donderdag 24 oktober 2013

Sinterklazien

Onlangs zag ik de documentaire ‘Houdt God van vrouwen?’ van Emile van Rouveroy. Hierin zien we de orthodox christelijke Hilligje Kok-Bisschop uit Staphorst, die er in haar kerk voor strijdt om gehoord te worden, ook als is ze geen man. Het is een ontroerend portret van een vrouw die keer op keer met haar hoofd botst tegen een glazen plafond, dat in haar kerk ook wel erg laag is aangebracht.

Ik moest daarbij denken aan Lilian Janse, de montere, skeelerende vrouw uit Vlissingen, die gekozen is tot lijsttrekker van de plaatselijke afdeling van de SGP. Ook de SGP heeft het moeilijk met vrouwen en als de partijleiding er niet toe gedwongen was geweest door een rechterlijke uitspraak, hadden vrouwen nooit lid kunnen worden. Nu is er dus zelfs een vrouwelijke lijsttrekker. Het glazen plafond bleek breekbaar.

Lilian Janse en Hilligje Kok zijn strijdbare vrouwen, die zich niet neerleggen bij tradities, maar in actie komen voor wat zij de goede zaak achten. Op sommige andere terreinen zouden vrouwen een voorbeeld aan hen kunnen nemen.

Zo is er al sinds meer dan honderd jaar in Nederland de traditie dat in november een bisschop vanaf een stoomboot aan land komt. Aanvankelijk was hij door slechts één knecht vergezeld, Zwarte Piet; tegenwoordig heeft hij tientallen medewerkers, die allemaal naar dezelfde naam luisteren.

Dat de hulpen van Sint Piet heten, geeft al aan dat het mannen zijn. Het schijnt dat er ook vrouwelijke Pieten voorkomen, maar die mogen niet laten merken dat ze vrouw zijn: ze houden dezelfde naam en dezelfde kleding. Sinterklaas is altijd een man.

Nu zijn er binnen het sinterklaasfeest wel wat elementen die verwarrend kunnen zijn als het gaat om de bepaling van het geslacht: Sint draagt een jurk en Piet een panty. Aan hun mannelijkheid doet dat echter niets af. Het sinterklaasfeest is een mannenzaak.

Voor zover ik weet, is er geen enkele vrouw die deze misstand aan de kaak heeft gesteld. Bij de Verenigde Naties heeft niemand geklaagd over het feit dat er een man is die mag bepalen wie de koek krijgt, wie de gard en dat een man de naaste medewerker is van deze alleenheerser. Hun symbolen, de staf en de zak, zijn nadrukkelijk mannelijk. De vrouwen hebben geen pepernootje invloed.

Maar blijkbaar is er niemand die zich daaraan stoort. Opzij zwijgt; Hedy d’Ancona en Cisca Dresselhuys laten zich niet horen; er verschijnen geen ingezonden stukken in de kranten; in de talkshows gaat het over andere onderwerpen.

Ja maar, zegt u misschien, Sinterklaas is een bisschop en daarom kan hij geen vrouw zijn. Bovendien hechten wij aan onze traditie: een witte sint, een zwarte piet en beide van het mannelijk geslacht.

Tradities veranderen. Sint is geen bisschop meer. Bij de intocht draagt hij op zijn mijter het stadswapen van Amsterdam. Ook daarin volgde de goedheiligman niet de traditie. De traditionele roe is intussen ook al verdwenen. Zo’n grote stap is de vervrouwelijking van 5 december niet.

Maar de dames zwijgen. De enige strijdbare vrouwen bevinden zich blijkbaar in SGP-kringen. We zullen het moeten hebben van Lilian Janse en Hilligje Kok, die overigens als Hilligje Bisschop geboren werd. Wanneer zij het bij de SGP tot kamerlid hebben geschopt, zal Sint zijn baard verliezen en veranderen in Sinterklasina. Of Zwarte Pieternel dan nog zwart is, zal de tijd leren. Ik gok erop dat zij (of hij) in ieder geval de zwarte kousen zal behouden.

Foto: Edwin Nieuwstraten

Andere columns over Sinterklaas:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten