Het is honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog
uitbrak. In Nederland heeft die oorlog altijd minder aandacht gekregen dan de
Tweede, maar nu het een jubileumjaar is, komen er toch heel wat boeken over de
Grote Oorlog op de markt. Een deel daarvan is vertaald, zoals het stripboek Folies Bergère.
Bij Folies Bergère denken we natuurlijk aan de beroemde music hall in Parijs, die in 1869 geopend was. Maar in dit boek zitten we in de
modderige loopgraven. De soldaten hebben zo de ruimte gedoopt waar zij bij
elkaar komen als ze niet op wacht hoeven te staan. Op deze manier houden ze de moed erin. En na
de oorlog willen ze natuurlijk met zijn allen naar de echte Folies Bergère.
Zidrou kennen we van heel uiteenlopende scenario’s. Dit jaar
nog won het album Michel (recensie: zie hier), waarvoor
hij het verhaal schreef, een penning op de Stripdagen in Gorinchem. In Folies Bergère weeft hij door het
oorlogsverhaal het verhaal van de oude Monet, die steeds maar waterlelies
schildert en van een jongetje het verwijt krijgt dat de kikkers ontbreken. Zijn tweede zoon diende als militair.
Het verhaal van de loopgraven maakt hij concreter door een
van de soldaten, een kapitein, brieven te laten schrijven aan zijn jonge vrouw
Huguette, waarin hij gezamenlijke jeugdherinneringen ophaalt. De herinneringen
en fantasieën vormen een veilige plek in een volstrekt onveilige wereld.
Huguette denkt natuurlijk ook aan haar man. Zij heeft met
lippenstift de contouren van zijn lichaam op de wand getekend. Ergens in het
boek wordt het verlangen zo sterk dat de figuur als een soort La Linia tot
leven komt. Het is een mooi beeld voor de kracht van het verlangen.
Er zijn meer passages die verder gaan dan de werkelijkheid.
Er is een soldaat die niet sterft nadat hij gefusilleerd is. Hij overleeft
zelfs verschillende fusillades. Uiteindelijk blijkt hij zichzelf in leven te
houden totdat hij zijn dochter weergezien heeft. Het is de vraag of elke lezer
meegaat in dit soort magisch-realistische verhaallijnen.
De tekeningen, door Francis Porcel, hebben over het algemeen
maar één steunkleur: sepia. Dat sluit goed aan bij de oude foto’s waarvan wij
de Eerste Wereldoorlog kennen. Af en toe lichten de tekeningen op doordat er
rood gebruikt is, voor bloed of voor de lippenstift, waarmee Huguette haar man
tekent. Juist omdat het kleurgebruik in de rest van het boek zo sober is, zijn
de meer kleurige tekeningen indringend.
Soms ook zijn de kleurige gedeelten de oasen (bijvoorbeeld
de schilderijen van Monet) waarin we even op adem kunnen komen van alle
ellende. Voor Monet zijn de schilderijen misschien ook wel een vluchtplek geweest. Zijn zoon zat in de grauwe modder en daarom moest hij als vader maar voor de kleur en de rust zorgen.
Folies Bergère is
een boek dat de gruwel van de oorlog dichtbij brengt, zoals ook Tardi dat kon
doen. Het goede van dit boek is dat het laat zien dat er tussen alle
onmenselijkheid er ook liefde en trouw is. In alle kou is er ook de warmte van
kinderen en ouders die van elkaar houden of van echtgenoten die ervan dromen ze
ooit weer bij elkaar zijn. En altijd blijft de droom levend dat het ooit een
keer voorbij zal zijn. Dan vloeit de drank en zwaaien de danseressen hun benen
hoger dan ze ooit gedaan hebben.
 |
| Wegens problemen met de scanner, heb ik het illustratiemateriaal van andere sites moeten halen. Vandaar ook de Franse tekst. |
Titel: Folies Bergère
Scenario: Zidrou
Tekeningen: Francis Porcel
Uitgeverij: Dargaud
hardcover, 92 blz. € 19,50
Geen opmerkingen:
Een reactie posten