Uitzicht van dichtbij (Megan van Kessel)

Maggie en Alfons zijn, met hun kind Felix, die nog een baby is, buiten de stad gaan wonen in een tot huis verbouwd kerkje. Het leven gaat niet zo gemakkelijk voor Maggie. Het moederschap zorgt niet bij voorbaat voor geluk, haar tuintje wil het maar niet doen, haar buurvrouw Mireille roept vooral stress op en haar vader reageert maar niet op het bericht van Felix' geboorte. 

Voor Maggie is het leven hard werken. Of, zoals ze zelf zegt: 'Ik zocht iets wat we onderweg waren kwijtgeraakt. Ons geluk.' Dat is de situatie in het debuut van Megan van Kessel, Uitzicht van dichtbij (2023)

Vader

De ontwikkelingen in het verhaal zitten vooral in het nieuws dat er uiteindelijk over Maggies vader Pierre komt. Ze heeft al een hele tijd geen contact meer met hem, maar nu het niet goed gaat met hem, zoekt ze hem weer op. 

De verhouding met haar vader is ambigu. Aan de ene kant heeft hij haar geleerd om bij keuze tussen de veilige en de spannende weg altijd voor de laatste te kiezen, maar aan de andere kant is hij ook heel lang niet echt een vader voor haar geweest. Om meer van de achtergrond daarvan te begrijpen krijgen we scènes uit het verleden, uit het jaar 2000. Waarom het juist dat jaar moet zijn, is lange tijd niet duidelijk, totdat blijkt dat er dat jaar een dramatisch voorval is in de familie. 

Blijven proberen

Maggie houdt het leven dapper vol. Ze probeert er  elke keer opnieuw wat van te maken, maar de vraag is hoe lang ze dat volhoudt. Dat ze toch maar blijft proberen is wel goed getekend door Van Kessel. Als lezer krijg je met Maggie te doen, terwijl je ook bewondering hebt voor haar doorzettingsvermogen. Het tuintje lijkt een symbool voor haar leven. Hoe ze ook inplant en water geeft, echt fleurig wil het maar niet worden. Bij al het gezwoeg probeert Maggie een zekere monterheid te bewaren, wat niet meevalt. 

Ook in het verleden zie je de maar volhoudende Maggie. Ze hangt er een beetje bij als haar buurmeisje en de dochter van Astrid (die nu met Pierre is) samen spelen, maar ze laat zich niet ontmoedigen. Zus Robin lijkt het leven net iets beter aan te kunnen, net iets handiger aan te pakken. 

De titel komt terug in deze zin: 'Soms moet je even een paar stappen achteruit doen om het uitzicht van dichtbij beter te begrijpen.' Maggie gunt zichzelf die stappen terug eigenlijk niet, terwijl ze die wel nodig heeft. Pas als ze de tuin opgeeft, merk je dat ze stopt met haar voortdurende pogingen om grip op het leven te krijgen. Dat zou haar meer rust kunnen geven.

Stijl

Dat je uitzicht zou moeten begrijpen lijkt me niet zo handig geformuleerd. Dat komt vaker voor in het boek. Er zijn bijvoorbeeld veel opsommingen, waarbinnen behoorlijk wat diversiteit is, zodat het geheel ook iets grappigs heeft. Maar voor mij verwees zo'n opsomming vooral naar zichzelf: kijk mij eens een leuke opsomming zijn. Dat geldt ook voor beelden, vergelijkingen. Het lijkt me dat je die vooral gebruikt om iets te verduidelijken. Maar bij Van Kessel leiden de beelden mij eerder af:

Mijn gevoelens passen niet bij het besluit. Mijn vaders besluit. Het is buitenproportioneel, uit balans. Als een man met een baard maar geen snor. Of een vrachtwagen zonder aanhanger waardoor het lijkt dat hij elk moment voorover kan vallen. 

Bijfiguren

De bijfiguren, zoals Mireille, hebben voor mij iets karikaturaals, waardoor ik ze niet serieus neem. Niet alleen de figuren, maar ook hun rol in het verhaal. Misschien had er hier en daar iets gesnoeid kunnen worden in de roman. 

Uitzicht van dichtbij bevalt me het best in de tekening van de relatie met de vader. Daar zit ergernis in, maar ook de behoefte dat hij een echte vader voor haar is. Nu ik het beschrijf, merk ik dat ik het versimpel. De relatie met de vader is complex en het is mooi dat Van Kessel die complexiteit laat bestaan. 

De roman heb ik met redelijk wat plezier gelezen, maar de kracht lijkt me eerder te zitten in de scènes dan in het boek als geheel. Ik kan me maar niet onttrekken aan het idee dat er een beter boek in het verhaal verscholen zit en dat we ons door sommige passages heen moeten worstelen om bij dat verhaal te komen. 

In ieder geval heeft Uitzicht van dichtbij me geïntrigeerd en ik heb het geboeid gelezen. En sommige scènes zullen me bijblijven, vermoed ik. Deze roman is een debuut en ik ben wel nieuwsgierig naar hoe Megan van Kessel zich zal ontwikkelen. Misschien heeft ze een paar boeken nodig om dat uit te zoeken. Die tijd moeten we haar dan maar geven.