Mulisch
In oktober van dit jaar zal het tien jaar geleden zijn dat Harry Mulisch overleed. Hij was een van de grote drie. Hij overleefde de andere twee en noemde zich daarna de grote Eén. Daar is wel iets op af te dingen, maar dat hij een groot schrijver was, staat buiten kijf. De Belgische zender Klara besloot ter gelegenheid van het jubileumjaar vier uitzendingen aan de grote schrijver te wijden. Die zijn als podcast te beluisteren.De gespreksleiders zijn Nicky Aerts en Christophe Vekeman. In elke aflevering zijn er enkele gasten, bijvoorbeeld Marita Mathijssen, Arnold Heumakers, Sander Bax en Joost de Vries, die veel van Mulisch afweten. Soms is er iemand die wat minder van Mulisch weet, Herman Brusselmans, maar die wel een liefhebber van het werk is. Bovendien is het altijd leuk om naar Brusselmans te luisteren. Ze praten over Mulisch in een ruimte die lijkt op de werkkamer van Mulisch.
Het zijn heerlijke gesprekken. Maar dat komt ook doordat ik het werk van Mulisch altijd graag gelezen heb en veel dingen herkenning oproepen. Het is altijd prettig om even terug te moeten denken aan een goed boek.
Mulisch heeft ook non-fictie geschreven en daar heb ik niets van gelezen: Bericht aan de rattenkoning, Het seksuele bolwerk, De zaak 40/61. Na zo'n uitzending heb ik zin om die te gaan lezen. Ik realiseerde me dat ik ook De procedure ongelezen heb gelaten. Het Mulischboek dat ik het mooist vond, Hoogste tijd, wordt overigens geen enkele keer genoemd.
Citaten
Elke van de vier uitzendingen heeft als startpunt een citaat. Ik noem ze alle vier: 'Ik heb de oorlog niet zozeer meegemaakt, ik ben de oorlog.' 'Ik ben een groot schrijver, daar helpt geen moedertjelief aan.' 'De oorlog is nu over. Gewonnen. We kunnen elkaar weer verhaaltjes gaan vertellen.' 'Ik ben geen woordenschrijver, ook geen zinnenschrijver, maar ik ben een oeuvreschrijver.'Bij de podcasts van Klara gaan de makers nooit op hun hurken ziten en dat is prettig. Er wordt dus niet uitgelegd wat iedereen al dient te weten. Toch denk ik dat ook mensen die niets van Mulisch weten, enthousiast kunnen worden van de gesprekken. Degenen die al wel wat van Mulisch gelezen hebben, worden dat zeker.
Hoewel de informatiedichtheid vrij groot is, zijn het zeker geen zware afleveringen geworden. Er is vrolijkheid, er zijn leuke weetjes en er is heel veel liefde voor het werk van Mulisch, zonder dat het boven alle kritiek gesteld wordt.
Tijdens de uitzendingen is er levende muziek van Patricia Baeyens en Eddyn Aelbrecht. Die is wonderschoon. Meer weten? Kijk op de site.
Sweet spot
RITCS is de afkorting van Royal Institute for Theatre, Cinema & Sound. Het staat in Brussel en het heeft ook een opleidingsrichting 'Radio'. Die heeft al heel wat radiomakers afgeleverd. Je komt studenten van die opleiding ook elk jaar tegen bij wat vroeger een documentaireprijs was en nu een podcastprijs, van de NTR. Ik luisterde altijd naar de nominaties in de podcast van het radioprogramma Radio Doc (even naar beneden scrollen).
Studenten en oud-studenten van het RITCS (dat ik altijd als 'Ritz' verstaan heb) zijn te beluisteren in de podcast Sweet spot. Intussen zijn er vierentwintig afleveringen (van ongeveer een half uur lang) verschenen en ik heb nog maar ongeveer een kwart beluisterd. Omdat ik er enthousiast over ben, doe ik toch alvast verslag.
De diversiteit van de afleveringen is groot, wat niet zo vreemd is, want het zijn steeds andere makers. Het kunnen documentaires zijn, op een vrij klassieke manier, maar ook hoorspelachtige afleveringen of meer poëtische.
Dat laatste is bijvoorbeeld het geval bij wat nu de laatste is: Een volle maan met handen en voeten van Marie De Boeck. Het genre (een monoloog) zou niet mijn eerste keus zijn, maar het is mooi gemaakt en de ondersteunende muziek/geluiden is niet alleen met veel gevoel, maar ook technisch goed gemaakt.
Na het applaus
Erg genoten heb ik van Na het applaus van Max-Lena Vanden Eynde, waarin ze een portret geeft van twee circusartiesten die hun carrière erop hebben zitten. Je krijgt een beeld van het circusleven, maar het zijn ook twee intieme ontmoetingen, die door elkaar heen gesneden zijn.
De eenzame uitvaart, waarmee Céline Ottenburgh de NTR Podcastprijs won is natuurlijk ook te beluisteren.
Ik ben vast van plan om alle afleveringen te gaan beluisteren, maar dat is geen noodzaak. Wie gewoon zin heeft in een half uurtje audio kan een willekeurige aflevering downloaden. Er is geen verhaallijn die je hoeft te volgen, je hoeft geen voorkennis te hebben, je kunt de afleveringen in willekeurige volgorde tot je nemen. Aanbevolen.
Podgrond
Al eerder noemde ik de podcast Podgront (pod met een d, gront met een t), waarin de Tzumcast te beluisteren is. De Tzumcast kun je tegenwoordig ook zonder Podgront beluisteren. Deze keer heb ik het over een podcast waarvan de naam hetzelfde klinkt, maar die je net anders spelt: Podgrond (pod met een d, grond met een d). Het is een Vlaamse podcast, van Radio 1.
