Podcast: Radio Swammerdam

Heel wat podcasts besteden aandacht aan wetenschap. Om een paar namen te noemen: Wetenschap vandaag en Focus Wetenschap (dat vroeger De kennis van nu heette). Daarin wordt veel aandacht besteed aan nieuwtjes: er is iets ontdekt, er is een onderzoek gedaan, op een andere manier is wetenschap in het nieuws. Altijd prettig om te horen. Wellicht kom ik daar in de toekomst nog op terug. Nog niet zo lang geleden startte NRC Handelsblad Onbehaarde apen. Die heb ik nog niet beluisterd.

Deze keer Radio Swammerdam, dat blijkbaar ook te horen is op Amsterdam FM, een zender die ik  niet ken. De podcast wordt gemaakt door jonge mensen, twintigers, en meestal doen ze dat vrij goed. Uitzendingen kun je terugvinden op de gebruikelijke plaatsen (iTunes, Soundcloud), maar ook op de site.

Hoe lang de podcast al bestaat, wordt op die site niet duidelijk. Daar staat bij 'Over ons' niets over de podcast in het algemeen, alleen iets over de redactieleden. De meesten hebben binding (gehad) met een Amsterdamse universiteit. Van eentje wordt verteld dat ze ook wat doet bij het NRC. Nee, zegt de frik in mij: de NRC en het NRC Handelsblad. Het is immers de courant en het blad.

Dossiers

In de loop van de jaren zijn de uitzendingen op onderwerp gerubriceerd in dossiers. Sommige van die dossiers zijn wel erg ruim: 'Maatschappij' en 'Realiteit' bijvoorbeeld. Dat zijn vlaggen die zo'n beetje elke lading dekken. Andere dossiers (Onderwijs bijvoorbeeld) ontbreken bij het uitrolmenu op de site, zodat je door de uitzendingen moet scrollen of een paar keer moet klikken om het hele dossier te vinden. Het zou handig zijn als de lijst met dossiers op de website bijgewerkt zou worden.

De spreiding van de onderwerpen is overigens in orde: er worden net zo goed geschiedkundige of sociologische onderwerpen aan de orde gesteld als natuurkundige, biologische of scheikundige.

Het voordeel van Radio Swammerdam is dat er voor elke uitzending ongeveer een uur wordt uitgetrokken. Soms beslaat de uitzending een enkel onderwerp, vaak twee. In beide gevallen kan er rustig over het thema (de thema's) gepraat worden.

Onderwerpen

Enkele onderwerpen die onlangs de revue passeerden: vrouwen in de wetenschap, computers en taal, parallellen in de biologie, de geschiedenis van water, hoe mens en dier omgaan met nieuwkomers in hun omgeving, de zoektocht naar buitenaards leven, gevangenispolitiek. Het ene onderwerp zal altijd meer aanspreken dan het andere, maar gewoonlijk beluister ik elke uitzending. Helemaal. De ene keer ben ik er misschien iets meer met mijn aandacht bij dan de andere keer.

Tussendoor is er altijd een column, die (voor mijn gevoel) langer is dan de gemiddelde column. De columns zijn bijna altijd van hoog niveau en ze prikkelen tot nadenken. Altijd is er een link met de wetenschap en de columnist is vaak een wetenschapper. Ik geniet er elke keer weer van.

Presentatie

De presentatoren zijn, zoals gezegd, jong en daardoor soms wat onwennig, wat helemaal niet stoort. De wetenschappers die aan het woord komen, hebben vaak genoeg te vertellen en ze worden uitgenodigd om meer te vertellen, soms door deskundige vragen, maar soms ook door wat naïeve vragen en dat zijn vaak de vragen die de luisteraar ook heeft.

Een tijdje terug was er een nieuwe presentator, wiens naam mij ontschoten is. Hij heeft in in mijn oren in ieder geval duidelijk een zuidelijke tongval en heeft de neiging zichzelf nogal belangrijk te vinden. Hij houdt ervan om met een mede-presentator nog even over een onderwerp te praten. Herkennen ze iets, vinden ze er iets van? Meteen bij de eerste uitzending was het al raak, of liever mis: een eindeloos geklets.

Onlangs werd bij een uitzending de eindtune maar gestart. Dit soort gesprekken is inderdaad volkomen oninteressant. We luisteren naar het programma om iets op te steken of om aan het denken gezet te worden, niet om een mening of een ervaring van een willekeurig persoon te horen. Ik vond het in ieder geval nogal ergerlijk. Een presentator moet dienstbaar zijn aan het programma. Wie dat niet op kan brengen, moet maar een eigen podcast starten.

Gelukkig betreft het hier een uitzondering. Gemiddeld genomen is Radio Swammerdam een interessante podcast. Omdat het logo van Amsterdam in het logo van de podcast staat, zou je kunnen denken dat de doelgroep gevormd wordt luisteraars uit onze hoofdstad. Ik neem aan dat er intussen luisteraars zijn in heel Nederland. Het zou in ieder geval zo moeten zijn.