Op zee noemde Toine Heijmans zijn korte roman. De titel deed mij meteen aan Marcellus Emants denken. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik dat boek van Emants (een novelle) niet gelezen heb. Ik heb het in huis als beroerd voorgelezen luisterboek. Ik moet het papieren boek maar eens aanschaffen. Op zee van Heijmans heb ik wel gelezen en nog met plezier ook.
Donald zeilt met zijn zevenjarige dochter Maria van Denemarken naar Harlingen. Zijn jachtje Ismaël is oud, maar moet de reis goed aankunnen. In Nederland wacht Donalds vrouw Hagar. Hij heeft haar al drie maanden niet gezien, omdat hij al die tijd al aan het zeilen is. Donald heeft een sabattical.
De reis naar Nederland verloopt niet vlekkeloos. Er komen rare wolken opzetten. Donald moet twee nachten wakker blijven om te reis goed te kunnen voltooien, maar hoe veilig is dat eigenlijk? Maria is een vroegwijs kind, maar kan ze zo'n reis aan? Er gebeurt van alles in het boek, maar dat kan ik niet verklappen, omdat ik de plot niet wil weggeven. Als tegen het einde het perspectief verschuift van Donald naar Hagar, blijken de zaken toch wat anders in elkaar te zitten dan de lezer dacht.
Onder Op zee golft nog andere literatuur. Moby Dick natuurlijk, waarin Ishmael de verteller is van het verhaal. Hij is een sociaal buitenbeentje en misschien past dat ook wel bij Donald. Maar als Hagar en Ismaël in één verhaal voorkomen, moet ik ook aan het Bijbelverhaal denken. Hagar moet vluchten met haar zoon Ismaël. Het lijkt of ze hem niet kan behoeden voor de dood, maar er komt een engel die uitkomst biedt. Uiteindelijk zal Ismaël uitgroeien tot een groot volk.
Hier lijkt het alsof Donald de Hagarrol vervult: Maria is aan zijn zorgen toevertrouwd en hij moet ervoor zorgen dat ze veilig in Harlingen aankomt. Maar uiteindelijk blijkt Hagar toch ook en zelfs vooral een zorgtaak te hebben. Ook tegenover Donald.
Op zee is geschreven in een heldere stijl, die wat kaal aandoet, wat wel goed past bij een verhaal over zee, waarop weinig te zien is. Het boek heeft iets geheimzinnigs, vooral door de onbetrouwbare verteller. Je weet dat Donald doodmoe moet zijn en je vraagt je voortdurend af wat er klopt van zijn waarneming.
Vermoedelijk zal ik me Op zee vooral als een ontroerend boek herinneren, waarin mensen laten zien dat ze er veel voor over hebben dat het goed gaat met hun geliefden. Daarvoor zijn ze bereid tot het uiterste te gaan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten