Voorlezen

Pas vanochtend ontdekte ik op de site van de CPNB dat 2013 het ‘Jaar van het Voorlezen’ geweest is. Een jaar lang heeft niemand mij dat verteld of voorgelezen. Ik heb dat jaar door winkelstraten gelopen, zonder dat ik de voorlezers opgemerkt heb die op de hoeken van de straten voorlazen uit Eline Vere, Ernstjan en Snabbeltje of Woutertje Pieterse. Het is mij geheel ontgaan dat alle vergaderingen in de Tweede Kamer begonnen met het voorlezen van een gedicht van Leo Vroman, Gerrit Kouwenaar of Judith Herzberg. 

Overdag ben ik niet thuis, maar ongetwijfeld zijn er voorlezers langs de deuren gegaan. Ze belden aan en als er opengedaan werd, vroegen ze vriendelijk: 'Mag ik u misschien wat voorlezen?' Of die voorlezers een koffer met boeken bij zich hadden of een tablet waarop de teksten digitaal te lezen waren, weet ik niet.

Het is onbegrijpelijk, maar een jaar lang is het voorleesjaar aan mijn aandacht ontsnapt. Misschien komt het doordat ik nauwelijks tv kijk. Veelbekeken programma’s als De wereld draait door, Pauw en Witteman en Boer zoekt vrouw zijn natuurlijk steeds begonnen met vijf minuten voorlezen. Internet bekijk ik wel, maar niemand heeft mij, bijvoorbeeld op Facebook, attent gemaakt op het bijzondere van 2013. Dat wil waarschijnlijk zeggen dat het voorlezen zo wijd verbreid was, dat het geen nieuws meer was.

Het voorleesjaar heb ik dus gemist. Maar gisteren zijn de Nationale Voorleesdagen begonnen en dat weet ik weer wel. Op basisscholen en misschien ook wel op andere plekken was er gisteren een voorleesontbijt en ik vermoed dat bij een van die ontbijten onze minister-president of prinses Laurentien voorgelezen heeft.

De voorleesdagen duren nog tot en met 1 februari, dus we hebben nog alle kans om voor te lezen of voorgelezen te worden. Elkaar verhalen of gedichten voorlezen is een van de liefste dingen die mensen voor elkaar kunnen doen. Volgens mij is het een middel dat breed in te zetten is.

Als je een zakelijk conflict hebt of een persoonlijke ruzie, kun je dat natuurlijk uitvechten of uitonderhandelen, maar je kunt ook je lievelingsboek pakken, naar je opponent toe stappen en zeggen: laten we even vergeten wat er gebeurd is. Daar hebben we het straks wel over. Maar wil je mij een stukje voorlezen uit je mooiste boek? Daarna lees ik jou wat voor.

Kan iemand naar Assad gaan en hem integraal Oorlog en vrede voorlezen? Kan iemand, voordat Obama weer iets gaat zeggen over Guantanamo Bay, hem het boek Gevangenis met open deur voorlezen? Wil iemand stukjes uit de Koran voorlezen aan Geert Wilders? Of misschien gewoon maar Gorter: ‘Zie je, ik hou van je, / ik vin je zo lief en zo licht.’ De wereld zal niet meteen radicaal veranderen, maar iets zal het toch wel helpen?

En vanavond, voor het slapen gaan, lezen we elkaar voor. Maar misschien komt het daar niet van en daarom doe ik het nu alvast. Het is van Paul van Ostaijen. Een gedichtje voor het slapen gaan:

Slaap als een reus
slaap als een roos
slaap als een reus van een roos
reuzeke
rozeke
zoetekoeksdozeke
doe de deur dicht van de doos
Ik slaap

(column uitgesproken bij Cultureel Café Dante)