Enkele maanden geleden schreef ik een stukje over een album van Tex Willer, in kleur. Ik was daar niet zo gelukkig mee: de verhaallijn was me niet helder genoeg en de tekeningen overtuigden me niet. Intussen heb ik een heel andere Tex Willer op mijn bureau liggen: Finnegans rangers, verschenen bij uitgeverij Hum! in de serie Tex Willer Classics, een softcover van 226 bladzijden dik.
Omdat kleur niet de extra dramatiek aan kan brengen, moet alles uit het tekenwerk komen en dat lukt uitstekend.
Het is heerlijk dat er in deze uitgave rustig de tijd wordt genomen om het verhaal af te wikkelen. In de oude pockets van Tex Willer waren vaak meer verhalen opgenomen, waarvan ook sommige verhalen gedeeltelijk. Finnegans rangers is een enkel, compleet verhaal.
Adelaar van de nacht
Tex Willer, ook wel Adelaar van de nacht genoemd, staat aan het hoofd van een Navahostam, al zie je in de avonturen niet zo veel van die stam. De enige die altijd bij hem is, is Tijger, een Navaho. Tijger is wel een wonderlijke naam: waarom zou iemand genoemd worden naar een dier dat helemaal niet in Amerika voorkomt?
In veel cowboyverhalen is er een vriendschap tussen een witte man en een oorspronkelijke bewoner van Amerika. Denk aan Old Shatterhand en Winnetou, en aan Arendsoog en Witte Veder. Het heeft waarschijnlijk te maken met de traditie van 'othering': de indianen (in de cowboycontext gebruik ik die benaming voor het gemak toch maar) worden vanuit het wij/zij-denken gezien als de anderen, de groep waartoe je niet behoort en waarvan je dus afstand neemt. En dan is er een cowboy die aan de zijde van de ander gaat staan en daardoor is hij bijna automatisch een moreel hoogstaand mens, lijkt de boodschap.
De zoon van Tex Willer, Kit, heeft een moeder die tot de Navaho behoort. In Finnegans rangers zegt een van de tegenstanders over hem: 'Je kunt dit beest nooit temmen. Hij is voor de helft Navaho.' Het denken in stereotypen is kenmerkend in een tijd waarin afkomst en identiteit lijken samen te vallen.
Overval
Het verhaal begint met een overval op het dorp van Witte Bizon, dat uitloopt op een bloedbad. En dat terwijl de Comanche net vrede gesloten hebben met de 'bleekgezichten'. De Comanche besluiten niet agressief op te treden, maar de hulp van Tex Willer in te roepen.
Wie zijn de daders? De Mexicanen? De bende van Robledo? En de rangers die onder leiding staan van Finnegan lijken ook niet helemaal zuiver. Kit Willer infiltreert bij deze groep rangers, op een afstandje gevolgd door Kit Carson. Tex Willer gaat met Tijger op onderzoek uit.
Zoals altijd in de verhalen van Tex Willer speelt de actie zich op verschillende plaatsen tegelijk af. Het zijn de verhaallijnen die uiteindelijk samen moeten komen. Omdat de scenarist, Mauro Boselli, ruim de tijd heeft, kan hij elk van de lijnen de ruimte geven en blijft het verhaal helder. Omdat de lezer de tijd heeft, kan hij goed in het verhaal komen en zich onderdompelen in het avontuur.
Helden
Bij cowboys wordt al gauw gesproken over 'revolverhelden' en Tex Willer heeft ook veel weg van een heldenverhaal. Je kunt zeggen dat dat weinig gelaagd is en ongenuanceerd en dat is wel zo, maar het vergemakkelijkt ook de identificatie en het zorgt ervoor dat de lezer lekker kan doorlezen. Voor een verhaal dat vooral als amusement bedoeld is, is dat alleen maar goed.
Om de spanning erin te houden, moeten de helden kwetsbaar zijn. Je weet dat ze het uiteindelijk redden, naar er moet op zijn minst de suggestie gewekt worden dat ze kunnen verliezen en dat ze het niet overleven. Dat is in dit verhaal zeker het geval. Als Kit als infiltrant ontmaskerd wordt, is het maar de vraag of hij niet meteen doodgeschoten zal worden.
Mannenwereld
Cowboyverhalen spelen zich af in een mannenwereld. Weliswaar spelen in Finnegans rangers ook vrouwen een rol, maar het is een bijrol. Die rol gaat wel door tot bijna het einde van het verhaal. Voor een western is dat al heel wat.
Finnegans rangers heb ik met plezier gelezen. Dat voor mij het lezen ouderwets genieten was, is begrijpelijk: een goede western in de traditie zoals ik die ken. Maar is Tex Willer ook een strip voor de jongere lezer?
Ik denk dat degelijk amusement eigenlijk voor alle leeftijden wel wat te bieden heeft. Verder zou je kunnen zeggen dat Tex met een inclusieve blik naar de wereld kijkt. Zo vraagt hij aan een Mexicaan of zijn afkomst ertoe doet bij wat hij gedaan heeft. Daarin is hij niet in de eerste plaats veroordelend, maar geïnteresseerd, verwonderd.
Tex Willer staat altijd aan de kant van het recht. Maar in een vuurgevecht kun je niet wachten op een rechterlijke uitspraak en er worden heel wat mensen gedood in de strip. Maar het verhaal komt wel tegemoet aan de gedachte dat het recht moet zegevieren. Dat is een boodschap die nog steeds mee kan.
Net als de tekeningen zou je kunnen zeggen dat het verhaal op sommige punten nogal zwart/wit is. Dat is zo, maar dat hoort ook wel bij dit soort strips. De gemiddelde lezer zal dat voor lief nemen. In zijn soort voldoet dit verhaal van Tex Willer aan alle kwaliteitseisen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten