Podcast: Tante Jos

In een verhaal moet een personage altijd een drive hebben: hij moet naar iets streven, hij moet een vraag hebben waarop hij een antwoord gaat zoeken, er moet een probleem zijn dat oplossing behoeft.  Dan gaat een lezer of een luisteraar makkelijk mee met het verhaal; je wilt nu eenmaal weten hoe het afloopt.

Bij reconstructies heb je dat bijna per definitie: iemand heeft wat gegevens en probeert het hele verhaal boven water te halen. De schrijver of de podcastmaker gaat op zoek en wij lopen in gedachten achter hem aan. Het verhaal krijgt daardoor bijna automatisch richting.

Dat leverde podcasts op als De brand in het landhuis, Bob, De kofferbakmoord, die hier eerder zijn besproken. En er zijn er nog veel meer. Een daarvan is Tante Jos van Mijke van Wijk.

Vrouw in het verzet

Tante Jos, Jos Gemmeke, werd na de oorlog beroemd door haar verzetswerk. Zij was de enige vrouw, naast Koningin Wilhelmina, die ooit werd onderscheiden met de Militaire Willemsorde. Ze werd veelvuldig geïnterviewd, waarbij ze steeds ongeveer hetzelfde verhaal vertelde: over haar tocht per fiets naar het al bevrijde zuiden van Nederland, waar ze een boodschap moest overbrengen aan prins Bernhard, over haar opleiding tot geheim agent in Engeland en over haar laatste, geheime missie, waar ze ook lang na de oorlog niets over wilde zeggen.

Jos was de oudtante van podcastmaker Mijke de Jong; Jos was een zus van haar oma. Ze kende haar vooral van tv, want oma en Jos waren gebrouilleerd, dus bij haar zag ze Jos niet. Mijke zocht haar op een gegeven moment op en ze raakte met Jos in gesprek.

Meer en meer begon ze zich af te vragen wat er nu eigenlijk echt gebeurd was in de oorlog en in hoeverre tante Jos het hele verhaal vertelde. Intussen overleed Jos, dus aan haar kon ze niets meer vragen.

Speurtocht

De Jong gaat op zoek in archieven en zet een speurtocht op naar de families bij wie Jos in de oorlog overnacht had. Ze fietst zelfs de tocht van haar oudtante na, al is dat natuurlijk niet op een fiets met houten banden. Klopt het verhaal van Jos? Blijft ze de heldin voor wie iedereen haar houdt?

Tante Jos is een mooie podcast: een verhaal dat je wilt volgen en een podcastmaker die zich afvraagt wat de nieuwe (of oude) gegevens voor haar betekenen. Dat houdt in dat je gemakkelijk kunt meeleven en je verliest geen ogenblik de aandacht.

Vijf afleveringen

Vijf afleveringen telt de podcast en ik ben ingestapt toen de eerste twee (geloof ik) verschenen waren. Daarna heb ik er elke week naar uitgekeken. Ik hoorde ook van mensen die alle vijf de afleveringen na elkaar beluisterd hadden en zich niet verveeld hadden.

Je krijgt een beeld van een deel van het leven in de oorlog en van een bepaalde streek op een bepaald moment. Er is ook een deskundige aan het woord die zeer gedetailleerde informatie heeft en die kan verklaren waarom Jos juist op dat moment door de linies heen kan fietsen.

Informatief dus, maar je voelt je ook betrokken, zowel bij Jos als bij haar achternichtje die de waarheid wil weten, maar die ook wil weten wat zij nu werkelijk van die bijzondere oudtante moet vinden. Mooi gedaan.

Je vindt de podcast op verschillende plaatsen, bijvoorbeeld hier.