Bij de titel Gone with the wind is de eerste associatie waarschijnlijk de film uit 1939, die weer gebaseerd was op de gelijknamige roman van Margaret Mitchell van twee jaar daarvoor. De film werd genomineerd voor dertien oscars, waarvan er acht daadwerkelijk gewonnen werden. Het is een klassieker; wie hem niet gezien heeft, heeft er op zijn minst over gehoord.
In Nederland werd de film bekend als Gejaagd door de wind. Voor de vertaling van de stripadaptatie door Pierre Alary is gekozen voor de Engelse titel. Dat is opmerkelijk, want de Nederlandse titel geniet zeker bekendheid. Maar misschien verwijst de Engelse nog net iets duidelijker naar boek en film.
Scarlett
Het verhaal begint in april 1861 in Georgia op de plantage Tara. Het is de vooravond van de burgeroorlog. Op de openingspagina zoomen we in op Melanie O'Hara, die in het verhaal centraal zal staan. Ze is verliefd op Ashley Wilkes. Hij is dat ook op haar, maar hij gaat trouwen met Melanie Hamilton. De families Wilkes en Hamilton trouwen al generaties lang met elkaar.
Op een feest, de volgende dag, zal de verloving bekendgemaakt worden. Scarlett spreekt Ashley daar nog. Dat gesprek wordt onbedoeld gehoord door Rhett Butler, het zwarte schaap in het gezelschap. Hij is een charmante man, maar heeft een dubieuze reputatie.
Oorlog
Als de oorlog uitbreekt, worden de mannen onder wapenen geroepen en ze gaan met zeker enthousiasme ten strijde. Scarlett trouwt halsoverkop met Charles Hamilton, de jongere broer van Melanie. Ze krijgt een kind van hem, maar wordt al snel weduwe.
Er zijn veel verwikkelingen in het verhaal, waarbij de oorlog niet alleen decor is, maar ook een bepalende rol speelt. Niet alleen overlijden er bekenden en geliefden, de noordelijke soldaten bezetten op een gegeven moment ook de stad en Scarlett moet vluchten, samen met Melanie, die net een baby heeft gekregen.
Rhett is van tijd tot tijd in de buurt. Hij lijkt een handige sjacheraar die voordeel haalt uit de oorlogssituatie. Maar hij helpt Scarlett ook om te vluchten.
Als ze terug is in de streek waar ze is opgegroeid, moet ze zien de plantage Tara weer op gang krijgen, wat niet meevalt. Het is al lastig om de belasting betaald te krijgen. Jonas Wilkerson dreigt de plantage over te nemen. Het verhaal lijkt een treurig einde te krijgen.
Lege handen
Ashley komt terug uit de oorlog. De liefde tussen hem en Scarlett bestaat nog, maar hij is getrouwd met Melanie. Scarlett blijft met lege handen achter. Ze zegt: 'Ik heb jou verloren en zal Tara verliezen. Ik heb niets meer om van te houden of om te verdedigen.'
Hoe het verder zal gaan met Scarlett en met de plantage Tara zal te lezen zijn in het tweede deel van het tweeluik.
Verteller
Gone with the wind voert ons terug naar de negentiende eeuw en die sfeer hangt er ook. Dat heeft te maken met de manier van vertellen. In tekstblokken is er een alwetende verteller aan het woord. Die weet zaken die zelfs de personages niet weten. Dat je niet met de man van je hart kunt trouwen is niet nieuw. Ook de moeder van Scarlett, Ellen Robillard, heeft het meegemaakt. Zij was verliefd op haar neef, maar trouwde met Gerald O'Hara, die achtentwintig jaar ouder was. Dat krijgen we als extra informatie mee.
Dat laat zien hoe vast de structuren zijn waarin Scarlett moet leven. De regels en gewoonten lijken sterker te zijn dan het individu, maar Scarlett is een krachtige persoonlijkheid, die niet alleen afgaat op haar verstand, maar ook haar hart volgt. Ze wijkt daarin af van de vrouwen in haar omgeving. Voor de lezer van nu staat ze het dichtstbij.
Tijdsbeeld
We volgen Scarlett, maar krijgen ook de geschiedenis mee: het runnen van een plantage, de burgeroorlog, de onzekerheid van het bestaan. In het gezin waarin Scarlett opgroeit, zijn al drie zoontjes overleden. De dood is een goede bekende.
De slavernij is een gegeven in die tijd, maar al wel punt van discussie. Het is een van de oorzaken van de burgeroorlog: is de slavernij ook toegestaan op de nieuw ontgonnen gebieden? Een van de bedienden van Scarlett is Mammy, een vrouw van kleur. Die wordt in de film gespeeld door Hattie McDaniel. Zij kreeg een oscar voor haar spel en was daarmee de eerste Afro-Amerikaanse die op die manier bekroond werd.
Voor zover ik dat kan beoordelen, volgt Pierre Alary het boek vrij nauwkeurig, net als de film dat al deed. Natuurlijk moest hier en daar wat gecoupeerd en aangepast worden. Het verhaal is niet eenvoudig, maar het blijft helder.
Tekeningen
De tekeningen zijn ook helder, met een lekkere lijnvoering, waarbij de ene lijn net wat dikker is aangezet dan de andere. De ogen van de personages, vooral van Scarlett, zijn vrij groot, wat haar gezicht veel expressie geeft.
De inkleuring is gedaan met veel gelen en bruinen, die soms naar oranje neigen. Dat draagt bij aan de historische setting. Er is veel spel met licht en schaduw, waarbij de schaduwen vaak geen zwart- of grijsvlakken zijn, maar alleen een wat donkerder kleur hebben. Mooi gedaan, maar een enkele keer slaat het ook een beetje door, waardoor het gevaar van effectbejag op de loer ligt. Over het algemeen is het dik in orde.
Eigenlijk wist ik helemaal niet zoveel af van Gejaagd door de wind. Maar ik ben wel nieuwsgierig geworden naar de film. Die zal nog wel ergens op het internet te vinden zijn. Al zou je ook kunnen zeggen dat je die film eigenlijk niet meer nodig hebt, nu de strip er is.
Aan een klassieker valt veel te verprutsen en zo'n verstripping is een risico. Velen hebben er een mening over, er bestaan al beelden in de hoofden van lezers en alleen als de strip goed genoeg is, zullen die lezers bereid zijn die te vergeten en mee te gaan in het verhaal zoals dat nu verteld wordt en getekend. Dat is Pierre Alary wel gelukt lijkt me. Wie deel 1 gelezen heeft, zal ongeduldig wachten op deel 2.
Prachtig!
BeantwoordenVerwijderen