Josje van Tol woont sinds een week in Kalkberg. Ze zoekt een voetbalclub, want ze doet niets liever dan voetballen. Maar in het meisjesteam is geen plaats en als ze wil toch wil voetballen, zal er iets moeten gebeuren. Ze knipt haar haar af en meldt zich aan als jongen voor een jongensteam. Dat is de beginstiuatie in het album Josje scoort! van Willem Ritstier (scenario) en Roelof Wijtsma (tekeningen).
En nu is er dus Josje scoort! Josje doet het goed bij het jongensteam van Kalkberg 90, al gaat het niet allemaal vanzelf. Een held behoort natuurlijk ook moeilijkheden te overwinnen. Ze krijgt al gauw een vrouwelijke medespeler, Areza, en na een tijdje blijkt er ook ineens een derde meisje mee te spelen, Roos, die verder niet geïntroduceerd wordt, maar er ineens is. Ook bij andere teams blijken er meisjes mee te spelen, zelfs bij dat van DVV, waar er nogal botte jongens op het veld rondlopen. Hoe waarschijnlijk dat is, kan ik moeilijk inschatten.
Structuur
Die plotselinge nieuwe informatie heeft te maken met de structuur van het verhaal. Er is een doorlopende verhaallijn, maar die is verdeeld in losse episoden, van meestal vier en soms vijf pagina's. Daartussen kunnen er kleine tijdsprongetjes zitten.
Eigenlijk ben ik helemaal niet zo'n voetballiefhebber. Ik weet niets van de competitie en ik volg de wedstrijden van het Nederlands elftal. Toch heb ik altijd met plezier de voetbalstrips gelezen, van De wondersloffen van Sjakie tot Kangoeroe Binkie en van Appie Happie tot Rob van De Rovers. Een van de bekendste voetbalstrips was en is Roel Dijkstra, die door Ritstier en Wijtsma succesvol is opgepakt. Daarmee hadden ze al kunnen oefenen voordat Josje het veld betrad.
Tekeningen
De voetbalscènes ogen natuurlijk en zijn spannend. Roelof Wijtsma heeft dat goed in de vingers. Hij kan de bewegingen van de voetballers goed weergeven. Er zijn ook harde tackels, maar die leiden nooit tot blessures. Opmerkelijk is dat zo'n beetje alle spelers rechtsbenig zijn, inclusief Josje. Maar op de cover schiet ze met haar linkerbeen. Dat zal dus wel een gespiegelde tekening zijn.
Ritstier is goed in het uitkiezen van scènes. Niet altijd weten we de uitslag van een wedstrijd bijvoorbeeld. Hij concentreert zich op de gedeelten die ertoe doen.
Het verhaal gaat vooral over Josje en haar directe omgeving. Daardoor valt de rest van het team zo ongeveer weg. We weten niet wat haar teamgenoten ervan vinden dat er ineens een meisje in het team komt en dat het aantal meisjes alleen maar groeit. Josje heeft ook alleen meisjes in haar vriendengroep.
 |
| Twentsch Dagblad Tubantia, 1 juni 1955 |
Vrouwenvoetbal
Josje heeft de voetbalgenen van geen vreemde. Haar oma voetbalde ook al. Ze vertelt over een wedstrijd in februari 1955, waarbij haar team kampioen kon worden. Er waren toen inderdaad al vrouwenteams, maar er was nog geen officiële competitie. Pas in april 1955 zou de Algemene Damesvoetbalbond opgericht worden. Aanvankelijk was de bedoeling dat er alleen vriendschappelijke wedstrijden gespeeld zouden worden, maar in augustus ging er toch een heuse competitie van start. De wedstrijden voor de dames besloegen toen trouwens nog twee keer een half uur.
In 1956 speelden de dames de eerste vriendschappelijke interland, tegen West-Duitsland. Bij Nederland stond er een veertienjarige speelster in het veld, Lenie van Wensveen, die ook nog scoorde. Haar archief is bewaard.
Het damesvoetbal komt van ver. In 1935 verbood de KNVB het en in 1938 stelt de bond velden en trainers niet langer beschikbaar voor vrouwenvoetbal en verbiedt ook het gemengd voetbal. Pas in 1971 wordt voetbal door vrouwen erkend en sindsdien maakt het deel uit van de KNVB.
Emancipatorisch
Josje moet haar best doen om mee te mogen voetballen. Alleen omdat ze excelleert, weet ze zich staande te houden. Je zou kunnen zeggen dat Josje scoort! een emancipatorische strip is. Altijd wordt de kant gekozen van degenen die het lastig hebben, die gediscrimineerd of gepest worden. Niet op een klagerige of boze manier, maar vrolijk en krachtig.
Josje scoort! is een vriendelijke en optimistische strip. Niet alleen interessant voor meiden die voetballen of dat graag zouden willen, maar voor iedereen. Het scenario is zo geschreven dat je dicht op de huid van Josje zit, gemakkelijk met haar meeleeft en van haar gaat houden. Het verhaal is helder en niet ingewikkeld en de personages zijn zeer menselijk, zodat je af en toe zelfs weten te raken en te ontroeren.
Achter in het album krijgen we nog een bladzijde met karakterstudies, zodat je kunt zien hoe Wijtsma het tekenen van Josje in zijn vingers heeft gekregen en een mooi, kort interview met de makers.
Josje scoort! is een heerlijke strip. Ik hoop dat er nog veel albums gaan verschijnen. Ondanks dat voetbal mij niet heel veel zegt, zal ik juichend aan de kant staan als Josje het veld betreedt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten