Smakelijk leven (Aurélia Aurita)

Al mijn hele leven lees ik strips, maar wanneer ik erover begon te schrijven weet ik eigenlijk niet precies. In ieder geval voordat ik startte met Bunt Blogt. Het zou zomaar kunnen zijn dat Aardbei en chocola (2010) van Aurélia Aurita een van de eerste graphic novels was waar ik in de krant aandacht aan besteedde. 

Het is het verslag van een onstuimige liefdesrelatie, licht van toon, maar ook onthutsend in zijn eerlijkheid, waarbij gênante momenten niet ontlopen worden. Aurita weet zichzelf en haar omgeving scherp te observeren. 

Dat was intussen alweer een beetje weggezakt bij mij toen Smakelijk leven binnenkwam. Ook hierin speelt Aurélia de hoofdrol. Ze geeft een beeld van haar leven, met veel aandacht voor eten. 

Grootmoeder

Het verhaal begint met de dood van haar grootmoeder. Dat wordt subtiel verteld: op de eerste pagina's zien we alleen maar voorwerpen, te beginnen bij grootmoeders bril. Dan is de persoon wel heel erg weg, zou je kunnen zeggen. Je kunt ook zeggen dat voorwerpen iemand nog een tijdje bewaren. 

De familie komt bij elkaar. Dat wordt allemaal door Aurita getekend, in zwartwit. Alleen het voedsel is in kleur. Eten is blijkbaar belangrijk. Aurita noemt de eettafel een altaar. Er branden ook stokjes wierook. 

De familie heeft Cambodjaanse roots, met een eigen eetcultuur. Nu oma overleden is, zijn ook haar recepten weg. Die zijn namelijk niet allemaal opgeschreven. Hierin wordt duidelijk hoe belangrijk het is om eetcultuur en recepten vast te leggen. 

Verslag vanuit de keuken

De passage van het overlijden van de grootmoeder fungeert in Smakelijk leven als een proloog. Pas daarna volgt er een titelpagina. Daar weer na volgt een verslag van hoe Aurélia Aurita als tekenaar zich bevindt in de keuken van een beroemde kok om vast te leggen hoe daar gewerkt wordt. 

Ze gaat er met open blik in, ziet hoe de keuken georganiseerd is, welke gerechten er bereid worden en heeft ook oog voor de verschillende mensen die hard moeten werken om het niveau van het restaurant elke keer weer te halen. 

Tussendoor dwaalt ze wat af, met herinneringen aan een andere tijd, die ook weer met eten te maken hebben. Altijd blijft daarbij de verhaallijn helder. 

Smaaksensatie

Aurita doet haar best om de smaaksensatie van de gerechten te beschrijven. De lichamelijke vervoering doet soms denken aan seks, waarbij de lezer ook aan Aardbei en chocola moet denken. Met je hoofd kun je een smaak analyseren, maar uiteindelijk moet je je lichamelijk overgeven aan een gerecht en je mee laten voeren. 

Het lichaam speelt in het boek nog een heel andere rol: er wordt borstkanker bij haar geconstateerd. Ze gaat een moeilijk traject in. Ook daarbij observeert ze zichzelf en haar omgeving scherp. 

In het boek zijn ook steeds gesprekken opgenomen met meer of minder beroemde mensen die haar kennen als artiest. We luisteren mee met de gesprekken. Een van hen zoekt ze op in het ziekenhuis, als voor die vriendin de dood dichterbij komt. 

Op allerlei manieren is Smakelijk leven een lichamelijk boek. Het is ook een boek waarin de hoofdpersoon in haar hoofd zaken op een rijtje probeert te houden en soms toch gewoon maar mee moet gaan met het leven. 

Gretigheid

Er zit een soort gretigheid in de manier waarop de gerechten worden beschreven en die gretigheid geldt misschien ook wel het leven, dat ze wil omarmen, ondanks al het moeilijke dat het haar biedt. Die levensdrift is indrukwekkend. Je wordt er zowel blij als stil van. 

Smakelijk leven is geen overdreven optimistisch boek dat alleen de mooie kanten van het leven toont, maar het laat zien hoe je, juist omdat het leven soms pijnlijk is (en altijd eindig) je het met diepe teugen zou moeten inademen. Dat je het bij elk hapje zou moeten proeven en zo smakelijk mogelijk zou moeten leven. 

Het is geen licht boek, maar het heeft altijd wel een redelijk lichte toon, waardoor de lezer zich ook wat lichter voelt. Het geeft een steuntje in de rug, ook als je dacht dat je dat niet nodig had. 

Titel: Smakelijk leven

Tekst en tekeningen: Aurélia Aurita

Uitgever: Scratch Books

2023, 368 blz. € 39,95 (softcover)