De stripwereld is een snoepwinkel waarin het lastig kiezen is. Zelfs als je grote trek hebt, kun je niet alles proeven. Dat heeft tot gevolg dat er veel stripseries verschijnen die niet verder komen dan de periferie van mijn aandacht. Je kunt immers niet alles lezen. Er zitten maar zesentwintig uren in een dag en dan heb ik er ook nog twee gesmokkeld.
Volgens mij heb ik alles wat met Donjon te maken heeft tot nu toe aan mij voorbij laten gaan, maar Donjon Monsters 10 (Soldaten van eer) is toch op mijn bureau gekomen. Zo gauw ik het album opensla, kom ik in de Donjonwereld terecht. Voorin staat 'De kleine Donjon-gids', op het titelblad staat dat ik mij bevind op 'Donjon niveau 95' en nog een bladzij verder staat er een tijdtabel. Dit deel speelt zich af in het jaar 75, maar ik weet niet in welke jaartelling.
Gelukkig zijn alle albums afzonderlijk te lezen. Bij de eerste tekening neemt Gork het woord. Hij is een van de duizenden soldaten van het Jammerdal, dienaar van De Grote Khan. Met zijn broer Krag bewaakt hij een geheime ingang van het Zwarte Kasteel. Daar komt nooit iemand.
Straf
Maar op een dag komt er wel iemand, een oude en blinde vreemdeling en dan gaat het niet helemaal goed. Daarvoor wordt Krag gestraft: hij moet naar de woestijn gebracht worden, waar zijn vleugels afgehakt zullen worden, waarna hij van honger en dorst zal sterven. Gork moet dat vonnis bij zijn broer voltrekken.
Dat zal hij ook doen, maar ze gaan eerst wat drinken en ze gaan langs het ouderlijk huis. Op hun tocht komen ze van alles tegen waar ze wat mee moeten. Maar uiteindelijk laat Gork zijn broer achter in de woestijn.
Dan is het verhaal nog niet afgelopen. Gork leeft in een onveilige wereld, waar je altijd iets kan overkomen. Zal Gork ooit weer het Zwarte Kasteel bereiken?
Dieren
Gork is een draakachtig figuur en ook de andere personages zijn dieren. Dat is blijkbaar nu eenmaal zo in de Donjonwereld. Bij Olivier B. Bommel en Donald Duck heb ik dat ook altijd als een vanzelfsprekendheid ervaren en bij Blacksad vroeg ik me ineens af wat daar eigenlijk de functie van is. Dat hoeft natuurlijk helemaal niet functioneel te zijn en de vraag zat me indertijd in de weg bij het lezen. Bij Soldaten van eer dacht ik er verder niet bij na.
Dat zal ook te maken hebben met de fantasysetting: je bevindt je in een ongebruikelijke wereld en blijkbaar horen daarin geen mensen thuis. Al zijn de handelingen wel mensachtig: er worden steden belegerd, gevangenen gestraft, er wordt gedronken in een kroeg en anderen hebben last van de kwade dronk van sommige drinkers.
De wereld waarin Gork en Krag leven is gewelddadig. De broers doden gemakkelijk en ze hebben geen geweten dat het hun daarbij lastig maakt. Gork vertelt het verhaal ook redelijk laconiek. Het scenario en dus ook de teksten zijn van Joann Sfar en Lewis Tronheim. De taal is fris en zinnen nemen vaak een verrassende wending. Enkele voorbeelden:
M'n vader wauwelde altijd urenlang over eer en loyaliteit en m'n moeder liet haar taarten aanbranden.
De oude kastanje, waaronder onze vader ons sloeg toen hij hoorde dat we een vreemdeling hadden opgegeten...
Nu moeten we twee dagen waken bij hun graf, anders reïncarneren onze ouders uitsluitend als rapen en wortels.
Religie
Uit het laatste citaat blijkt dat er binnen de Donjonwereld ook een soort religie is. Aan het eind van het album stelt Gork zich vragen over een hiernamaals. Zal hij daar Karg weer ontmoeten en zal die dan vleugels hebben? De paradijsfantasieën van Gork vormen een contrast met zijn situatie. Ik zal, vanwege de plot, geen details geven, maar hij bevindt zich in een woestijnachtige omgeving.
Gork is een heerlijke verteller, die zijn verhaal enigszins schouderophalend doet. Hij registreert wat om hem heen gebeurt en toont daarbij eigenlijk geen emotie. Als er wel emoties dreigen, relativeert hij meteen:
Ik krijg tranen in m'n ogen, maar dat komt omdat ik snel vlieg.
Ten diepste is het natuurlijk een tragisch verhaal: twee broers die samenleven, waarbij er zowel onderlinge steun als strijd is en dan moet een van de twee daar definitief een eind aan maken. Dat betekent dat hij iets in zijn eigen leven moet doodmaken, waarna hij ook zichzelf niet meer kan zijn. Maar Gork wil daar duidelijk geen drama van maken, tot het einde toe. Al is zijn laatste vraag in het album wel die naar zijn uiteindelijke bestemming:
En ik? Waar ga ik naartoe?
Onklare lijn
De tekeningen zijn van de hand van Bézian, Je zou die kunnen karakteriseren als die van de onklare lijn: een lijn is soms een bundeling van dunne lijntjes en ook binnen de vlakken worden er dunne inktlijntjes gebruikt voor arceringen. Er zit iets kriebeligs in de manier van tekenen. Daar moest ik even aan wennen, maar uiteindelijk waardeer ik die wel. De tekeningen hebben een persoonlijk handschrift. De lezer heeft er zijn aandacht bij nodig, maar daar krijg je ook veel voor terug. De slotscène, die inzet met Gork in een desolate omgeving is niet minder dan aangrijpend.
Mijzelf een beetje kennende weet ik nu al dat ik niet alle delen Donjon zal gaan lezen. Daarmee laat ik veel moois aan mij voorbijgaan, maar dat moet dan maar. Aan dit album heb ik wel veel plezier beleefd: goede tekst, stevige verhaallijn, markante manier van tekenen. Misschien moet ik toch maar hier en daar een los deel lezen, wat ook zonder de context van de serie prima kan.
Deel 10: Soldaten van eer
Fijn een serie waarbij je de delen los kunt lezen. Mij schrikt zo'n serie ook enorm af als ik niet gelijk bij het eerste deel ben ingestapt.
BeantwoordenVerwijderenJa, deze is prima te doen zonder context, Niek.
BeantwoordenVerwijderen