Podcast: De verborgen geschiedenis van de Bijbel, Dit is de Bijbel, Lampo & Lampo

De verborgen geschiedenis van de Bijbel

Min of meer bij toeval kwam ik de podcast De verborgen geschiedenis van de Bijbel op het spoor. Hierin wordt prof. dr. Karel van der Toorn geïnterviewd over de Hebreeuwse Bijbel. Christenen noemen die het Oude Testament. 

Door wie hij geïnterviewd wordt, wordt niet verteld (als ik het me goed herinner). Het zou een studente kunnen zijn. Aan de ene kant is haar voorkennis gebrekkig (ze denkt bijvoorbeeld dat er twaalf geboden zijn), maar ze luistert goed en stelt heldere vragen. Ook houdt ze Van der Toorn bij de les, als hij in zijn enthousiasme afdwaalt. 

Van der Toorn gaat in op de inhoud en de structuur van de Hebreeuwse Bijbel. Hij legt uit dat je de vijf boeken van Mozes hebt, de grote en de kleine profeten en de geschriften. Aan elk van die delen besteedt hij aandacht. 

Voor wie wat meer wil weten over de Hebreeuwse Bijbel is De verborgen geschiedenis van de Bijbel een uitstekende podcast. Sommige zaken waren mij al bekend, maar ik heb ook veel nieuws gehoord. Zo wist ik niet dat het boek Daniël vrij recent is (vergeleken met de andere Bijbelboeken) en ook niet dat het boek niet tot de profeten gerekend wordt. De drempel is laag en de interviewster vraagt steeds naar verhelderingen wanneer die nodig zijn. 

Prettig is ook dat Van der Toorn naar de Bijbel kijkt als een wetenschapper, die uitlegt wat de functie van de verschillende boeken is geweest in de tijd waarin ze ontstaan zijn. Je krijgt zakelijke informatie die heel verhelderend is. 

De acht afleveringen duren ongeveer een half uur, wat een aangename lengte is. Je kunt in zo'n tijdsspanne je hoofd er gemakkelijk bij houden. Ik heb trouwens vaak enkele afleveringen na elkaar beluisterd, omdat ik er dan toch 'in' zat. 

Dit is de Bijbel

Dit is de Bijbel is een podcast van David Boogerd, die we ook kennen van De ongelooflijke podcast. In deze podcast krijg je meer informatie over de Bijbel. Het is een podcast van de EO en de gasten zijn (tot nu toe) christenen. 

Dat heeft wel tot gevolg dat het een podcast door gelovigen voor gelovigen dreigt te worden. Boogerd gaat ervan uit dat de luisteraars het een en ander weten over de Bijbel. Zo kan hij van een rechter/richter suggereren dat we die wel kennen. Maar er zullen ook luisteraars zijn bij wie niet meteen een belletje gaat rinkelen. Die moeten dan misschien eerst De verborgen geschiedenis van de Bijbel gaan beluisteren. 

Omdat ik opgegroeid ben in een gezin waarin na elke maaltijd uit de Bijbel werd gelezen, is voor mij de drempel niet hoog. Ik vraag me wel af wat het beoogde publiek is. Ik heb het idee dat daar niet altijd een heldere keuze in is gemaakt. Sommige informatieve stukjes lijken te suggereren dat de podcast (ook) bedoeld is voor mensen die nog weinig van de Bijbel weten. 

Er is ook een aflevering waarin je een soort stoomcursus Bijbel krijgt, in een half uur. Dat is een soort instapcursus. Maar op andere momenten lijkt men vooral publiek aan te spreken dat al wat kennis heeft. Dat het dan iets dieper graaft, vind ik overigens wel prettig. 

Het sfeertje van gelovigen onder elkaar zal vooral aanspreken bij christelijke luisteraars. Niet-christelijke luisteraars zitten meer te wachten op informatie over de Bijbel in plaats van op opmerkingen over het geloof. Dat de Bijbel het woord van God is, staat voor de medewerkers wel vast. Dat sluit misschien ook een deel van de luisteraars buiten. 

Maar goed, tot nu toe vind ik Dit is de Bijbel een heel aardige podcast. Ik zal de volgende afleveringen zeker ook gaan beluisteren. Je vindt de vijf die er tot nu toe zijn geweest hier.

Lampo & Lampo. Een vaderzoektocht

In 2020 zou de schrijver Hubert Lampo honderd jaar oud zijn geworden, ware het niet dat hij in 2006 overleden is. Ter gelegenheid van het eeuwfeest, maakte omroep Klara (wat gebeuren daar toch veel mooie dingen) een podcast met de zoon van Hubert, Jan Lampo. zelf ook schrijver. Hij kwam indertijd voor in de bloemlezing Mooie jonge goden (1986) waarin ook Tom Lanoye en Herman Brusselmans werden opgenomen. Lanoye zou trouwens de oude Lampo en zijn 'tragisch realisme' nog eens flink aanvallen. 

In de jaren zeventig heb ik heel wat Lampo gelezen. Na het lezen van Wijlen Sarah Silberman (1980) haakte ik af. Pas enkele decennia later (gok ik) las ik De eerste sneeuw van het jaar (1985) en dat vond ik toch wel weer een aardig boek. 

Net als bij Ruyslinck is me van Lampo het beeld bijgebleven van een schrijver die zich miskend voelde. Samen met Daisne vormde hij een strominkje, het magisch realisme. Van zijn boeken is De komst van Joachim Stiller (1959) het bekendst. Maar ook een boek als De vingerafdrukken van Brahma (1972) heb ik indertijd met plezier gelezen. Ik vraag me af of die werken herlezing zouden doorstaan. 

De podcast bestaat uit drie afleveringen, die samen ook een lang gesprek zouden kunnen zijn dat achteraf in drieën geknipt is. Jan Lampo vertelt over zijn vader. Daarbij verheerlijkt hij hem niet. Hij probeert slechts een zo goed mogelijk beeld te geven. 'Een vaderzoektocht' luidt de ondertitel van de podcast en dat is het ook wel. 

Tussendoor horen we Hubert Lampo praten. Het blijft toch bijzonder om na zoveel jaren de stem van zo'n schrijver te horen. Opmerkelijk vond ik wel hoe hij omging met zijn vrouw. Wanneer haar inbreng in het gesprek te groot werd, vertelde Hubert, op een wat bevaderende manier dat ze moest zwijgen, hoewel ze soms heel zinnige dingen zei. Van gelijkwaardigheid leek me geen sprake. Lampo is trouwens drie keer getrouwd geweest en ook dat komt aan bod in de podcast.

Het is al een tijdje geleden dat ik deze podcast heb beluisterd, dus ik moet een beetje een slag om de arm houden. Men wordt gemakkelijk bedrogen door zijn geheugen. Ik heb de drie afleveringen, van een half uur elk, vrij snel na elkaar beluisterd. Met plezier. 

Het is een persoonlijke podcast geworden, met respect voor Lampo en zijn werk, maar ook met oog voor de lastige kanten van de man. Ondanks de kritiek, die er zeker is, vind ik het toch een liefdevol portret. Aanbevolen. De afleveringen vind je op de vertrouwde plaatsen, maar ook hier.