maandag 18 december 2023

De wereld volgens Dirk en Desiree, deel 2 (Hein de Kort)


Dirk Tweekeerbellen en zijn vrouw Desiree vormen een opmerkelijk koppel. Ze zijn fysiek elkaars tegenpolen: Desiree is fors, groot, Dirk is is klein, miezerig. In de onderlinge omgang zijn ze soms elkaar tegenstanders en halen ze het bloed onder elkaars nagels uit, soms trekken ze gezamenlijk op. 

In ieder geval zijn ze niet eenduidig en dat maakt ze interessant, zoals nogmaals blijkt uit het tweede deel van De wereld volgens Dirk en Desiree, een bloemlezing van strips die niet eerder in boek- of albumvorm zijn verschenen. 

In deze strips schetst Hein de Kort niet alleen de wereld van Dirk en Desiree, maar volgens de titel krijgen we hier ook een wereldbeeld: de wereld zoals Dirk en Desiree die zien. De twee hebben het maatschappelijk niet getroffen. Ze kunnen zich weliswaar soms een vakantie veroorloven en Dirk gaat vaak naar het café, maar ze behoren tot 'het gewone volk'. 

Het zijn geen winnaars, maar ook geen slachtoffers. Ze weten dat ze niet de macht hebben, dat er mensen zijn die op hen neerkijken, maar ze leggen zich er niet bij neer. Als ze kunnen, pesten en zieken ze terug. Bijvoorbeeld als ze samen een bezoek brengen aan een museum voor moderne kunst en gaan zeuren over een arm die scheef zit en of een persoon op een schilderij nu een man of een vrouw is. 

Machtsongelijkheid

Het zijn de kleine genoegens van de maatschappelijk minder geslaagden. Je hebt weinig macht, maar waar je die wel hebt, zul je die gebruiken ook. Er zijn in deze strips vaak machtsongelijkheden. Die manifesteren zich in dagelijkse situaties: twee echtelieden, een arts met een patiënt, een middenstander en een klant, een agent en een bekeurde. Degene met een beetje macht wil die doen gelden ook en degene met weinig macht wil zieken waar het kan, om zijn gram te halen. 

Er zit veel vileins in de verhalen, maar je blijft solidair met degene die bezig is met zijn kleine wraakoefening, omdat je snapt dat het in zijn ondergeschikte positie het enige is wat hij terug kan doen. Dirk loopt met zijn nieuwe schoenen door de hondenpoep en brengt ze dan terug omdat ze toch niet zo lekker zitten, Desiree krijgt de kans om nu eens tegen een andere vrouw te zeggen dat ze dik is, Dirk drijft een arts tot wanhoop. De strips zijn meer die van de grijns en het scheve lachje dan van de schaterlach. Wat niet wil zeggen dat het plezier minder is. 

Complexe figuren

Het mooie van de strips van Dirk en Desiree zit er hem in dat ze niet eenduidig zijn, maar dat het complexe figuren zijn die de hardheid van het leven zowel kunnen veroorzaken als ondergaan. Ze hebben een soort slimheid om met het leven om te gaan en zich zo een beetje te redden. Niet omdat ze denken dat ze dan winnen, maar dat ze dan minder snel verliezen. 

Een fraai voorbeeld is 'Parkeerbon' waarin Desiree Dirk naar buiten stuurt, omdat er een parkeerbon uitgeschreven wordt. Hij is niet in de positie om dat te weigeren, maar hij durft ook de confrontatie met de bonschrijvers niet aan te gaan. Daarom treuzelt hij net zo lang tot er niets meer aan te doen is en hij alleen nog maar verontwaardigd kan zijn vanwege de bon. 

Schrijnend en grappig

Er zit vaak iets schrijnends in de situaties die Hein de Kort ons voorschotelt, maar ze zijn ook grappig. Ook hierin zie je de complexiteit, die (gelukkig) niet uitgelegd wordt, maar die iedereen wel aanvoelt. Je kunt je nooit helemaal identificeren met de personages, maar je kunt je ook niet helemaal van ze distantiëren. 

Dat zie je bijvoorbeeld ook op de omslagtekening: Desiree zit op de wc de krant te lezen en Dirk zit ernaast op de po met Donald Duck. Je zou het een huiselijk tafereeltje kunnen noemen van een echtpaar dat het naar zijn zin heeft. Tegelijkertijd heeft het iets ongemakkelijks of misschien zelfs ongepasts. Smerig is het dan weer niet, zo lijkt het, omdat dampen die ontsnappen vrolijk gekleurd zijn. Altijd krijgt de lezer twee kanten tegelijk te ervaren. Dat houdt Dirk en Desiree intrigerend.

Tekeningen

De tekeningen zijn weer in de typische stijl van Hein de Kort: een losse stijl, waaraan in ieder geval geen liniaal te pas komt. Er lijkt behoorlijk wat snelheid in de manier van tekenen te zitten, maar misschien is dat schijn. De wat morsige figuren met de groot getekende mond passen uitstekend bij de inhoud van de strip. 

Dirk en Desiree is een strip die dicht bij huis blijft. Mochten ze niet bij je in de straat wonen, dan wonen ze een paar straten verderop. Het zijn de burgers die we ten diepste allemaal een beetje zijn, maar we weten ons te weerhouden en te gedragen. Dirk en Desiree zijn schaamtelozer en gaan de grenzen over waar wij voor terugdeinzen. Ze hebben waarschijnlijk ook minder te verliezen. 

Ook dit tweede deel van  De wereld volgens Dirk en Desiree intrigeert. De Kort kiest een setting die je niet in veel strips tegenkomt: die is bijzonder, juist door het gewone. In die alledaagse situaties zoekt hij een punt op waar hij net iets dieper kan prikken. Als lezer heb je de uitvlucht dat de strip niet over jou gaat, maar je weet dat je je er ook niet helemaal aan kunt onttrekken. 

Reeks: De wereld volgens Dirk en Desiree
Deel: 2
Tekst en tekeningen: Hein de Kort
Uitgeverij: Sherpa
2023, 80 blz, € 19,95 (softcover)

Eerder schreef ik over:

2 opmerkingen:

  1. Hoi Teunis, ik ben geen fan van het tekenwerk van Hein de Kort, maar je hebt een mooie, enthousiasmerende bespreking geschreven! Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het is wel een stijl om aan te wennen, Erik. Dat vond ik bijvoorbeeld ook bij Eric Schreurs, van Joop Klepzeiker. Maar ik kan daar wel van genieten.

      Verwijderen