Voor jou

'Twee vrienden van me zijn ziek, Henk en Gerard, het voelt of ik ze in Nederland heb achtergelaten. Ik wilde het eerst buiten deze verhalen houden, maar dat lukt me niet.' Dat schrijft K. Schippers op bladzijde 64 van zijn verhalenbundel Voor jou. Hij is dan in Brussel om workshops te geven aan filmstudenten. In Nederland zijn Gerard Brands en Henk Bernlef. Dodelijk ziek.

In de loop van het boek sterven de vrienden, al is dat niet het woord het dat Schippers gebruikt. Hij noemt het verdwijnen. Iets wat verdwijnt kan ook weer tevoorschijn komen en dat gebeurt ook. Ze verschijnen op de foto's die Schippers eerst moet laten ontwikkelen en hun stemmen klinken, met die van Schippers, uit de radio.

En nog weer verderop lopen ze, overleden en wel, ineens in de verhalen rond. Ze buigen zich over de papieren van Schippers en zien dat hij over hen geschreven heeft. Soms lezen ze passages die de lezer nog moet lezen. In ieder geval zijn ze er weer. Mensen van wie je houdt, mogen niet dood en Schippers houdt ze daarom in leven.

De vrienden die zich tussen en in de verhalen dringen, maken Voor jou tot een bijzondere bundel. Het is alsof niet de verhalen het belangrijkste zijn, maar de dingen die eromheen gebeuren. Dat past wel heel erg bij Schippers, die geneigd is om even opzij te kijken als iedereen vooruit kijkt. Ergens in dit boek heeft iemand het over 'de delen van de kaart waar niets gebeurt, tussen twee steden of vlak onder een meer.' Op die plekken letten we niet, als we met onze vinger over de kaart gaan. Schippers wel.

De waarnemingen en de associaties van Schippers zijn, zoals altijd, prachtig. Zeven wielrenners met zilveren helmen passeren. Daarna kijkt Schippers naar de lucht. 'Daar is nu van alles aan de gang, alsof de snelheid van de fietsers het licht aan het werk heeft gezet.'

Voor het licht heeft Schippers altijd oog en hij heeft er mooie woorden voor: 'Denk eerst dat het aan mij ligt, nee, ik ben erdoor omgeven, een zwoel en spekkig licht. Het raakt de etalages en stompe straathoeken.' Er schiet mij zo gauw niemand te binnen die me zo kan meenemen met zijn waarnemingen, die mij zo laat meekijken.

Voor jou bevat prachtige verhalen, die het geen van alle van de plot moeten hebben. Stijl, waarnemingen, sfeer - daarvoor lees ik Schippers. Veel kunst en kunstenaars: de huizen van Magritte, een vrouw die model heeft gestaan voor de schilder Balthus, Piet Moget (van wie ik nog nooit gehoord heb). Een paar verhalen waarin we weer even met onze gedachten bij Rudy Kousbroek mogen zijn.

Curiosa als het promptboek van Marilyn Monroe en de aantekenschriften van een operateur van een bioscoop, waar we anders misschien maar een korte blik op geworpen zouden hebben, worden fascinerend, nu Schippers ze voor ons opent.

Schippers' roman Op de foto uit 2012 zette ik ooit op nummer vier van het lijstje met de beste boeken uit 2012 die ik niet gelezen had. Van die tien boeken heb ik er intussen zes wel gelezen. Schippers niet en eigenlijk weet ik niet waarom, want ik vind zijn boeken altijd goed. Als er een prijs is die Schippers nog niet gekregen heeft, dan moet hem die maar snel toegekend worden.