De hoofdpersoon is Max, een man van Joodse afkomst. Zijn vrouw is de Surinaamse Alissa. Samen hebben ze een zoon, Salomon.
Dunne verhaallijn
Het verhaallijntje in het heden is heel erg dun: Salomon wordt opgepakt, omdat hij beschuldigd wordt van verkrachting. Aan het eind van het boek weten we of hij het wel of niet gedaan heeft, maar in de loop van de roman zakt het gegeven geregeld naar de achtergrond. Vreemd genoeg is het niet cruciaal voor het verhaal.
Eigenlijk gaat het hele boek over identiteit. In de Tweede Wereldoorlog zijn veel Joodse mensen weggevoerd en omgebracht. Sinds die tijd heeft Max niet meer het gevoel dat hij een witte Nederlander is, maar waar hoort hij dan wel bij? Hij is heel erg gespitst op racisme. Alissa vindt vaak dat hij moeilijk doet en er niet zo zwaar aan moet tillen.
Als bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap een arts het woord vooral tot Max richt en niet tot Alissa, is dat voor Max een teken. Alissa is een vrouw en zij is van kleur. Dat zal volgens hem meegespeeld hebben. Volgens Alissa voelde zij zich ook helemaal niet goed en was het logisch dat de arts Max aansprak. Maar Alissa krijgt op haar werk ook te maken met ongelijkheid en die heeft dan wel degelijk met haar afkomst te maken.
Slavernijverleden
Max komt in contact met een groep mensen die activistisch aandacht vragen voor racisme in Nederland, maar het lijkt een wedstrijdje in slachtofferschap te worden. Het slavernijverleden gaat dan de concurrentie aan met de holocaust. Max snapt niet wat die twee met elkaar te maken hebben en wordt daardoor zelf verdacht. Hij wordt zelfs uit de groep gezet.
De gesprekken zijn spits en lezen prettig. Steeds weer wordt wat iemand zegt tegen hem of haar gebruikt en gesprekspartners komen in onmogelijke posities. Het regent stromanargumenten en mensen komen in hoeken terecht waar ze niet willen zijn. Mensen redeneren vanuit hun eigen positie en verdedigen zich door anderen aan te vallen. En altijd weer gaat het over identiteit. De groep waar je bij hoort bepaalt je, maar wat als je niet weet wat nu eigenlijk je thuisgroep is? Bovendien moet je je in een andere omgeving weer opnieuw positioneren en verklaren.
Als Max bijvoorbeeld bij Alissa thuis is, heeft hij een andere positie dan wanneer hij in zijn eigen gezin is. Alissa lijkt daar wat minder moeite mee te hebben. Als ze thuiskomen bij de ouders van een vriendinnetje van Salomon voelen ze zich beiden vreemden. Die passage doet denken aan die uit Alleen maar nette mensen waarin de 'nette mensen' op bezoek komen bij een Surinaams gezin, met een veel te dure fles drank.
Salomon
Bij Salomon speelt het kiezen wie je bent ook. Hij heeft een Joodse vader en een moeder van kleur, die beiden zijn ouders zijn, maar het lijkt soms ook alsof hij moet kiezen en daarbij lopen de conflicten soms hoog op. Zo maakt hij zijn vader een keer uit voor 'kankerjood'. Hij gebruikt constant straattaal (die zijn ouders dan weer niet mogen gebruiken) en heeft vrienden bij wie zijn ouders vraagtekens hebben.
Als Salomon opgepakt is, komt ook de relatie tussen Max en Alissa onder druk te staan. Alissa wil niet geloven dat haar zoon werkelijk een dader is, Max laat dat meer open. Uiteindelijk is het Salomon die met beide ouders spreekt en uitlegt hoe het bij hem zit. Hij wil eigenlijk helemaal niet kiezen:
Ik wilde spelen, maar van jou moest ik denken over wat ik was. Of jij en ik hetzelfde waren en wat het verschil was tussen jou en mama. Waarom moest dat? Jullie waren mijn papa en mama.
Salomons oordeel is een roman met een interessante problematiek en ook een boek met veel goede scènes, maar dat betekent niet dat het een goede roman is geworden. De losse passages zijn goed, maar ik mis het verhaal dat me voortstuwt. Het onderwerp lijkt belangrijker dan de roman zelf, waardoor het boek, ondanks de lichte toon, toch zwaar geworden is. Hoewel er meer getoond dan gepreekt wordt, wordt het onderwerp wel erg onder onze neus gewreven. Daar is het belangrijk genoeg voor, maar ik ging tijdens het lezen het verhaal steeds meer missen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten