vrijdag 4 juli 2025

Take 7 (Vonne van der Meer)


Het debuut van Vonne van der Meer, Het limonadegevoel en andere verhalen (1985), verscheen al gauw in de mooie ECI-reeks Schrijvers van nu. Ik was al sinds 1978 lid van ECI, dus ik kocht het boek en genoot van de verhalen. Ik schafte daarna ook de boeken aan die volgden: Een warme rug (1987), De reis naar het kind (1989), Zo is hij (1991), Nachtgoed (1993) en Spookliefde (1995).

In 1999 verscheen Eilandgasten, wat een enorme klapper werd. Het werd verfilmd, net als De avondboot (2001). In 2002 volgde nog het eilandboek Laatste seizoen. In 2003 interviewde ik Van der Meer (in de Boekenweek, geloof ik) voor publiek en dat was een genoeglijke avond. 

De boeken die daarna verschenen, las ik niet allemaal en ik las ze ook niet meteen nadat ze uitgekomen waren. Daar was niet een goede reden voor, want wat ik las, later, vond ik eigenlijk altijd wel goed. Onderaan zal ik links opnemen naar andere besprekingen. 

Take 7 werd gepubliceerd in 2007. Ik las de besprekingen, maar niet het boek. Toen ik het een tijdje geleden in een kringloop tegenkwam, kon ik het toch niet laten liggen. 

Los Baños de Calderón

Plaats van handeling is het dorpje Los Baños de Calderón, in de heuvels boven Málaga. Ooit was het bij de toeristen zeer in trek, ook vanwege de aanwezigheid van een zwavelbad. Maar dat is lang geleden. intussen is het dorp ingeslapen en in verval.  

Lars, een Deense barman, ziet een foto van een jonge vrouw in filmsterrenpose in een reisgids en hij besluit naar het dorpje te gaan. Als hij daar wandelt, herinnert hij zich een film over een vallei waarin uitsluitend jonge mensen wonen. De vallei blijkt het geheim van de eeuwige jeugd te hebben: als je die verlaat, krijg je je werkelijke leeftijd en dat kan je dood betekenen. 

Nadat hij het dorp en de omgeving verkend heeft, krijgt Lars het plan om met een groep vrienden een film op te nemen in het dorp. Of liever: te doen alsof ze een film opnemen. De camera werkt niet eens. Als ze eenmaal op dat spoor zitten, moeten ze het bedrog wel volhouden. 

Lars en Lydia

Aan de ene kant wordt het verhaal verteld door de ogen van Lars, in de hij-vorm, aan de andere kant door de Nederlandse Lydia, in de ik-vorm. Ze woont in het dal, haar man Ian is overleden. Zij wordt de assistente en tolk van Lars en ze trekken dichter naar elkaar toe. 

Door de komst van de filmploeg, leeft het dorpje op. Alle dorpsbewoners gaan aan de gang om het dorp van de beste kant te tonen en het hele dorpsleven komt in het teken te staan van de film. 

Eigenlijk gebeurt er niets bijzonders. Er wordt niet eens een film opgenomen, daarvan is er alleen maar de suggestie. Maar die heeft een enorme uitwerking. De dorpsbewoners zijn opgenomen in een verhaal en dat willen ze maar al te graag geloven. Ook al is het bedrog, het heeft een positieve uitwerking op het dorp. Wel is er een oude vrouw die mogelijk doorziet (ook al is ze blind), wat er aan de hand is, maar de illusie blijft in stand. Als lezer vraag je je af hoe lang het duurt voordat de 'filmmakers' door de mand vallen en hoe het dorp dan zal reageren. 

Lars bevindt zich op een smal randje, waar het moeilijk is om het evenwicht te bewaren. De mensen geloven wat ze willen geloven. Ze durven weer vooruit te kijken, zien een geweldige toekomst voor het dorp voor zich en gaan mee met de illusie. Ook Lydia, die af en toe haar twijfels heeft, heeft het maar al te graag dat de werkelijkheid klopt met wat ze wil geloven. 

Hoe het uiteindelijk afloopt, hou ik maar even voor me, want het is leuker als je dat zelf kunt lezen. Dat de spanning oploopt en dat het bedrog dreigt uit te komen, zal duidelijk zijn. 

Willen geloven

Maar belangrijk lijkt me vooral hoe mensen zich laten leiden door wat ze willen zien, willen geloven. Het is een illusie, maar ze worden er gelukkig van. Ze geven zich over aan een idee en hun leven krijgt glans. Er is een mogelijkheid dat er meer is dan waar ze zich bij neergelegd hadden en die mogelijkheid grijpen ze vast. Het motto van de roman is 'Het oog ziet alleen wat de geest bereid is te begrijpen'.

Vonne van der Meer is altijd goed in het neerzetten van mensen. Je kunt hen altijd helemaal volgen en je leeft heel gemakkelijk met hen mee. Dat is ook bij dit boek het geval: zowel met Lars als met Lydia leef je mee en je wilt graag dat het met allebei goed afloopt, maar je weet ook dat dat heel moeilijk zal worden. 

Take 7 is een heerlijk boek, dat je snel uitleest. Het laat zien wat de kracht van de verbeelding is: wat je je voorstelt, is veel sterker dan wat er werkelijk is. De illusie verandert mensen, verandert een gemeenschap, geeft richting aan wat stilgevallen was. Het hele dorp geeft zich over aan het idee en misschien is dat altijd wel zo: overgave zit in je hoofd. Je bent bereid ergens in te geloven en daaraan geef je je over. 

Eind vorig jaar las ik Naar Lillehammer van Van der Meer, nu heb ik Take 7 gelezen. Ik moet nog maar eens het een en ander van haar kopen en lezen. Ik heb nog best wat tegoed. Enkele titels: Het smalle pad van de liefde (2013), Brood, zout, wijn (2017), Vindeling (2019), Letselschade (2022), om er maar een paar te noemen. Ik verheug me nu al. 

Eerder schreef ik over:

Geen opmerkingen:

Een reactie posten