Songlife (Gerrit de Jager)

Van sommige stripmakers heeft zo'n beetje iedereen wel een beeld. Bij het horen van de naam Gerrit de Jager zullen de strips Doorzon en Zusje bij menigeen meteen oppoppen. En wie even langer nadenkt, weet ook nog Roel en zijn beestenboel, Sneek en Liefde en geluk of meer nog te noemen. 

Eerder schreef ik over zijn boek Door zonder familie, een mooie mix tussen documentaire, autobiografie en strip. Met dezelfde vaardige hand getekend als altijd, wel vrij sober. Maar vooral verteld met een scherpe blik op zichzelf, waardoor het verhaal soms grappig en schrijnend tegelijk is. 

Belang van muziek

Ook Songlife heeft die documentaireachtige kant en ook dit boek is persoonlijk. De Jager heeft zich afgevraagd welke muziek op welk moment belangrijk is geweest voor hem. Soms was die muziek belangrijk omdat hij er zo van onder de indruk was, maar soms ook was die muziek er op een bepaald moment aanwezig en daardoor zijn het moment en de muziek verbonden. 

Dat herken ik wel. In het jaar dat ik zestien werd, stond 'Una paloma blanca', met dat intro waar geen eind aan lijkt te komen, hoog in de top 40. Op allerlei plekken en momenten kwam het nummer van George Baker Selection toen uit de radio. Het was bepaald niet mijn lievelingsnummer. Dat is het nog steeds niet, maar als ik het hoor, ben ik er toch vrij mild over, omdat ik dan weer even zestien ben. 

Opsomming van titels

De Jager is diep in zijn muziekverleden gedoken. Na de proloog (waarin hij uitlegt wat voor soort boek Songlife is) en de inhoudsopgave, gaan we in zes bladzijden door het leven van De Jager heen, te beginnen  met het kleine Gerritje dat nog met auto's speelt, terwijl moeder naar de radio luistert (Heartbreak hotel). De zes bladzijden zijn een opsomming van titels, met bij elk een afbeelding van de steeds wat ouder
wordende Gerrit en een verwijzing naar de bladzijden waarop de nummers voorkomen. 

Voor degenen die het vooral om de verschillende nummers en artiesten/bands te doen is, is er aan het eind van het boek ook nog een handig register, van Abba en Abbey Road tot en met Frank Zappa en Cesar Zuiderwijk.

Goed verteller

Songlife is een heerlijk boek, vooral doordat De Jager een goed verteller is. Je leest het moeiteloos, omdat het lezen lijkt op het luisteren naar iemand die tegen je praat. Het is een persoonlijk verhaal, dus niemand anders zou dit verhaal op deze manier vertellen en muziek is in het leven van veel mensen bepalend, dus elke lezer herkent dingen en leest daarnaast dingen die nieuw zijn. 

Een collega die het boek op mijn bureau zag liggen begon meteen over Emerson, Lake and Palmer (de eerste band die in het boek genoemd wordt). De Jager houdt niet zo heel erg van hun muziek, maar ik had indertijd een heel stel LP's van ELP en ik vroeg me af of die zwarte dubbel-LP nu Work of Works heette. Even nagekeken: het was Works, Volume 1, want de hoes van Volume 2 was wit. Elk van de drie leden vulde een kant van een lp en de vierde kant was voor de band als geheel. Op kant 1 van plaat 1 stond een pianoconcert van Keith Emerson. 

Kijk, dat doet Songlife nu met je: voor je het weet zit je over de nummers van de soundtrack uit je eigen leven te praten. 

Tijdbeeld

In de loop van het boek zien we welke kanten de muzieksmaak van De Jager op gaat en welke nummers op zijn pad komen. Tussendoor krijgen we ook de omstandigheden mee, en daarmee ook een beeld van de tijd: de transistorradio en het cassetterecordertje behoren bij een bepaalde periode in de vorige eeuw. 

Van tijd tot tijd is er een strip van enkele pagina ingevoegd. Vaak van onze hoofdpersoon met een van zijn kinderen. Daarin relativeert De Jager zijn eigen muzieksmaak. Wie voor hem helden zijn, zijn onbekende namen voor een volgende generatie. Hij gaat ook naar hun muziek luisteren en komt erachter dat er in elke tijd goede muziek gemaakt wordt, maar dat vooral de muziek uit je jeugd bepalend is. 

De Jager was al op jonge leeftijd aan het tekenen. Die tekeningen zijn ook opgenomen en dat is heel erg leuk. Hij gebruikte indertijd lijntjes- en ruitjespapier. Decennialang zijn ze voor ons verborgen gebleven en nu mogen we ze ineens zien. Ze zijn best goed, maar het is ook ontroerend om te zien hoe De Jager de eerste stapjes op het tekenpad zette. 

In zijn loopbaan kwam de popmuziek verschillende keren op zijn pad, bijvoorbeeld in het boek Strips in stereo. Hij stond met Jean Marc van Tol aan de wieg van dat boek met verstrippingen van Nederlandstalige nummers. De bijdrage van De Jager ('Kom van dat dak af' van Peter Koelewijn) is integraal overgenomen. Er is natuurlijk ook een passage over de hoezen van vroeger en ook over de tekeningen die De Jager maakte voor hoezen van lp's en cd's Kort krijgen we verder nog mee hoe De Jager kennismaakte met het werk van groten uit de stripgeschiedenis, zoals Franquin en Martin Lodewijk. 

Iedereen die wel eens popmuziek draait, zal genieten van Songlife. Een boek om helemaal te lezen, maar ook een boek om wat in te grasduinen. Het doorstaat verschillende manieren van lezen. Het is mooi uitgevoerd: hardcover, leeslint. Eigenlijk moet je wel muziek draaien als je het leest. Misschien dat iemand op Spotify een speellijst wil aanmaken. 

Songlife is verschenen bij Concertobooks en kost € 26,99.