Darwin. De reis met de HMS Beagle (Grolleau / Royer)

Dat Charles Darwin met het schip de Beagle een reis gemaakt heeft, naar onder andere de Galapagos Eilanden, behoort tot de basiskennis van zo'n beetje iedereen. We kunnen dan nog zijn beroemde boek The Origin of Species (1859) noemen en een paar ideeën uit dat boek en dan stopt het zo ongeveer.

Bij mij tenminste. Ik had er geen idee van dat het genoemde boek enkele decennia na de reis verscheen en ook niet dat Darwin tijdens die reis (1831 - 1836) nog piepjong was: hij is geboren in 1909.

Dat weet ik nu allemaal wel, na het lezen van Darwin; De reis met HMS Beagle, een graphic novel waarvoor Fabien Grolleau het scenario schreef en Jérémie Royer de tekeningen maakte. Achter in het boek schrijft Grolleau:

Ons stripboek is geen historisch werk, het bestaat uit samenvattingen en persoonijke ideeën - moge de Dariwinpuristen ons verontschuldigen - al hopen we wel dicht genoeg bij de echte reis te zijn gebleven.

Afkeer van slavernij

Bij het lezen vertrouwde ik sommige zaken historisch niet helemaal. Zo spreekt de jonge Darwin duidelijk zijn afkeuring en zelfs afkeer uit van de slavernij. Toch is dat historisch juist. In een dik boek beweren Adrian Desmond en James Moore zelfs dat die afkeer een drijfveer was voor het opstellen van de evolutietheorie.

Dat Darwin een slaaf 'een tot slaaf gemaakte' noemt, lijkt me dan weer niet te kloppen met de tijd waarin het verhaal speelt. Of Grolleau het zo geschreven heeft of dat dat de actie is van een politiek correcte vertaler, is me niet duidelijk. Ook het woord 'naturist' voor 'natuurwetenschapper' is vreemd, maar misschien is dat historisch wel verantwoord. Om dat te beoordelen ontbreekt me de kennis.

De strip van Grolleau en Royer wijdt niet uit over de ideeën (al komen ze natuurlijk wel in het boek voor), maar stelt de gebeurtenissen op de eerste plaats. De hoofdstukken volgen de etappen in de reis van Darwin. We zien hoe de jonge Darwin zoveel mogelijk soorten en ondersoorten van dieren en planten verzamelt. Het duurt nog best een tijd voordat hij doorkrijgt dat sommige variëteiten alleen voorkomen op bepaalde plaatsen, zodat het voor de hand ligt dat die plaatsen van invloed zijn geweest op het zich vormen van juist deze soort.

Dienstbaar

Het hele boek staat in dienst van het verhaal. Het scenario probeert zo goed mogelijk de reis van Darwin weer te geven en de tekeningen zijn ook vooral verhalend: ze laten zien wat er gebeurt. Ze trekken meestal niet de aandacht door experimenten of technische hoogstandjes. Zowel de scenarist als de tekenaar stellen zich dienstbaar op. Het belangrijkste is het verhaal dat verteld wordt.

Enkele aardige vondsten op tekengebied zijn er wel, zoals op de pagina waarop een gezelschap van drie mannen (onder wie Darwin) een tochtje op een paard maakt. In dezelfde paginagrote tekening verstrijkt de tijd, zodat we de mannen op drie verschillende momenten afgebeeld zien in dezelfde tekening.

Het verhaal is zeker informatief en bij de lezers zal er best wat van blijven hangen, maar bijzonder spannend is het niet. Dat zal ook niet de bedoeling zijn; het is per slot van rekening geen avonturenroman en wie geïnteresseerd is in Darwin vindt de reis op zich boeiend genoeg.

De stripvorm maakt het verhaal van Darwin toegankelijk voor een breed publiek: het is niet alleen geschikt voor volwassenen, maar zeker ook voor scholieren.

Geen held

Darwin wordt niet als een held voorgesteld. Hij heeft tijdens de reis vaak last van zeeziekte en soms doet hij onhandige dingen. Maar hij is wel gedreven in zijn onderzoek. Even lijkt er iets moois op te bloeien tussen hem een inwoonster van Vuurland, die op een soort zendingsmissie terugkeert naar haar geboortegrond. Het is een boeiend verhaallijntje, waar mij verder weinig over bekend was en waarvan ook niet duidelijk is in hoeverre dat een historische grond heeft.

Al met al is Darwin, De reis met de HMS Beagle een aardige strip: informatief en een aardig verhaal. Als strip is het boek niet uitzonderlijk, maar het geeft in kort bestek een aardig beeld van Darwins reis.

Titel: Darwin; De reis met de HMS Beagle
Scenario: Fabien Grolleau
Tekeningen: Jérémie Royer
Uitgever: Sou Food Comics
Arnhem 2019, hardcover; 176 blz. € 26,00