Wat wij moeten weten

Jarenlang heb ik Willy Linthout niet serieus genomen. Slechts eenmaal las ik een deel van de stripserie Urbanus en ik vond het helemaal niks. De tekeningen vielen mij nauwelijks op, geloof ik, en het verhaaltje was grappig bedoeld, maar ik vond het stomvervelend. Misschien zou bij herlezing blijken dat ik het nog steeds met mijzelf eens ben; misschien had ik toen al beter moeten lezen.

Later ging Linthout een andere kant op. Hij schreef de serie Jaren van de olifant en een begin van een vervolg (De leveling) daarop. Het zijn strips met een autobiografische aanleiding: Linthouts zoon benam zichzelf het leven. In de strip leren wij Karel Germonprez kennen die dat verlies probeert te verwerken.

Linthout werkt met plaatjes die allemaal even groot zijn, in potlood. Hij inkt zijn tekeningen niet, wat ze het uiterlijk van schetsen geeft. Het blijkt bijzonder goed te werken. Juist in beeldverhalen waarin de schrijver aan het zoeken is, mag een tekening ook wel iets zoekends, iets kwetsbaars hebben.

In een nieuwe serie, Wat wij moeten weten, figureert Karel Germonprez ook weer, maar hij staat niet centraal. De hoofdpersoon is Moedre, de moeder van Karel, Valère en Roger. Het gaat niet goed met moeder: aan het eind van deel 1 ('Solden in Griekenland') moet ze naar het ziekenhuis en in deel 2 ('De ingreep') dreigt het daar mis te gaan. Maar Moedre redt het.

Dan krijgt ze echter te horen dat Wannes, de zoon van Karel zelfmoord heeft gepleegd. Het is schrijnend om te lezen hoe wanhopig moeder probeert het nieuws te ontkennen, zelfs als ze Karel voor het eerst weer ontmoet naar Wannes' dood. Met alle geweld wil ze het over andere dingen gaan hebben, zoals ze ook na het bericht van Wannes' dood gewoon is gaan kaarten.

De tekeningen van Linthout zijn onmiskenbaar karikaturaal en de humor is er altijd. Ze doen daarmee geen afbreuk aan de ernst van het verhaal, maar versterken die juist. Je kunt breed glimlachen om Valère, de ongetrouwde zoon die nog steeds bij zijn moeder woont en allerlei inventieve uitvindingen doet, zoals een nagelguillotine, omdat moeder de nagels van haar tenen niet meer zelf kan knippen. Het geeft wat luchtigheid aan het verhaal, zodat je de zwaarte ervan kunt (ver)dragen.

Bovenal zijn de verhalen van Linthout menselijk, ontroerend. Met nietsontziende eerlijkheid kijkt Linthout naar zijn leven en zijn omgeving en maakt er prachtige stripliteratuur van.