De wonderlijke reizen van Meelmuts en Roetkop (Zwart en wit 8)

Als er in een boek een personage voorkomt dat Roetkop heet, dan zal dat wel een racistisch boek zijn of op zijn minst een boek dat past in een tijd waarin er neergekeken werd op mensen die niet blank waren. Dacht ik.  Maar De wonderlijke avonturen van Meelmuts en Roetkop (1923?) blijkt een kinderboek te zijn waarin huidkleur eigenlijk geen rol speelt.

Na een schipbreuk ontmoet het koksmaatje Meelmuts het jongetje Roetkop. Die naam leek me niet zo prettig. Om te beginnen vanwege het woord 'kop', dat je meestal tegenkomt in weinig vleiende woorden als 'kaaskop', 'dikkop' en 'kopvoddentaks' en verder natuurlijk dat 'roet', dat de kleur aangeeft. Begin vorige eeuw stoorden mensen zich er blijkbaar niet aan, want anders had de schrijver wel een andere titel gekozen.

Wie die schrijver is, is niet zo duidelijk. Als schrijver van de gedichtjes wordt alleen 'Max' vermeld, de plaatjes zijn van Roland, die elders op het wereldwijde web O. Roland wordt genoemd. In ieder geval laat Max de beide vriendjes, hun hond en later de betoverde schildpad inderdaad wonderlijke avonturen beleven.

Veel lijn zit er niet in het boek; je valt van het ene avontuur in het andere. De gedichtjes zijn ook al niet bijzonder, maar kinderen zullen ongetwijfeld genoten hebben van de dolle belevenissen. Die verhalen zijn niet altijd geloofwaardig, ook niet als je bereid bent mee te gaan in de fictie. Zo ligt er op het ene plaatje nog een zeehond aan de rand van het water te luieren op het ijs en een paar plaatjes later is het zo warm dat Roetkop gaat zwemmen in water dat ijskoud had moeten zijn.

Roetkop en Meelmuts zijn gelijkwaardig. Roetkop spreekt normaal Nederlands en niet een gebroken taaltje, zoals Sjimmie in de vroegste delen van Sjors van de rebellenclub. Hij is ook bepaald niet dommer dan Meelmuts. Als er een boot gemaakt moet worden, verdeelt Roetkop het werk: 'Bravo!' riep Roetkop, 'aangepakt!'/'IK zal gaan zagen, en JIJ hakt!'

Een enkele maal wordt Roetkop het 'arme zwartje' genoemd, waaruit een zekere vertedering spreekt, die me toch niet helemaal lekker zit. Verder speelt kleur geen rol in het boek.

Het boek ging voor mij wel te ver met alle onwaarschijnlijkheden en onmogelijkheden. Als Meelmuts en Roetkop door een 'heeten berg' moeten, liggen er (verrassing!) zomaar asbestpakken voor hen klaar, een draak wordt snel even doodgestoken, een schildpad doorgezaagd en met behangplaksel weer geheeld en als Meelmuts en Roetkop een toverstaf te pakken hebben, weten ze al snel hoe ze ermee moeten omgaan.

Het zal de kinderen in die tijd worst geweest zijn. Ze hebben genoten van een boek zonder gepreek. De goeden winnen natuurlijk en de kwaden gaan ten onder en verder is er alleen amusement. Eigenlijk is De wonderlijke reizen van Meelmuts en Roetkop de televisie van negentig jaar geleden.