donderdag 4 juni 2020

Podcast: Gustav Mahler... Aangenaam! Phonorama, Oeverloos

Door drukte op mijn werk is het al meer dan een week geleden dat ik hier iets geplaatst heb. Ik hoop binnenkort de tijd te hebben om met meer regelmaat wat te plaatsen. Alvast een stukje over drie podcasts: over Gustav Mahler, over de geluiden van een stadswijk en gesprekken met musici, schrijvers, striptekenaars en andere interessant mensen.


Gustav Mahler... Aangenaam

De podcast grijpt als een virus om zich heen. Gelukkig is ook de wereld van de klassieke muziek besmet. Eerder schreef ik bijvoorbeeld over KlankcastKarlheinzWolfgangs woordenDe Bach van de dagCher ClaudeKlassieke kroegverhalenReinbertHartmut Haenchen en Beethoven is meer dan een hond. En nu is er de podcast Gustav Mahler... Aangenaam!

De presentatoren zijn Hans van den Boom, ook te horen bij de podcast Het zondagochtendconcert en Rebecca van der Weijde, die we kennen van de podcast Klassieke mysteries, over vreemde gebeurtenissen omtrent de dood van componisten. Jammer genoeg zijn de afleveringen in het tweede seizoen langer geworden, zonder dat dat inhoudelijk veel toevoegt. Het zou mooi zijn als de makers weer teruggingen naar een behapbare lengte. Door de omstandigheden gedwongen zijn er overigens ook enkele mini-afleveringen uitgebracht.

Bij Klassieke mysteries speelde Van der Weijde de enigszins onwetende en haar partner was de deskundige. Ik had de indruk dat ze zich wel eens meer onwetend voordeed dan ze is. Ook bij Gustav Mahler... Aangenaam! is er die verhouding: Van den Boom is de kenner en de liefhebber. Natuurlijk weet Van der Weijde best wat van Mahler, maar niet zo tot in detail als haar collega.

Chronologisch

De podcast houdt grofweg de chronologie aan: we doorlopen het leven van Gustav Mahler en tegelijk ook zijn oeuvre. Van den Boom pikt daar kenmerkende stukjes uit en die worden ook afgespeeld. Een podcast over klassieke muziek mag ook best wat van die muziek bevatten, maar op de publieke radio heeft men de opvatting dat een luisteraar afwisseling nodig heeft: op informatiezenders moet er elke keer muziek tussendoor en op muziekzenders moet er ook veel gekletst worden. 

Bij Gustav Mahler... Aangenaam! had ik de fragmenten graag een heel stuk langer gehad. Dat zit er dus niet in, maar er is wel een Spotify-speellijst waarop de muziek te beluisteren is. 

Enthousiasme

Ik heb zeer van deze podcast genoten. Ten eerste is Van den Boom heel erg enthousiast en hij is een onderhoudend verteller. Hij houdt van het werk van Mahler en het is altijd prettig als iemand vertelt over wat dicht bij hem staan. De muziek van Mahler kan zwaar zijn, maar heeft ook lichtere kanten. Van der Weijde vat samen wat er verteld is, stelt af en toe een spitse vraag en is altijd betrokken bij wat er verteld wordt. 

Als frikkerig luisteraar val ik wel over haar o-klanken, die vaak als au-klanken klinken. Vreemd genoeg zijn haar ei-klanken soms heel zuiver en soms klinken ze als een ai-klank. Maar verder geniet ik wel van haar dictie en zeker van haar tongpunt-r. Die hoor je niet veel meer. Veel vaker hoor je de huig-r en de Gooise 'r'. 

Op het gebied van klassieke muziek ben ik zeker geen kenner en misschien is ook 'liefhebber' al een te groot woord. Maar de eerste LP die ik indertijd kocht was er een van Schubert en ik had veel van Mahler op cassettebandjes. De vierde symfonie, met Jessye Norman, heb ik vaak gedraaid. In die tijd had contact met iemand die ook de zesde en de negende symfonie (met Elisabeth Schwarzkopf) voor mij op cassette zette en we maakten samen een uitvoering van de zesde mee, in Musis Sacrum in Arnhem.

Symfonie der duizend

En onlangs was er op een televisiekanaal ineens een uitvoering van de overweldigende achtste symfonie van Mahler, vlak nadat ik deze podcast had beluisterd.

Voor iedereen die van klassieke muziek houdt, is de podcast van Mahler zeer aan te bevelen. Bij mij bleek die nog een tijdje door te werken. Toen ik tijdens het wandelen een koekoek hoorde, kon ik niet anders dan aan de componist denken. Waarom dat is? Beluister de podcast. Alle afleveringen vind je op deze site.

Phonorama

Phonorama Papegaaiwijk is een interessant project: er worden geluiden verzameld uit de Papegaaiwijk in het Belgische Gent. Vijftig van die geluiden worden uitgekozen en die worden twintig jaar lang geconserveerd. Samen moeten ze een beeld geven van de wijk. Dat gebeurt op 6 juni 2020 en in 2040 worden ze opnieuw beluisterd. Zal de wijk dan nog net zo klinken?

Van het project is ook een podcast gemaakt, Phonorama, waarin bewoners vertellen over de geluiden van vroeger en van nu en waarin we die geluiden ook te horen krijgen. Een mooi voorbeeld is de aflevering over een school, met ook praktijklokalen, waar de leerlingen geluiden hebben opgenomen.

