Luc Orient: Alle avonturen - deel 1 (Eddy Paape / Greg)

Science fiction kent veel verschijningsvormen. Gemiddeld genomen verlies ik de belangstelling als de band met het aardse helemaal wordt doorgesneden, maar ook dat is geen wet van Meden en Perzen: van de serie Aâma van Frederik Peeters (zie hier) heb ik bijvoorbeeld toch wel genoten.

Mijn hart maakte een sprongetje toen ik het eerste deel binnenkreeg van de integrale uitgave van de avonturen van Luc Orient. Niet omdat dit nu de best denkbare serie is, maar omdat jeugdsentiment mij in dezen parten speelt: zijn albums ken ik nog van vroeger, toen ik ook naar series als Bob Morane greep. Ik vermoed dat ik de avonturen in Eppo las. Of las ik daar Stef Ardoba?

Personages

Bij Luc Orient starten de avonturen op aarde. Hij is een 'normaal' mens, zoals bijvoorbeeld Rik Ringers dat ook is. Hij is natuurkundige, maar daarnaast is hij sterk en sportief. Hij rijdt dan ook, net als de journalist Rik Ringers, in een sportwagen.

De andere personages zijn professor Hugo Kala (van het instituut Eurokristal), diens assistente Lora en Toba, die altijd een tulband draagt, waarschijnlijk om zijn exotische afkomst te benadrukken. Hij is vrij zwijgzaam, trouw, ijverig. Hij spreekt Luc en Kala aan met 'Luc san' en 'Kala san', wat bij mij de indruk geeft van 'meneer Luc' en 'meneer Kala'. Hoe positief Toba ook voorgesteld wordt (je kunt altijd op hem aan), de verhouding, die we misschien 'koloniaal' moeten noemen, schemert er altijd doorheen. Daar zou een stripmaker tegenwoordig niet meer mee wegkomen.

Man/vrouw

Dat geldt ook voor de verhouding tussen man en vrouw. Bij een tocht door de wildernis, gaat Lora ook mee. Luc plaagt dat ze meegaat om te koken: 'Haar culinaire gaven zullen onze enige band met de beschaafde wereld zijn!'  Lora laat dat niet helemaal over haar kant gaan ('Meneer Orient wilt u nu eens ophouden!') maar ook hier liggen de verhoudingen vast, ook al is de persoonlijke omgang vriendelijk. Bij gevaar is Lora degene die beschermd of gered moet worden.

Wat dat betreft is de voorkant van het eerste deel van de integrale uitgave tekenend. Luc Orient staat met zijn benen wijd onverzettelijkheid uit te stralen, al zie je aan zijn gezichtsuitdrukking dat het deze keer geen makkie zal worden. Hij duwt Lora met zijn arm naar achteren: om haar te beschermen natuurlijk, maar ook om aan te geven dat het hier geen vrouwenzaken betreft.

Drie albums

In het eerste deel zijn drie albums opgenomen (Het dal van de drie zonnen (1969), De bevroren zombies (1970) en De meester van Terango (1971)). Er duikt een vreemd en dodelijk mineraal op en Hugo Kala, Luc Orient, Lora en Toba gaan op onderzoek uit. Ze komen bij een primitieve stam in het Dal van de drie Zonnen. Die zonnen blijken ruimteschepen te zijn die al eeuwen geleden geland zijn. Er zijn buitenaardse wezens (die er wel mensvormig uitzien) van de planeet Terango en er is met hen, na een ingreepje, nog te communiceren ook.

De eerste twee delen spelen zich af op aarde, in het derde deel komen de Terangers de aardebwoners ophalen om hen mee te nemen naar hun eigen planeet, waar een alleenheerser aangepakt moet worden.

Helden

Luc en Kala zijn helden, daarover bestaat geen twijfel. Dan moet er natuurlijk ook een schurk zijn. Dat is Doctor Argos, een oud-leerling van Kala. Het zal duidelijk zijn dat de helden winnen.

Het scenario van de avonturen is geschreven door Greg. Het verhaal kent een bekende opbouw: er is een probleem dat opgelost moet worden en onderweg daarnaartoe ontstaan nieuwe problemen die ook weer om een oplossing vragen. Uiteindelijk volbrengen de helden hun missie. Het bijzondere mineraal, waar het eerste deel mee begint, blijkt alleen maar een katalysator om het verhaal op gang te brengen en een reden om doctor Argos naar het verhaal te trekken. Verder komt het nauwelijks terug.

Tekeningen

De tekeningen zijn van Eddy Paape. Misschien doen ze een beetje gedateerd aan, evenals de inkleuring, maar over het algemeen bewegen de personages redelijk natuurlijk, al zouden we ze tegenwoordig toch net niet dynamisch genoeg vinden. Soms is de inkleuring minder fraai (als de personen erg rode gezichten krijgen) en ook die doet niet eigentijds aan.

Mij deerde het allemaal niet zo. Ik zat weer snel in het verhaal en wilde weten hoe het af zou lopen. Eigenlijk is Luc Orient een vrij klassieke avonturenstrip, die ook science-fictionkanten heeft. Zoals Gerrit Komrij al beweerde in de afdeling 'De toekomst van gisteren' in de essaybundel Averechts (1980) zeggen boeken over de toekomst vooral iets over de tijd waarin ze ontstaan zijn. Dat zie je ook in de avonturen van Luc Orient. De bewoners van Terango zijn de mensheid eeuwen vooruit, alsof ze in de toekomst leven. Maar die toekomst is een uitvergroting van wat we al kennen: ruimteschepen, straling, dreiging van oorlog.

Jeugdsentiment

Wie boeken uit zijn jeugd leest, leest daarin ook zichzelf. Als ik muziek hoor uit bijvoorbeeld 1975, word ik geraakt, ook als ik die muziek niet goed vind en indertijd ook al niet goed vond. Maar er wordt een tijd opgeroepen en die tijd resoneert mee. Dat gebeurt me ook bij het lezen van Luc Orient.

Misschien is dat de charme wel van veel integrale uitgaven: men heeft ooit de verhalen gelezen en de albums gekocht en nu zet men zijn jeugd bij in de boekenkast. En voor je het weet ben je weer de jongen die in een verhaal duikt. Het kan nog best.

Het eerste deel van alle avonturen van Luc Orient is netjes uitgegeven in een hardcover. Het dossiergedeelte is bescheiden, maar er is wel een bonus: een kort verhaal, ooit gepubliceerd in Pepparade. Ik verwacht niet meteen een nieuw publiek voor Luc Orient, al kun je dat nooit zeker weten. Maar voor het oudere publiek zal Luc Orient een oude bekende zijn, een kennis die je een tijd niet gezien hebt. Leuk dat hij er weer is.

Luc Orient - Alle avonturen deel 1
Scenario: Greg
Tekeningen: Eddy Paape
Uitg. Sherpa, Haarlem 2018, 160 blz. € 29,90, hardcover