De grasbijter

Uitgeverij Cossee bestaat tien jaar. Ter gelegenheid daarvan zijn er enkele boeken heruitgegeven die in de loop van die tien jaar zijn verschenen, in een mooi linnen kaft, voor een vriendenprijsje. De auteurs zijn niet de minste: bijvoorbeeld J.M. Coetzee, David Grossman en Jan van Mersbergen.

Van Mersbergen werd vooral bekend door zijn prachtige korte roman Naar de overkant van de nacht, die genomineerd werd voor de Libris Literatuurprijs. Daar schreef ik al eerder over. Nu heb ik zijn debuut De grasbijter gelezen.

Voor zover ik weet is indertijd het boek niet bijzonder opgevallen. Goed, het werd genomineerd voor de Debutantenprijs, maar ik heb er geen stapel van in de winkels zien liggen en ik heb nog nooit iemand gesproken die het gelezen heeft. Dat is vreemd.

De grasbijter speelt zich af op een boerderij, waar de wat eenzelvige jongeman Francis woont. Hij heeft wat schapen, wat kippen, een paar ganzen en een hond, maar je kunt hem eigenlijk geen boer noemen. Het ooft in de boomgaard plukt hij niet en hij rommelt wel wat op de boerderij, maar hij is niet bezig met het in stand houden van een boerenbedrijf.

Zo'n boerenomgeving, daar moeten de lezers toch pap van lusten, zou je denken. Mede dankzij zo'n setting werden Gerbrand Bakker en Franca Treur bekend bij het grote publiek. Van Mersbergen niet. Die moest eerst nog vijf andere boeken schrijven.

Francis heeft een zekere traagheid van denken en van leven. Misschien is ongehaastheid een beter woord. Hij heeft een baantje bij een fruitimporteur en verder kan hij gerust een halve nacht buiten zitten met zijn hond, kijkend naar de lucht en luisterend naar de geluiden. Er komt onrust in zijn leven als Cecile, een meisje dat op de middelbare school bij hem in de klas zat, zijn piano overneemt en een stukje Mendelsohn voorspeelt.

Ook die onrust is meer gewoel onder het oppervlak dan dat ze emotionele taferelen oplevert. Dat past niet bij Francis. Wel organiseert hij een auto, zodat hij naar de stad kan om een concert van haar mee te maken.

Het is goed dat De grasbijter herdrukt is. Het boek verdient een groter publiek. Mooi, sober geschreven, genoeg weggevend, genoeg achterhoudend. Een boek om buiten in de schaduw te lezen. Mee op vakantie dus!