Ik blijf van hem dromen (Jan de Bas / Arie Bijl)

Over zo'n beetje alle onderwerpen zijn wel bloemlezingen met gedichten samengesteld en zeker over de figuur Jezus. Toch hebben Jan de Bas en Arie Bijl daar een boekje aan toegevoegd: Ik blijf van hem dromen; Het leven van Jezus in gedichten. 

De ondertitel doet vermoeden dat we hier een soort biografie in gedichten krijgen. Dat klopt niet helemaal en bovendien is de biografie al lang geleden geschreven. Uit de inleiding worden we niet zo heel veel wijzer, behalve dan dat gedichten, en dus ook deze gedichten, behulpzaam kunnen zijn bij het overdenken van de zin van het leven. Maar sommige van de opgenomen gedichten vallen buiten deze categorie, lijkt mij, zoals een kort gedichtje van Levi Weemoedt, dat alleen maar een grapje is.

Ook in de rest van de inleiding houden de samenstellers zich op de vlakte. De gedichten moesten 'enige literaire kwaliteit' hebben en de beslissing of ze wel of niet met Jezus te maken hebben, kan als arbitrair ervaren worden. Dat laatste is altijd het geval, maar ik vond niet zoveel dubieuze keuzes. Nou ja, '25 november 1979' van Koos Geerds gaat, in mijn lezing, nauwelijks over Jezus. Maar blijkbaar kun je daar ook anders over denken. En die literaire kwaliteit: daar zal altijd over gestreden kunnen worden. Maar in hoeverre hebben de gedichten van bijvoorbeeld Marc van Biezen, Aart Both, Hans Bouma, Machteld Teekens, Nel Veerman en Corry Vollenhoven op 't land 'enige kwaliteit'? Ik heb mijn twijfels.

Indeling

Qua indeling hebben de samenstellers zich het niet al te moeilijk gemaakt: ze maakten hoofdstukken en binnen die hoofdstukken plaatsten ze de gedichten alfabetisch, op achternaam van de dichter. De hoofdstukken zijn: 'Advent,' 'De twaalfjarige Jezus,' 'Zijn optreden,' 'Zijn lijden,' 'Zijn opstanding,' 'Hemelvaart, verschijningen en wederkomst,' en 'Inspiratie en ontmoeting.'

Het kopje 'Advent' is misschien wat minder gelukkig, want dan zou Kerstmis er niet binnen vallen, maar de gedichten gaan zelfs door tot Driekoningen. En wat doe je met een gedicht van Hester Knibbe over Maria met het kind Jezus op schoot? Het is terechtgekomen in de afdeling 'Zijn optreden', dus na 'De twaalfjarige Jezus,' wat niet een logische plek is.

Bronvermelding

Bij de bronvermelding blijkt dat er elf gedichten gekomen zijn uit een andere bloemlezing: Schriftgedichten. Poëzie bij het kerkelijk jaar. Zouden dat allemaal gedichten zijn die daarvoor nog niet gepubliceerd zijn? Anders is het vreemd dat niet de oorspronkelijke bron vermeld is. Ook zijn er vijf gedichten genomen uit de bloemlezing En al mijn levensdagen stonden in uw boek. Gedichten naar de Bijbel uit de twintigste eeuw. Dat geeft wel de schijn van gemakzucht.

Bij de twee gedichten van Van der Graft wordt er de ene keer verwezen naar de Verzamelde gedichten bij het andere gedicht, dat daar ook zeker in staat, naar de oorspronkelijke bundel. Het lijkt er veel op dat er geen beleid is in het kiezen van de bron. Als er maar een bron is, is het goed.

Klassiekers

De gemiddelde lezer zal het allemaal weinig kunnen schelen; die kijkt of er interessante gedichten in de bundel staan. Natuurlijk zijn de klassiekers (Nijhoff, Achterberg, Gerhardt), maar er zijn ook een stel gedichten die ik nog niet of niet meer kende, zoals van Anton Korteweg, René van Loenen en Delphine Lecompte. Dat waren aangename kennismakingen.

Er is ook een gedicht van Wietske Loebis, waarvan ik inschat dat het een liedtekst is. Over de kwaliteit valt weer te twisten, maar dat terzijde. Wel vraag ik me af of liedteksten binnen het selectiecriterium vallen. En als dat zo is, waarom zijn er dan niet meer teksten geselecteerd die Ria Borkent schreef voor het paasoratorium Het Lam dat ons doet leven (muziek Dirk Zwart)?

Ik blijf van hem dromen is verder een aardige bloemlezing, met bekende en minder gedichten. Zoals op elke bloemlezing is er wel wat op af te dingen, maar wie een gedicht over Jezus zoekt, heeft ruime keus.

Ik blijf van hem dromen. Het leven van Jezus in gedichten. Samengesteld door Jan de Bas en Arie Bijl. Uitg. KokBoekencentrum, Utrecht 2020; 176 blz. € 17,99