Aâma is een intrigerende stof. Ergens in de eerste twee delen van de vierdelige stripserie van Frederik Peeters wordt het een 'soep van picorobots' genoemd. Maar in de loop van het verhaal gaat het eigenlijk meer om de uitwerking van de stof (laat ik dat woord toch maar blijven gebruiken), om hoe het alles aan het veranderen is dan om de tastbare stof. Hoofdpersoon Verloc Nim is met zijn broer Conrad naar planeet Ona(ji) gegaan om te kijken hoe het zit met Aâma. Over de eerste twee delen schreef ik hier.
Al in het begin van de serie zie je waar het op uitgelopen is: Verloc heeft alleen nog zijn dagboek en een robot, in de vorm van een aap op mensenbenen. Hij rookt sigaren en heet daarom toepasselijk Churchill. In de laatste twee delen blijkt er nog zo'n aaprobot te zijn: Roosevelt. Verloc probeert te reconstrueren wat er gebeurd is. In de laatste twee delen kom je er bijvoorbeeld achter hoe de robot aan zijn mensenbenen komt, maar dat is natuurlijk niet het belangrijkste.
Het beeld dat de personages hebben van de expeditie wankelt in de loop van het verhaal. Zijn de experimenten Aâma bedoeld om de evolutie na te bootsen of verkeert de hele leefwereld op de op de planeet en uiteindelijk ook de mensen die erop leven in een op hol geslagen evolutie? En wat heeft het dochtertje van Verloc ermee te maken? Zij is 'puur' en anders dan de andere mensen. Voor haar lijkt een bijzondere rol weggelegd.
Het concept achter het verhaal van Peeters is fascinerend. De gebeurtenissen spelen zich af in een ander soort wereld dan de onze, wat niet alleen merkbaar is aan de decors, maar ook aan hoe voor ons vaststaande grootheden als tijd en ruimte zich gedragen. Dat blijkt bijvoorbeeld duidelijk in deel 3, Het spiegelpaleis, waar Verloc ineens een doorgang lijkt te nemen naar een andere omgeving, waar hij de moeder van zijn dochter weer ontmoet.
Het afwijkende van onze werkelijkheid brengt Peeters op verschillende manieren tot uitdrukking. Het afwijkende wordt altijd als vanzelfsprekend geïntroduceerd. Je ziet bijvoorbeeld mensen iets eten wat een beetje het midden houdt tussen organen en bloemen, zonder dat daar aandacht aan besteed wordt. Verder probeert hij niet terug te vallen op een uitvergroting van al bekende fantasieën.Daar moet je van houden. Bij mij bereikte het ook wel eens een verzadigingspunt als er weer een omgeving opdoemde met zijn eigen organische of juist strakke vormen, maar consequent is Peeters er wel in. Hij intensiveert de beleving door kleuren in niet al te veel nuances te gebruiken bij de inkleuring en dan ook nog vaak in één gamma, zodat een pagina bijvoorbeeld overwegend rood is, of groen.
Maar de kracht van Aâma schuilt voor mij toch vooral in het verhaal: een interessant gegeven, gedragen door intrigerende figuren. Je leeft mee met Verloc, maar ook hij roept van tijd tot tijd vragen op. Doordat je geconfronteerd wordt met een andere werkelijkheid, wordt de eigen werkelijkheid minder vanzelfsprekend, zodat je je af gaat vragen wat de ordenende principes zijn van deze wereld, wat mensen met elkaar gemeen hebben, in hoeverre we ontwikkelingen in de hand zouden kunnen houden en waar je je morele maatstaven vandaan haalt om ethische grenzen te stellen aan ontwikkelingen en of die grenzen wel getrokken kunnen worden.
Dat zal wel niet bedoeld zijn, maar het is een prettig bijproduct van deze reeks. Intussen heb ik ook het vroegere werk van Peeters in huis. Dat moest ik ook maar eens gaan lezen.
 |
| De spiegelwoestijn |
 |
| Je wordt fantastisch, meisje |
Tekst en tekeningen: Frederik Peeters
Uitgever: Sherpa
Softcover, 88 blz., €19,95 per deel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten