Spotters (Michiel van de Pol)

Het is alweer vier jaar geleden dat ik schreef over Scherpschutters van Michiel van de Pol, een mooi en ontroerend boek over een vader en een zoon. Intussen heeft Van de Pol een nieuwe beeldroman geschreven en getekend: Spotters. Ik recenseerde die voor Literair Nederland.

Een vliegtuigspotter wordt vader

Frank leidt een overzichtelijk leven. Hij houdt zich voornamelijk bezig met vliegtuigen. Hij bouwt al vanaf zijn jeugd modelvliegtuigjes en van tijd tot tijd gaat hij met zijn camera op stap om bijzondere vliegtuigen te spotten. Daarbij ontmoet hij andere spotters. Maar dan komt de liefde op zijn pad, die zijn rustige leventje aardige overhoop gooit.

Julia is heel anders dan Frank. Ze is impulsiever en ondernemender en ze schrijft aan een boek over een man wiens been geamputeerd is. Hij wil geen afstand doen van dat been en heeft in zijn hoofd gezet dat hij een schemerlamp maakt van het been.

De levens van Julia en Frank kruisen elkaar in het nieuwste boek van Michiel van de Pol, Spotters. In het vorige boek, Scherpschutters (2012), onderzocht Van de Pol de relatie met zijn vader. Uiteindelijk vonden die twee elkaar in hun lichamelijke kwetsbaarheid: vader had een hartaandoening, de zoon had epilepsie.

Herkenbare thema’s

Enkele thema’s uit het vorige boek komen terug inSpotters. Franks hele wereld draait om de vliegtuigen en de vader uit Scherpschutters lijkt vooral aandacht te hebben voor zijn porseleinverzameling.

Ook de lichamelijke kwetsbaarheid komt terug. Frank en Julia ontmoeten elkaar bij het spotten van vliegtuigen. Julia duwt de rolstoel van haar broer. Ze schrijft een boek over een man wiens been afgezet wordt en later komt het allemaal nog dichterbij als Julia, die intussen zwanger is, ongeneeslijk ziek blijkt.

Frank is eenzelvig. Je zou kunnen zeggen dat hij bij de groep vliegtuigspotters hoort, maar ook daar is hij een buitenstaander. De spotters zijn gericht op het scoren van nummers, Frank gaat het om de schoonheid van de vliegtuigen. Julia lijkt hem uit zijn isolement te dwingen, met een tempo dat Frank amper bij kan houden. Door haar ziekte dreigt hij weer alleen te komen staan, maar hij wordt vader en moet zijn verantwoordelijkheid nemen.

Het boek dat Julia schrijft, ontwikkelt zich steeds meer tot een autobiografisch boek. De man met het afgezette been is natuurlijk iemand die geen afscheid wil nemen. Uit wat hij verliest wil hij iets nieuws scheppen en eigenlijk zijn alle personen in dit boek daarmee bezig.

Michiel van de Pol heeft een heftig thema bij de kop genomen en het is heel gemakkelijk om daarvan een pathetisch of sentimenteel boek te maken. Dat heeft Van de Pol niet gedaan. Ongetwijfeld is het een gevoelig en zelfs een emotioneel boek, maar hij weet die emotionaliteit vorm te geven.

De rest van de recensie is te lezen op de site van Literair Nederland

Titel: Spotters
Tekst en tekeningen: Michiel van de Pol
Uitgever: Scratchbooks
Amsterdam, 2016, hardcover, 180 blz. € 27,90