Het ongemakkelijke dagboek van Henry K. Larsen (Susin Nielsen)

Het is Kinderboekenweek en daarom aandacht voor een jeugdboek. De auteur, Susin Nielsen, kende ik niet. Haar naam en de naam in de titel, deden me vermoeden dat ze in een van de Scandinavische landen woont, maar ze is Canadese.

Het ongemakkelijke dagboek van Henry K. Larsen is werkelijk een dagboek; Henry schrijft zo ongeveer elke dag iets op en soms verschillende keren per dag. Binnen de jeugdliteratuur komt het genre nogal eens voor. Bekende voorbeelden zijn Het geheime dagboek van Adrian Mole 13 3/4 jaar (Sue Townsend) en Dagboek van een muts (Rachel Renée Russell).

HET

Henry K. Larsen heeft het dagboek gekregen van zijn therapeut, Cecil. Henry heeft namelijk iets traumatiserends achter de rug, wat in de eerste vijftig bladzijden consequent HET wordt genoemd. Dat deed me denken aan Van oude mensen de dingen die voorbijgaan van Louis Couperus, waarin een moord steeds als 'het ding' wordt aangeduid.

HET heeft wel invloed op Henry. Zo is hij heel dik geworden, heeft hij woedeaanvallen (die hij ziedingen noemt) en hij praat soms met een robotstem. Dat laatste lijkt een manier om afstand van zichzelf te nemen of van de situatie waarin hij zich bevindt.

Henry en zijn vader zijn net verhuisd, ook om het verleden achter zich te laten en Henry begint dus op een nieuwe school. Het lijkt erop dat hij bij geen enkel groepje hoort, maar al gauw maakt hij kennis met het nerderige jongetje Farley Wong, dat hem in contact brengt met een opmerkelijk gezelschap leerlingen, Reach For The Top, dat zich voorbereidt op een kennistoernooi met andere scholen. Daar ontmoet hij het meisje Alberta, van wier gedrag hij vaak zal schrijven dat het lomp is, maar die hij toch wel heel erg mag.

Verder spelen in zijn leven de buren Karen Vargas en Mr. Atapattu een rol, die elkaar niet uit kunnen staan en tegenover wie Henry ook wel zijn reserves heeft. Uiteindelijk blijken ze minder eenduidig te zijn dan hij ze aanvankelijk ziet.

Dood

Het moeilijke gedrag van Henry heeft te maken met de dood van zijn broer Jesse. Daar praat Henry niet over, liefst ook niet met zijn therapeut, maar er zit veel woede en verdriet in hem. Ook schuldgevoel, waarvan aanvankelijk niet duidelijk is waar dat vandaan komt. Uiteindelijk wordt natuurlijk helder wat er gebeurd is, maar dan moet nog de vraag beantwoord worden hoe het verder moet met het gezin Nielsen. De ouders van Henry zijn niet gescheiden, maar moeder woont niet bij het gezin.

De liefde voor het showworstelen verbindt in dit boek veel personages. Niet alleen hield Jesse ervan, het hele gezin zat op zaterdag voor de buis om te kijken naar Saturday Night Smash-Up. In de show treden worstelaars op die eigenlijk personages zijn. Natuurlijk zijn de gevechten nep, maar er zijn wel verhaallijnen die gevolgd worden en het publiek moet fan kunnen zijn van verschillende worstelaars. Iemand kan dus niet altijd maar een loser zijn.

Het enthousiasme voor showworstelen is iets nieuws voor mij. Ik kom nooit mensen tegen die daar ook maar iets van afweten en ik heb er ook maar een vage voorstelling van. Maar aan de andere kant van de oceaan is dat heel anders.

Metafoor

Ongetwijfeld heeft die worstelwereld ook iets metaforisch in het boek, al is het worstelen van Henry bepaald niet nep. Maar de personen spelen, of ze dat nu willen of niet, wel een rol en worden ook in die rol gedrongen door hun omgeving. Het is zelfs de reden geweest waarom Henry en zijn vader verhuisd zijn.

Het ongemakkelijke dagboek van Henry K. Larsen is een heftig boek, over iemand met problemen, die toch moet proberen zijn dagelijkse leven te leiden. Tegelijkertijd is het een humoristisch boek: Henry heeft een scherpe kijk op zijn omgeving en weet die fijntjes te verwoorden. Die lichtheid is ook wel nodig om het boek een beetje lekker leesbaar te houden en dat is goed gelukt: je vliegt door het boek heen.

Het vermakelijke boek gaat wel over allerlei thema's waarmee kinderen en jongeren te maken kunnen krijgen: pestgedrag, omgaan met een trauma, omgaan met emoties, spanningen binnen een gezin. Al is de situatie waarin Henry zich bevindt voor velen waarschijnlijk niet op alle punten herkenbaar, je kunt je wel gemakkelijk met hem identificeren en zijn ongemakken.

Een boek dat ergens over gaat en dat ook nog lekker leest - dat is een mooie combinatie. Je vindt die in dit boek van Susin Nielsen.

Misschien ben je ook geïnteresseerd in wat ik schreef over het Kinderboekenweekgeschenk Haaientanden, van Anna Woltz.