Er zijn al heel wat albums verschenen over het echtpaar Dirk en Desiree, een creatie van Hein de Kort. Er moeten er nog in dozen op mijn zolder liggen. Ik heb ze al een tijdje niet ingekeken, maar ik heb er altijd plezier aan beleefd.
Bij uitgeverij Sherpa verschijnt er nu een bloemlezing met het beste van hun avonturen. In deel 1 staan uitsluitend strips die niet eerder in een album of boek zijn verschenen, dus voor velen is dit onbekend werk.
Fors - miezerig
De afbeelding op de voorkant van dit eerste deel is al prachtig: de echtelieden staan er in al hun glorie op, gezeten op wat ik nog steeds een damesbrommer noem. De forse Desiree zit aan het stuur, de miezerige Dirk zit dicht tegen haar aan. Hij is maar klein en kan dus niet met zijn voeten bij eventuele voetsteunen. Hij probeert zijn vrouw goed vast te houden en moet daartoe zijn armen spreiden. Man en vrouw dragen allebei een pothelm, die je tegenwoordig weinig meer ziet, maar die ik me nog goed kan herinneren.
Op de tank van de brommer staat 'D&D', alsof de twee hun eigen merk hebben. Je hebt het idee dat ze elk moment kunnen vertrekken. Uit de uitlaat komen smerige wolken, die je bijna kunt ruiken. Dirk voelt zich duidelijk niet op zijn gemak en mompelt 'Oh, ooh'. Als je het album openslaat, zie dat dat terecht is: bij de eerste de beste drempel wordt hij afgeworpen als door een rodeopaard.
Het is een apart stel, deze Dirk en Desiree. Er zijn heel wat wrijvingen in hun relatie en ze kunnen uitstekend ruziemaken, maar het lijkt wel of hen dat ook bindt en tegenover de buitenwereld kunnen ze elkaar afvallen, maar even goed loyaal zijn aan elkaar.
Desiree heeft haar postuur mee: ze is zo groot dat ze alleen daardoor al kan domineren. Fysiek heeft Dirk weinig in te brengen. Dirk is immers maar klein en heeft daardoor het een en ander te compenseren. Dat doet hij vaak verbaal. Niet dat dat altijd effect heeft: vaak krijgt hij de kous op de kop. Wat hem overigens niet verhindert om er de volgende keer weer even overmoedig in te gaan.
Leedvermaak
Als lezer zit je altijd een beetje met een dubbel gevoel. Aan de ene kant ben je solidair met Dirk en Desiree en aan de andere kant kun je heerlijk opgaan in het leedvermaak als een scène fout afloopt.
Er zit in veel gags een kwaadaardige kant: er is boosheid, er zijn pesterijen, er is de neiging de ander pijnlijk te treffen. Maar die kun je makkelijk verdragen, omdat je weet dat de personages die nare trekjes nodig hebben om zich staande te houden. En er is overigens ook veel gemoedelijkheid en tuttigheid.
Dirk en Desiree (en eigenlijk alle personen in dit album) zijn geen helden. Het zijn krabbelaars die niet zo hoog op de sociale ladder staan en er het beste van moeten maken. Bij elke gag proberen ze dat weer, hoezeer ze de vorige keer hun neus ook gestoten hebben.
Losse stijl
De stijl waarin De Kort tekent is los: ook de kaders worden met de hand getekend, waarbij de lijnen niet overal even dik zijn. Soms moet een lijn halverwege hernomen worden. Die losheid past wel bij de wereld van Dirk en Desiree, waarin ook niet alles zo strak geregeld is. De belettering is in grote letters, die ook niet strak zijn en dat geldt ook voor de manier van tekenen. Bij de mensen ligt de aandacht op het hoofd, dat naar verhouding vaak vrij groot is, met daarin een grote neus en een grote mond. Dat laatste is niet zo verwonderlijk, want het verbale is een belangrijk aspect van deze strip.
De manier van tekenen is expressief, waarbij het karakteristieke altijd belangrijker is dan het mooie. In alle morsigheid en losheid is best wat esthetisch te zien, maar esthetiek zal nooit het doel zijn van De Kort: het ware boven het mooie.
Deze dikke verzameling van de avonturen van Dirk en Desiree heb ik met veel plezier gelezen. Slechts twee keer werd ik teleurgesteld, in 'Van nul naar honderd' en 'Geen stank', waarin een oude mop herkauwd wordt. Maar je weet niet hoe het hoofd van een stripmaker werkt. Soms weet je niet meer dat een idee niet helemaal van jezelf is. Het is maar een klein smetje.
Achter op het album wordt De Kort 'Neerlands beroemdste criticaster-in-woord-en-beeld'. Al tien jaar geleden schreef ik over het veranderen van de gevoelswaarde van het woord 'criticaster'. Het negatieve lijkt er een beetje af te gaan. Maar in mijn hoofd is een criticaster een muggenzifter, een criticus van laag allooi. De Kort verdient beter. Lees en oordeel zelf. In je eentje of dicht tegen je geliefde aan gekropen.
Hein de Kort blijft aangenaam uniek wat mij betreft.
BeantwoordenVerwijderenDe voorbeelden die je geeft, komen die ook uit het boek dat je beschrijft? Hier zie ik geen Dirk en/of Desiree. Of heb ik iets gemist?
Ze komen beide uit het boek en ik denk dat het bij de bovenste wel degelijk Dirk is die een staart wil. Sinds ik op een andere laptop werk, kan ik niet meer zelf scannen (mijn laptop herkent mijn scanner alleen als printer) en daarom doe ik het met wat ik op het web vind of wat de uitgever me toestuurt.
Verwijderen