er veel meer klassiekers zijn, waaronder 'Papa' van Stef Bos. Bartels liet zich bij de keuze leiden door vermeldingen in de Top 2000, door de mate waarin nummers werden aangevraagd bij radiopogramma's waarbij hij werkte en of nummers voorkwamen op 'lijstjes met betrekking tot uitvaarten, trouwerijen en andere ceremonies'. Ten slotte ging hij af op de mening en de smaak van vakgenoten en van (hier zet Bartels drie puntjes) zichzelf.

'Papa' komt op al die lijstjes voor, volgens mij; het reikte tot in de top honderd van de Top 2000, wordt gedraaid bij begrafenissen en andere plechtigheden en ik heb nog nooit iemand iets vervelends over het nummer horen zeggen. Dat het niet opgenomen is, moet dus liggen aan de smaak van de samensteller.

Maar goed, ik kan billijken dat in een vrij beperkte selectie nu eenmaal niet alle goede en populaire nummers opgenomen kunnen worden. Maar ik verbaasde me wel over de nummers die wel de selectie haalden. Ten eerste kende ik sommige nummers niet, maar dat zal aan mij liggen. In musicalnummers ben ik bijvoorbeeld slecht thuis. Ten tweede zijn er ook nummers opgenomen die tekstueel maar heel matig zijn.

'Morgen is vandaag' bijvoorbeeld, uit Soldaat van oranje. 'Vaderland' van Frank Boeijen stelt ook niet zoveel voor en helemaal erg is de draak 'Inspiratie' van Koen en Ad van Dijk, gezongen door Mathilde Santing. 'Ik heb je lief' van Paul de Leeuw is zo bekend, dat Bartels misschien daarom er niet omheen kon. Toch kan ik mij niet voorstellen dat iemand die van goede teksten houdt 'veel beetjes blij' wordt van dit lied. 'Vinkeveen' (Jan Beuving/Angela Groothuizen) is helemaal geen gek lied, maar kan een lied dat zo kortgeleden uitgebracht is al een klassieker zijn?

Bartels nam overigens ook nummers op waarvan het niet meer dan logisch is dat ze in een dergelijke selectie voorkomen: 'Mooi' (Maarten van Roozendaal), 'Amsterdams parfum' (Jan Boerstoel/Jenny Arean/Martin van Dijk)', 'De vondeling van Ameland' (Boudewijn de Groot/Freek de Jonge) en de 'Bloasmuziek' van Gé Reinders dus.Van Theo Nijland had ik gegokt op 'Een vrolijk liedje', maar 'De pijn is weg' is ook acceptabel, al is dat begin wel erg expliciet met die 'tranen' en dat 'verdriet.

De ondertitel van het boek belooft 'verhalen' over de nummers, maar het zijn eigenlijk korte interviewtjes, die niet zo erg strikt geredigeerd zijn. Er zijn babbelachtige passages die prima geschrapt hadden kunnen worden. Dat iets letterlijk zo gezegd is, lijkt me geen argument.

Bartels interviewde de tekstschrijvers, de componisten en de uitvoerende artiesten. Claudia de Breij ('Mag ik dan bij jou?') geeft daarin bijvoorbeeld zelf al aan wat het zwakke puntje in haar tekst is en Maarten van Roozendaal vertelt dat 'Mooi' als een geintje begonnen is, maar dat er toch een heel serieuze laag in de tekst geschoven is.

Bij het boekje is geen cd geleverd. Ieder die de muziek wil horen, wordt geacht naar de website van Bartels te gaan, hetlied.nl, waarop trouwens heel veel over het Nederlandse lied te vinden is. Iedere liefhebber van het Nederlandse lied zou daar van tijd tot tijd eens moeten gaan kijken. Op die site staan de filmpjes die bij de nummers horen. Het loont zeker de moeite om die te bekijken en te beluisteren.

Zo kende ik 'Bij mij' van Anne van Veen niet. In de tekst komt de zwakke zin 'Je blootje maakt me blij' voor, waardoor ik de rest van de tekst ook nauwelijks meer interessant vond. Maar Herman van Veen laat bij de uitvoering die zin gewoon weg en dan blijkt 'Bij mij' ineens een heel aardig nummer te zijn.

Eigenlijk had ik wat meer verwacht van Nieuwe klassiekers. Bij elk lied een stevige inleiding bijvoorbeeld, waarbij er meer over het lied gezegd wordt dan dat de melodie in tien minuten klaar was. Maar toch verveelt het boek niet. Je bladert het lekker door, leest hier en daar wat; je herkent sommige dingen en je laat je verrassen door andere.

Wel moet er een vervolg komen, lijkt me, waarin klassiekers geen plaats hoeven maken voor nummers die het nog moeten worden.