De Hemingway Triatlon (Dirk-Jan Hoek)

Noem de naam Ernest Hemingway en meteen rijst het beeld van de schrijver voor je op. Natuurlijk ook het beeld van zijn werk (bijvoorbeeld A Farewell to Arms, 1929, of For Whom the Bells Tolls, 1940), maar toch ook van de schrijver, de man: een macho van het zuiverste water.

In de graphic novel De Hemingway Triatlon duikt Dirk-Jan Hoek in het leven Hemingway in een moeilijke periode: hij kampt met impotentie en een writer's block (wat je ook als een vorm van impotentie kunt zien) en zijn laatste boek (Across the River and into the Trees, 1950) kreeg slechte kritieken.

Dan duikt George Adams op, een wonderlijke figuur, die Hemingway wel aan goede recensies wil helpen, maar daar moet wel wat tegenover staan. Hij komt dicht bij de schrijver en doet zelfs mee aan de Hemingway-triatlon: jagen, zuipen en neuken. Op al die gebieden zal een vriendengroepje rond de beroemde schrijver laten zien wat ze presteren kunnen.

Dagboeken

Hemingway komt alleen maar dieper in de ellende. Pas als zijn dagboeken uit de jaren twintig teruggevonden worden, vindt hij de drive tot het schrijven terug. Het levert een boek op over zijn jonge jaren in Parijs (A Moveable Feast, 1964), dat overigens pas na zijn dood (1961) gepubliceerd wordt.

Dat laatste klopt met de werkelijkheid buiten het boek, zoals Dirk-Jan Hoek meer elementen uit de werkelijkheid heeft gebruikt. Pablo Picasso komt bijvoorbeeld voor in De Hemingway Triatlon. Met hem had Hemingway een haat/liefdeverhouding. Maar de figuur van George Adams is verzonnen. We moeten dit boek dan ook als fictie zien: gebeurtenissen hebben niet werkelijk zo plaatsgevonden. Dat wil overigens niet zeggen dat er een onwaar beeld van Hemingway gegeven wordt.

Zo is het goed mogelijk dat hij tegenover de buitenwereld de macho moest spelen, terwijl hij kampte met een drankprobleem en allerlei onzekerheden en blokkades.

Hoek gaat uit van de werkelijkheid en laat dan de verbeelding haar gang gaan. Dat levert een goed verhaal op en, ook (of misschien juist) waar de gebeurtenissen niet op die manier hebben plaatsgevonden. We lezen een waarheid omtrent Hemingway. Wellicht niet de waarheid, maar die bestaat ook niet.

Gelaagd beeld

Het beeld dat we krijgen is gelaagd en daardoor interessant: we leven mee met Hemingway, sympathiseren met hem en hebben mededogen met de Nobelprijswinnaar wiens geloof in zichzelf ernstig wankelt. Misschien kun je zeggen dat hij ook in zijn wanhoop en zelfdestructie niet gematigd is, zoals er niets gematigds aan deze man lijkt te zijn.

Een paar keer pakt Hemingway zijn geweer, anders dan voor de jacht. Bijvoorbeeld om een kat uit zijn lijden te verlossen. Die kat heet Willy, wat ook weer een knipoog naar de impotentie is. Als Hemingway later opnieuw naar het geweer grijpt, vermoeden we, Tsjechov indachtig, dat binnenkort het schot zal klinken, waarmee hij zichzelf wegschiet uit het leven.

Dirk-Jan Hoek heeft weer een mooi boek gemaakt. Eerder schreef ik over Mao's Mussen, een boek dat gebaseerd is op een historische gebeurtenis. Ook in dat boek werkte Hoek alleen met inkt. Qua tekenstijl sluit Hemingways Triatlon bij dat boek aan.  Op een Facebookpagina heeft Hoek het wordingsproces van zijn nieuwe boek bijgehouden. Hiernaast een afbeelding van het inkten van de laatste pagina's.

Flashbacks

De pagina's die een lange flashback bevatten zijn gedrukt op een zwarte achtergrond. Dat is wel duidelijk, maar ook erg nadrukkelijk. Zeker omdat er na de eerste flashback (de eerste pagina's) ook nog eens 'Cuba, 10 jaar later' vermeld staat.

Verder vind ik de kaketoe van Adams, die constant citaten van Hemingway roept, een irritant beest. Maar misschien is dat wel de bedoeling en voorspelt het dier al het irritante gedrag van zijn baasje.

De bladspiegel is rustig gehouden, wat aangenaam leest. Veel pagina's bevatten drie stroken van twee tekeningen, maar Hoek varieert daar wel in en laat soms de kaders weg, wat ook voor afwisseling zorgt. Een enkele keer is er een paginagrote tekening.

De Hemingway Triatlon is goed gelukt: een sterk verhaal, goed getekend en over een figuur die je bijblijft. Mocht ik ooit nog iets meer van Hemingway gaan lezen, dan zal tussen de regels door de Hemingway me aankijken die Hoek geschapen heeft en mogelijk is dat dezelfde als de echte Hemingway. Als die tenminste bestaat.

Deel van blz. 24

Deel van blz. 44

Auteur: Dirk-Jan Hoek

Titel: De Hemingway Triatlon

Uitgever: Sherpa

Haarlem, 2018, hardcover, 160 blz. € 19,95