Sinds enkele weken waan ik mij van tijd tot tijd in de periode waarin ik in dat dorp opgroeide. Voor een deel komt dat natuurlijk door mijn leeftijd: ik ben ook geen vijftig meer. Maar het komt ook doordat er op Facebook een pagina is aangemaakt over Oud Herveld-Andelst. Andelst lag tegen Herveld aan. Ook een dorp met een kerk en een school.
Op die Facebookpagina worden dagelijks foto’s en berichten geplaatst uit de tijd van mijn jeugd, ook wel uit een nog grijzer verleden en soms uit een wat recentere tijd. Mensen reageren daarop en halen herinneringen op.
De pagina over Herveld-Andelst is er maar een van de vele: er zijn ook pagina’s over bijvoorbeeld Oud Dodewaard, Oud Gemeente Valburg en Oud Elst, allemaal daar uit de buurt. Als je landelijk zoekt, heb je tientallen mogelijkheden tot een sentimental journey: van Oud Vollenhove tot Oud Heverlee en van Oud Amelandt tot Oud Sluis. Er is ook een pagina Foto’s Oud Ede, maar ik neem aan dat die bij de echte Edenaren wel bekend is. Ik heb het idee dat mensen gretig op die pagina’s kijken en commentaar geven.
Waarom is er zoveel belangstelling voor het lokale verleden? We leven toch in een tijd van globalisering? We zijn wereldburger of op zijn minst Europeaan. Als er aan de andere kant van de wereld een orkaan is geweest, worden er hier een avond lang op verschillende zenders uitzendingen aan gewijd. Als er in Duitsland een nieuwe coalitie is, of als een Italiaanse politicus zijn senaatszetel verliest, dan is dat dezelfde avond bij ons op het journaal.
Maar voor velen van ons is de wereld of Europa toch te groot om zich mee te identificeren. Daarom klampen we ons vast aan wat ons wel bekend is: ons landje met zijn eigen cultuur. Misschien dat ook daarom de zwartepietendiscussie zo fel was.
Bovendien krijgen we bijna dagelijks te horen op tv en te lezen in de krant dat we in een tijd van crisis leven. Mensen die hun baan behouden en hun huis niet te koop hebben staan, merken daar niet zo veel van, maar bijna niemand ontkomt aan het idee dat hij in een zware tijd leeft. Dat geeft onzekerheid: wie weet wat er allemaal nog te gebeuren staat.
Daarom zoeken we naar houvast. Vroeger gaf de godsdienst steun; in tijden van nood liepen de kerken vol. Maar voor veel mensen is religie geen optie meer. Dan kun je altijd nog terug om te dromen van het verleden, van de veilige tijd toen je kind was. Toen was de wereld tenminste nog overzichtelijk. Of, om Kees van Kooten te citeren: toen was geluk heel gewoon.
Daarom kijken we graag naar het verleden dat we kennen. Daarom waren de Kameleonfilms populair; daarom kijken we naar series als Dokter Tinus en Moeder, ik wil bij de revue. Ze spelen zich af in een tijd toen we het overzicht nog hadden.
Natuurlijk bedriegen we onszelf. De jaren vijftig, zestig of zeventig zijn overzichtelijk omdat we toen nog een kind waren en we alleen maar aandacht hadden voor ons kleine kinderwereldje. Ook toen zullen de oudere mensen gezegd hebben dat het een jachtige tijd was en dat ze terugverlangden naar de overzichtelijkheid van de jaren voor de oorlog.
En over dertig of veertig jaar zullen mensen die dan onze leeftijd hebben zeggen dat het er in de jaren negentig en aan het begin van de eenentwintigste eeuw zo gemoedelijk aan toe ging. Als Facebook dan nog bestaat, zullen er pagina’s aangemaakt zijn met namen als Ede 2000 of Ede rond de eeuwwisseling en de senioren van dat moment zullen zwijmelen bij het terugdenken aan deze tijd.