K. Schippers schreef in het gedicht 'De ontdekking': 'Als je goed om / je heen kijkt / zie je dat alles / gekleurd is'. Natuurlijk weet je dat alles een kleur heeft, maar je wordt het je pas bewust als je erop let. Zo is het ook met geluiden. Je weet dat er overal geluiden zijn, maar meestal let je er niet op.

Ingespannen luisteren

Het heerlijke van Phonorama is, dat deze podcast je heel ingespannen laat luisteren naar geluiden waarop je anders geen acht geslagen zou hebben. Mij bracht het er ook toe om na te denken over de geluiden in mijn leven. Als ik aan het huis van mijn grootouders denk, buitendijks, in de uiterwaarden, hoor ik het geronk van de schepen op de Waal. Al jaren heb ik niet meer het geluid van een Volkswagenbusje gehoord, maar ik zou het meteen herkennen. Mijn vader heeft tientallen van die busjes gereden.

Alles over het project vind je op de site, evenals de vijf afleveringen van de podcast die er tot nu toe verschenen zijn. De interviews werden gehouden door Eva De Groote en voor de montage zorgde Ruben Nachtergaele

Oeverloos

Gelukkig hoef ik niet alle podcasts op te noemen waarin er iemand wordt geïnterviewd: er zijn er tientallen en waarschijnlijk zelfs honderden van. De kwaliteit wordt bepaald door hoe goed de interviewer is en hoe interessant de gast.

Soms helpt de formule. Een dwingende formule stuurt het gesprek. Onlangs besprak ik Drie boeken, waarin de vraag aan de gast is welke drie boeken men gelezen zou moeten hebben. Zo kun je je ook voorstellen dat mensen gevraagd wordt naar wst het keerpunt in hun leven was of op welke leeftijden ze nieuwe inzichten hebben opgedaan.

Maar meestal is het gewoon een uur lang praten naar aanleiding van iets actueels: een nieuw boek, een nieuwe podcast, een gewonnen prijs.

Muziek

Dat de gast zelf voor de muziek moet zorgen, komt vaak voor, evenals dat de presentator muziek uitzoekt die bij de gast past.

En nu ga ik dus een podcast bespreken waarin er iemand wordt geïnterviewd en tussendoor wordt er muziek gedraaid. Nee, origineel is dat concept niet en ik begon dan ook niet al te enthousiast aan de podcast Oeverloos.

Daarin interviewt Leon Verdonschot een gast en draait hij muziek. De afleveringen zijn tussen anderhalf en twee uur lang, wat ik gewoonlijk te lang vind. Bij de presentator had ik geen associatie, behalve dat zijn kapsel lijkt op dat van Tommy Wieringa en Abdelkader Benali. Zijn stem blijkt een zuidelijk accent te hebben en blijkbaar vind ik dat prettig, want het luistert wel lekker.

Gasten

De keuze van gasten spreekt me overigens aan. Bij dit soort programma's pik ik vaak een paar interviews uit vanwege de betreffende gast. Dan wil ik gewoon zo'n geïnterviewde horen, ongeacht wie de vragen stelt. De vijf laatste afleveringen die nu online staan: Broeder Dieleman, Erik de Graaf,  Ewoud Kieft, Wim Daniëls en Roosbeef.

Drie van de vijf heb ik intussen beluisterd: Broeder Dieleman, de Zeeuwse bard, heb ik nog tegoed en Wim Daniëls sla ik over. De man maakt onderhoudende boeken in een razend tempo en die zijn best aardig, maar naar een roman van hem ben ik niet zo nieuwsgierig.

Van Kieft las ik zowel Oorlogsenthousiasme als Het verboden boek en door beide boeken was ik wel gegrepen. Van Roosbeef bezocht ik met mijn oudste dochter een theaterconcert en ik heb een paar van haar cd's. Ze kan veel en ik vind het leuk om die ontwikkeling te volgen. Over de striptekenaar Erik de Graaf wil ik nog wel eens schrijven.

Striptekenaars, schrijvers, musici

Verdonschot nodigt overigens met enige regelmaat striptekenaars uit: Michiel van de Pol, Erik Kriek, Aimée de Jongh - het zijn niet de minsten. Daarnaast schrijvers (Peter Buwalda,  Joost de Vries, Tsjead Bruinja, Anton Dautzenberg, Alex Boogers), musici (Alex Roeka, Tim Knol, Rick de Leeuw, Aafke Romeijn) of iemand die Verdonschot blijkbaar om een andere reden interessant vindt (Esther Ouwehand).

Het is prettig luisteren naar de gesprekken. En naar de muziek. Bij sommige podcasts vind ik de muziek een hinderlijke onderbreking van het gesprek: net als de twee gesprekspartners er lekker in zitten, komt er dan een plaatje, waardoor de spanning uit het gesprek gaat. Die indruk krijg ik bij Oeverloos niet. Om een of andere reden voelen de gasten zich op hun gemak en praten ze gemakkelijk. Er wordt goed doorgevraagd, ook naar persoonlijke details, zonder dat het gevoelerig of week wordt. Ook had ik niet de neiging om de muziek door te spoelen, wat voor mezelf een goed teken is.

Gorki

Aan het eind wordt er altijd een nummer van Gorki gedraaid, als een eerbetoon aan Luc De Vos. Je kunt slechtere afsluiters kiezen.

Nee, ik ga niet alle afleveringen beluisteren, maar dat doe ik ook niet bij bijvoorbeeld Kunststof of Nooit meer slapen. Maar intussen heb ik er toch heel wat tussen de bedrijven door beluisterd en nog met plezier ook. Ik blijf deze podcast nog wel een tijdje volgen.

De afleveringen vind je op de bekende platsforms, of hier.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten