Rita (Odija / Stefaniec)

Deel 2 van het vierluik over de stad Bardo is er! Eerder besprak ik al Stolp, waarin de rokende en hoestende Stolp zijn weg zoekt door de stad en het leven, op zoek naar het meisje Sava en zijn verdwenen vrouw Rita. In deel 2 volgen we hem verder op zijn tocht. 

De onrust in Bardo groeit. Doctor Maind doet experimenten om de menselijke soort te laten voortbestaan, maar die hebben tot nu toe geen resultaat. Er komt dus verzet en hij dreigt zijn subsidie te verliezen. 

Ook Stolp komt in de problemen. Hij heeft de hulp van Loens, een kameleon met bijzondere krachten, die hij hard nodig zal hebben. Zeker als hij beschuldigd wordt van verkrachting. Loens is het laatste reptiel in Bardo. De planten zijn al verdwenen en de dieren lijken dezelfde weg te gaan. Stolp haalt Loens op bij de kunstenaar Rege.

Trip

Stolp is een jager, maar in dit deel probeert hij vooral te ontkomen aan degenen die op hem jagen. Hij duikt onder in de wijk van de verwijderden, waar hij weer een trip heeft, of misschien een blik aan de andere kant van de dood. Wat hij daar te zien krijgt, is vooral een blik op zichzelf. Wat is er in het verleden gebeurd tussen hem en Rita. En met nu kind? Wordt zijn gedrevenheid verklaard door zijn schuldgevoel?

Ook in dit deel is er de sekte van de Zwarte Zon, die haar eigen agenda lijkt te hebben. En we krijgen een beeld van de grote leider en zijn vrouw. Of Stolp er veel verder mee komt, is de vraag. Maar hij lijkt ook maar het voertuig dat de lezer door de wereld van Bardo laat bewegen. 

Bardo is een wereld die op weg lijkt naar de ondergang. Geweld en genot, desintegratie, verval, vuiligheid. Bardo lijkt onleefbaar, maar iedereen probeert er het beste van te maken. Wie Rita leest moet onontkoombaar die wereld in. 

Niet de gemakkelijke weg

Daniel Odija (scenario) en Wojciech Stefaniec (scenario en tekeningen) hebben met Rita weer een intrigerend deel toegevoegd aan het verhaal van Bardo. Daarvoor hebben ze niet voor de gemakkelijke weg gekozen. Het verhaal springt vaak over van de ene verhaallijn naar de andere, met trouwens heel slimme bruggetjes, zodat het een tekening lang duurt voordat je in de gaten hebt dat je als lezer de sprong hebt meegemaakt. 

De trip van Stolp is, net als in het vorige deel, prachtig gedaan, waarbij de makers heel veel vrijheid hebben genomen. De lettering is heel expressief en de bladzijden lijken kunstwerken op zich. In alles is er de morsigheid en de onordelijkheid. Niet alleen de personages, maar ook de lezer heeft nooit helemaal de controle. 

Intrigerend is een scène waarin drie verhalen door elkaar spelen: een vrijpartij en twee gevechten. Bij alle drie komen er oerkrachten vrij. In een strook krijgen we steeds zicht op de drie situaties, die bijna samen lijken te vallen. 

Niet lieflijk

Waar het verhaal heen gaat, zal uit de volgende delen moeten blijken. Natuurlijk is het decor Bardo en dat decor werkt door in het thema: een samenleving die geen toekomst blijkt te hebben. Daartussendoor blijven mensen op zoek naar genot en zelfs naar liefde, proberen ze loyaal te zijn aan anderen en zichzelf en ook de band tussen ouders en kinderen komt steeds terug. Niet op een zoete en lieflijke manier; de pijn er het hele album door is, zit ook hierin. 

Deze reeks is niet voor lezers die simpel vermaak willen. Ook dit deel, Rita, vraagt veel van de lezer. Niet alleen op verhaalniveau, maar ook in de tekeningen, die de esthetiek niet als uitgangspunt hebben. In die zin sluiten ze aan bij het expressionisme dat ook meer het ware dan het mooie wilde laten zien. Maar wie het avontuur aangaat, krijgt er veel voor terug: een knarsend verhaal, dat je meevoert naar diepten waarop je je niet meer gemakkelijk voelt. Vrolijk is het allemaal niet. Wie vrolijkheid zoekt, moet maar iets anders gaan lezen. 

Serie: Bardo

Deel: Rita
Tekst en tekeningen: Daniel Odija en Wojciech Stfaniec
Vertaling: Charlotte Pothuizen
Uitgever: Scratch Books
2022, 152 blz. 29,95 euro (hardcover)