dinsdag 30 oktober 2018

Afgestoft: Perfecte stilte (Thomas Verbogt)

Soms kom ik een oudere tekst tegen die ik wel gepubliceerd heb, maar niet hier. Deze keer is dat de recensie van de roman Perfecte stilte van Thomas Verbogt. Het artikel stond op 26 augustus 2011 in Nederlands Dagblad. 

Dat ik het nu heb afgestoft, zal ook wel te maken hebben met het feit dat ik de laatste roman van Verbogt, Hoe alles moest beginnen nog steeds niet gelezen heb, hoewel ik dat wel van plan was. Ik nam het boek zelfs op in het lijstje met de beste boeken van 2017 die ik niet gelezen heb. Wie weet, komt het er ooit van. In ieder geval las ik Perfecte stilte wel. Ik herinner het me als een mooi boek.


De moed je leven onder ogen te zien

Al voordat je Perfecte stilte van Thomas Verbogt begint te lezen, weet je dat je een mooi boek in de hand hebt: flappen aan voor- en achterkaft en een mooie, rustige bladspiegel. Dat leest al lekker. Niet alleen het boek is in orde, ook de roman deugt.

Het lijkt documentairemaker David Kromweg aardig goed te gaan, maar al in het eerste hoofdstuk is er een lichte dreiging. Hij hoort zijn partner Emma aan de telefoon 'leuk' zeggen.

Mensen moeten daar zuinig mee zijn, iets 'een leuk idee' noemen. Emma zegt het om haar moeder een plezier te doen, maar dan nog. In zijn columns in De Gelderlander heeft Verbogt zich vaker uitgelaten over de devaluatie van woorden als 'leuk' en 'grappig'. Nu David zo'n woord uit Emma's mond hoort, merk je eigenlijk meteen al de afstand tussen hen.

David en Emma gaan dan ook uit elkaar. Het gesprek dat ze daarover hebben, is een van de hoogtepunten van Perfecte stilte. Twee mensen die zichzelf en elkaar onderzoeken, die zoeken naar wat er nog over is en hoe het verder moet en waarom het niet verder kan. Het is een intiem gesprek en daarom is het des te schrijnender dat het waarschijnlijk hun laatste echte gesprek is.

Dat David en Emma zo'n gesprek hebben, heeft een bijzondere aanleiding. David besloot in te grijpen toen hij zag hoe een vrouw werd afgetuigd en werd daardoor zelf in elkaar geslagen. Misschien was hij onbezonnen of overmoedig, maar in ieder geval was hij niet laf. En juist met zijn lafheid was David op dat moment aan het worstelen.

Door zijn betrokkenheid bij dit geval van zinloos geweld gaat er van alles verschuiven in Davids leven. Hij moet zijn leven onder ogen zien, inclusief alles wat er in het verleden is gebeurd en hij moet keuzes maken.

Consequenties

In dat verleden is er nogal wat gebeurd. David, zijn vriend Simon en zijn vriendin Valerie vormen als middelbare scholieren een driemanschap. Tussen hun huizen is maar een smal steegje en vaak springen ze van het ene dak naar het andere. Totdat Valerie niet over de smalle kloof springt, maar naar beneden. En David weet waarom ze dat doet, maar hij zal het niet zeggen als haar moeder er jaren later nog eens naar vraagt.

Als documentairemaker vraagt David wel eens aan een geïnterviewde hoe moedig die is. Maar hij moet de vraag ook aan zichzelf stellen. Het verleden onder ogen zien en daar consequenties aan verbinden vraagt meer moed van hem dan opkomen voor een vrouw die slachtoffer is van zinloos geweld. Uiteindelijk blijkt hij die moed wel op te kunnen brengen.

Het boek eindigt met een gesprek tussen David en de vrouw die in elkaar geslagen is. Ze weten van elkaar of ze passanten zijn in elkaars leven of niet. Juist de voorbijgangers maken je kwetsbaar, hebben ze gemerkt.

Kleinigheden

Perfecte stilte is geen perfecte roman. Zo blijft het maar vaag wat nu de lichamelijke gevolgen zijn van de mishandeling van de hoofdpersoon; het lijkt of zijn lijf er niets aan overhoudt. Ook zakt een enkele keer het verhaal een beetje in. Maar uiteindelijk zijn dat kleinigheden.

Verbogt heeft een roman geschreven die leest als een trein, waarin prachtige passages staan en die ook nog eens ergens over gaat. Ook nadat je Perfecte stilte hebt gelezen kun je niet anders dan denken: mooi boek.

Perfecte stilte (roman)
Thomas Verbogt. Uitg. Nieuw Amsterdam, Amsterdam 2011. 208 blz. 18,50

Geen opmerkingen:

Een reactie posten