Eigen volk eerst (Knipoog 64)

Voor op het economiekatern van NRC Handelsblad van vrijdag 10 maart 1972 staat een verfroller, waarmee de kleuren van de Nederlandse vlag worden geschilderd. Als tekst staat erbij: 'Eigen verf eerst'.

Als uitleg lezen we nog het volgende tekstje:

AkzoNobel weigerde een miljardenbod van PPG. Eerder wezen PostNL en Unilever een overname al af. Hoe houd je gretige opkopers van het lijf?

De 'verf' slaat natuurlijk op AkzoNobel. Dat bedrijft verklaart op de site:

Wij zijn wereldwijd leider in decoratieve verven en de grootste producent van performance coatings.

De uitdrukking 'Eigen verf eerst' is een knipoog naar de uitspraak 'Eigen volk eerst'. Doordat 'verf' en 'volk' allitereren is de knipoog overduidelijk.

Waar komt de uitdrukking 'Eigen volk eerst' (ik ben steeds geneigd er een uitroepteken achter te zetten) vandaan? Hier en daar tref ik op internet verwijzingen aan naar Janmaat van de CentrumPartij, 1986. Ik kan mij nauwelijks voorstellen dat Hans Janmaat de uitvinder van de term is.

In De Volksvriend van 28 mei 1936 (zie hier) kwam ik 'Ons eigen volk eerst' tegen:

De schrijver die het gebruikt, noemt het als vanzelfsprekend. De uitspraak lijkt dan al bekend te zijn. Maar ik kan niet terugvinden op welke prominente plaats de uitspraak voor het eerst is gedaan. Misschien dat een lezer opheldering kan geven.

Het Vlaams Blok (dat later Vlaams Belang werd) gebruikte de slogan 'Eigen volk eerst' in veel uitingen prominent. Na Janmaat en Vlaams Blok is de kreet op veel plekken te horen en te lezen geweest. Logischerwijze is er ook veel op gevarieerd.

Enkele voorbeelden: 
eigen armen eerst (hier)
eigen(wijs)heid eerst
eigen veiligheid eerst (hier)
eigen studenten eerst (hier)
eigen risico eerst (hier)
eigen kamperfoelie eerst (hier)
eigen gras eerst (hier)
eigen artsen eerst (hier)
eigen daklozen eerst (hier)

De lijst aan varianten is bijna oneindig. Er is ook niet zo heel veel creativiteit nodig om een variant te bedenken. Maar het werkt! Anders had ik immers dit stukje niet geschreven naar aanleiding van 'Eigen verf eerst'.

hier gevonden