Wie van ons dan nog leeft, denkt terug aan 2013, toen je nog met zijn allen bij elkaar kwam in Cultura om bij een kopje koffie en een biertje wat te luisteren naar muziek en naar gedichten en naar nog veel meer moois. Dat was een pas tijd! Om het te bewijzen scrollen we door de foto’s van Edwin. De pagina Oud Dante zal honderden ‘likes’ krijgen.
De pagina over Herveld-Andelst is er maar een van de vele: er zijn ook pagina’s over bijvoorbeeld Oud Dodewaard, Oud Gemeente Valburg en Oud Elst, allemaal daar uit de buurt. Als je landelijk zoekt, heb je tientallen mogelijkheden tot een sentimental journey: van Oud Vollenhove tot Oud Heverlee en van Oud Amelandt tot Oud Sluis. Er is ook een pagina Foto’s Oud Ede, maar ik neem aan dat die bij de echte Edenaren wel bekend is. Ik heb het idee dat mensen gretig op die pagina’s kijken en commentaar geven.
Waarom is er zoveel belangstelling voor het lokale verleden? We leven toch in een tijd van globalisering? We zijn wereldburger of op zijn minst Europeaan. Als er aan de andere kant van de wereld een orkaan is geweest, worden er hier een avond lang op verschillende zenders uitzendingen aan gewijd. Als er in Duitsland een nieuwe coalitie is, of als een Italiaanse politicus zijn senaatszetel verliest, dan is dat dezelfde avond bij ons op het journaal.
Maar voor velen van ons is de wereld of Europa toch te groot om zich mee te identificeren. Daarom klampen we ons vast aan wat ons wel bekend is: ons landje met zijn eigen cultuur. Misschien dat ook daarom de zwartepietendiscussie zo fel was.
Bovendien krijgen we bijna dagelijks te horen op tv en te lezen in de krant dat we in een tijd van crisis leven. Mensen die hun baan behouden en hun huis niet te koop hebben staan, merken daar niet zo veel van, maar bijna niemand ontkomt aan het idee dat hij in een zware tijd leeft. Dat geeft onzekerheid: wie weet wat er allemaal nog te gebeuren staat.
Daarom zoeken we naar houvast. Vroeger gaf de godsdienst steun; in tijden van nood liepen de kerken vol. Maar voor veel mensen is religie geen optie meer. Dan kun je altijd nog terug om te dromen van het verleden, van de veilige tijd toen je kind was. Toen was de wereld tenminste nog overzichtelijk. Of, om Kees van Kooten te citeren: toen was geluk heel gewoon.
Daarom kijken we graag naar het verleden dat we kennen. Daarom waren de Kameleonfilms populair; daarom kijken we naar series als Dokter Tinus en Moeder, ik wil bij de revue. Ze spelen zich af in een tijd toen we het overzicht nog hadden.
Natuurlijk bedriegen we onszelf. De jaren vijftig, zestig of zeventig zijn overzichtelijk omdat we toen nog een kind waren en we alleen maar aandacht hadden voor ons kleine kinderwereldje. Ook toen zullen de oudere mensen gezegd hebben dat het een jachtige tijd was en dat ze terugverlangden naar de overzichtelijkheid van de jaren voor de oorlog.
En over dertig of veertig jaar zullen mensen die dan onze leeftijd hebben zeggen dat het er in de jaren negentig en aan het begin van de eenentwintigste eeuw zo gemoedelijk aan toe ging. Als Facebook dan nog bestaat, zullen er pagina’s aangemaakt zijn met namen als Ede 2000 of Ede rond de eeuwwisseling en de senioren van dat moment zullen zwijmelen bij het terugdenken aan deze tijd.
Wie van ons dan nog leeft, denkt terug aan 2013, toen je nog met zijn allen bij elkaar kwam in Cultura om bij een kopje koffie en een biertje wat te luisteren naar muziek en naar gedichten en naar nog veel meer moois. Dat was een pas tijd! Om het te bewijzen scrollen we door de foto’s van Edwin. De pagina Oud Dante zal honderden ‘likes’ krijgen.
(Column voorgelezen in Cultureel Café Dante. Foto: Edwin Nieuwstraten)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten