Een tijdje terug schreef ik, hier namelijk, over de mulder die bij ons aan de deur kwam. Tot mijn tiende was dat aan de Merkenhorstrstraat. Toen mijn vader in 1959 aangifte deed van mijn geboorte moest hij zijn adres doorgeven. De ambtenaar van de burgerlijke stand had nog nooit van de straatnaam gehoord. Toen mijn vader 'de huttenstraat' zei, wist de ambtenaar wat hij bedoelde.
Was de straat zo armoedig dat er meer in hutten dan in huizen werd gewoond? Ik weet het niet. Ik heb de straat niet anders gekend dan de Merkenhorststraat, genoemd naar de boerderij schuin tegenover de onze. Aanvankelijk hadden we huisnummer 9. Nadat er behoorlijk wat huizen bij gebouwd waren, werden de huizen opnieuw genummerd en kregen we nummer 21.
Bovenstaande foto, te vinden op Wikimedia, werd gemaakt in 1966. Mijn oud-buurmeisje (dat intussen misschien geen meisje meer is of dat altijd een meisje is gebleven) maakte me erop attent. Het ventje in de deuropening moet ik wel zijn, een jaar of zeven oud. Misschien ben ik net jarig geweest, eind juni, en ben ik net zeven.
Niet dat ik mijzelf goed herken, maar ik twijfel er niet aan dat ik het ben. Mijn leeftijd van toen kan kloppen, gezien de lengte en het ventje in overall brengt zijn linkerhand naar zijn mond. Dat is mijn hele leven lang mijn voorkeurshand gebleven. Ook twee van mijn kinderen zijn linkshandig. Ik denk dat ik iets eet. Een koekje?
De luiken van de slaapkamer van mijn ouders zijn gesloten, mogelijk tegen het zonlicht. Deed mijn broertje (twee jaar oud) daar zijn middagdutje en sliep hij het best als het donker was? Het zou kunnen. Het huis had een naam, die ik mij herinner als 'Weltevreden', maar die stond niet op de gevel.
Het huis van de foto hierboven stond ook afgebeeld op de advertentie die ik noemde toen ik over de mulder schreef. Ik heb de advertentie in twee delen gescand, met een kleine overlap. Zie hieronder. De advertentie stond in 1962 in De Boerderij.
De herinnering aan de foto van mijn vader blijkt aardig te kloppen, al was ik de pijp vergeten. Ik zie nog verschillende pijpen van mijn vader voor mij. Zijn pijpenrekje zit bij mij op zolder in een doos: 'In vermaak of verdriet / vergeet uw pijpje niet', stond erop.
De plaatsnaam Herveld is op de advertentie verminkt tot 'Herfeld'. Je kunt zien dat de foto eerder genomen is dan de foto hierboven: de boom waaraan de putemmer hing, stond er nog. Als de put ter sprake komt, vertelt mijn moeder vaak dat ik als klein kereltje rondjes liep over de rand van de put en zo mijn moeder doodsangsten bezorgde. Nu ik dit neertik, bedenk ik dat het gevaarlijker klinkt dan het was: op de put lag een betonnen deksel. In dat deksel zat een rechthoekige opening die afgedekt kon worden. Ik vermoed dat dat niet gebeurd was en dat ik om die opening heen liep en niet over een smal muurtje.
In het stuk over de mulder schreef ik over een 'kiloschep'. Ik vond dat al een vreemd woord. We gebruikten dat dan ook niet. We noemden het een 'meelkop'. Ik was het woord vergeten.
Verder schreef ik dat in de advertentie de wasmachine genoemd werd die mijn vader gebruikte bij het weteren van de kalveren. Dat blijkt niet zo te zijn. Het enige wat er een beetje op kan duiden is het zinnetje 'nieuwe machines staan naast de oude nu afgesloten pomp'.
Stond er een pomp in de schuur die overdwars achter het huis stond? Ik geloof het wel, maar ik weet het niet zeker. Een pomp afsluiten lijkt me trouwens onzin. Zo'n pomp wordt op een gegeven moment niet meer gebruikt, maar de puls blijft gewoon in de grond zitten.
Op deel stond in iedere geval wel een pomp. Werd die pomp weggehaald toen er een kraan kwam? Daar twijfel ik over. Ik weet nog wel dat in 'de geut', waar mijn moeder kookte en die wij dus ook best de keuken hadden kunnen noemen, de pomp vervangen werd door een kraan. Toen zal er ook wel waterleiding op de deel gekomen zijn. De kraan zie ik voor me en ook het afvoerputje eronder, afgedekt door een rooster met dikke metalen, gedraaide spijlen.
We hadden toen in huis dus stromend water, maar alleen koud water. Een geiser zouden we pas krijgen na de verhuizing in 'het nieuwe huis'. Een kraan in de geut, eentje op deel en een in de schuur. Niet op de wc, die zich op deel bevond, en niet op de badkamer. Die was er namelijk niet. We gingen in de teil, maar daar schreef ik al eerder over. 
Er was dus een waterkraan op deel, maar stonden daar moderne machines? Dat geloof ik niet. Ik kan mij geen enkele moderne machine op deel voorstellen. De bietenmolen was juist oud. De maaimachine, een Allen, was ook niet modern. En verder stonden er, tenminste in mijn herinnering helemaal geen machines op deel. Het lasapparaat kwam pas jaren later, de melkmachine was er nog niet. Zoog de advertentiemaker maar wat uit zijn duim? Of doelde hij toch op de wasmachine in de schuur? Nu ik hierboven de grasmaaiers op een pallet zie staan, bedenk ik dat de wasmachine op enkele omgekeerde veilingkisten stond. Of het geheel een moderne aanblik heeft gegeven, betwijfel ik. Verder dan 'handig' zou ik toch niet willen gaan.
Weer een prachtige herinnering!
BeantwoordenVerwijderen