In Podgrond zijn niet alleen nieuwe documentaires te beluisteren, maar ook oude. Ook (of juist) die oude zijn zeer de moeite waard en het is mooi dat ze op deze manier beschikbaar zijn.
Podgrond is trouwens alweer 'oud': de laatste van de veertien afleveringen is van 31 mei 2019. Maar wat goed is, is tijdloos en ik heb veel plezier beleefd aan wat ik nu beluisterd heb en dat is de helft van de afleveringen.
De eerste was Hoe schoon was mijn school. De titel deed me denken aan de schrijver Johan Daisne, die een roman schreef met die titel. Even terzijde: is het geen tijd om in een podcast het stof te blazen van het werk van Daisne?
De documentaire is prachtig: een beeld van een school met kinderen die het moeilijk hebben. Ze komen uit achterstandsmilieus en hebben soms moeite om hun leven goed op het spoor te houden of te krijgen. Ook het personeel van de school heeft het daar moeilijk mee. Mij trof de enorme toewijding en liefde waarmee dat personeel zich inzette voor de leerlingen. Niet sentimenteel en zeker niet zoetsappig. Van sommige kinderen vroeg ik me af hoe het ooit goed met ze moest komen.
Nog een voorbeeld: De ontdekking van de hemel. De jongen Arne heeft zelfmoord gepleegd op zijn drieëntwintigste. Vier vrienden/vriendinnen maken, als een soort bedevaart, dezelfde fietstocht die Arne heeft gemaakt in Normandië, aan de hand van het dagboek dat hij bijhield. Het is een emotionele reis.
De documentaire werd gemaakt door Maud Vanhauwaert. De zus van Arne was bij de tocht aanwezig. Zij zou later ook zelfmoord plegen. Dat je dat weet, geeft het verhaal extra zwaarte.
Oom Bart is de oom van Eva Moeraert. Hij woont in Argentinië en stuurt cassettebandjes waarop hij zijn boodschappen voor de familie heeft ingesproken. Moeraert gaat naar hem op zoek en merkt dat ze het beeld dat ze vooraf had nogal onvolledig was.
Er is ontzettend veel moois te horen op Podgrond. Het zal wel nergens op slaan, maar ik heb het idee dat veel zaken in België net iets degelijker gemaakt worden dan in Nederland. In ieder geval bevestigt Podgrond mijn vooroordeel.
In Podgrond zijn niet alleen nieuwe documentaires te beluisteren, maar ook oude. Ook (of juist) die oude zijn zeer de moeite waard en het is mooi dat ze op deze manier beschikbaar zijn.
Podgrond is trouwens alweer 'oud': de laatste van de veertien afleveringen is van 31 mei 2019. Maar wat goed is, is tijdloos en ik heb veel plezier beleefd aan wat ik nu beluisterd heb en dat is de helft van de afleveringen.
De eerste was Hoe schoon was mijn school. De titel deed me denken aan de schrijver Johan Daisne, die een roman schreef met die titel. Even terzijde: is het geen tijd om in een podcast het stof te blazen van het werk van Daisne?
De documentaire is prachtig: een beeld van een school met kinderen die het moeilijk hebben. Ze komen uit achterstandsmilieus en hebben soms moeite om hun leven goed op het spoor te houden of te krijgen. Ook het personeel van de school heeft het daar moeilijk mee. Mij trof de enorme toewijding en liefde waarmee dat personeel zich inzette voor de leerlingen. Niet sentimenteel en zeker niet zoetsappig. Van sommige kinderen vroeg ik me af hoe het ooit goed met ze moest komen.
Mockumentary
Heel erg grappig is Moen en de Japanners. Dat is een fake-documentaire, maar wel heel goed gemaakt. Moen is een klein dorpje. Het verhaal in de documentaire is dat een tijdlang een Japanner in Moen heeft gewoond en dat hij daarover een roman heeft geschreven. Die roman is in Japan zo populair geworden, dat Moen overspoeld wordt door toeristen. Het is een onwaarschijnlijk verhaal, maar je gaat er heel gemakkelijk in mee.Nog een voorbeeld: De ontdekking van de hemel. De jongen Arne heeft zelfmoord gepleegd op zijn drieëntwintigste. Vier vrienden/vriendinnen maken, als een soort bedevaart, dezelfde fietstocht die Arne heeft gemaakt in Normandië, aan de hand van het dagboek dat hij bijhield. Het is een emotionele reis.
De documentaire werd gemaakt door Maud Vanhauwaert. De zus van Arne was bij de tocht aanwezig. Zij zou later ook zelfmoord plegen. Dat je dat weet, geeft het verhaal extra zwaarte.
Ooms
Er staan verschillende zoektochten tussen de afleveringen, zoals Nonkel hippie en Mi tio Bartola, beide over een oom. Nonkel hippie was kunstenaar. Zijn nicht Brecht Devoldere gaat na zijn dood naar hem op zoek. Je krijgt een beeld van de oom, maar ook van de kunstwereld van een tijdje terug. De oom blijkt ook nog een dochter te hebben.Oom Bart is de oom van Eva Moeraert. Hij woont in Argentinië en stuurt cassettebandjes waarop hij zijn boodschappen voor de familie heeft ingesproken. Moeraert gaat naar hem op zoek en merkt dat ze het beeld dat ze vooraf had nogal onvolledig was.
Er is ontzettend veel moois te horen op Podgrond. Het zal wel nergens op slaan, maar ik heb het idee dat veel zaken in België net iets degelijker gemaakt worden dan in Nederland. In ieder geval bevestigt Podgrond mijn vooroordeel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten