De tekst van Low, een graphic novel over David Bowie in Berlijn, begint al op de binnenkant van de cover:
Je deed een belofte. Dat er iemand zou komen, die onze wereld van de ondergang zou behoeden. Een wezen afkomstig van de sterren, half-mens, half-god. Maar er was daar niemand, die ons kon redden. Waarom heb je ons in de steek gelaten? Waarom heb je de hoop die je ons schonk niet vervuld? Omdat je het niet kon! Het lijkt erop dat we op onszelf aangewezen zijn!
In deze tekst (verdeeld over vier tekstblokken) spreekt de verteller, mogelijk de auteur (Reinhart Kleinst) David Bowie toe. Ja, ja, er zijn smetjes in de tekst aan te wijzen. Sommige komma's hadden weggelaten moeten worden en bij 'behoeden' hoort niet 'van' maar 'voor'. De ondertitel van Low is David Bowie's Berlijn jaren. Dat is ook nogal ongelukkig. Dat had natuurlijk 'Berlijnse jaren' of 'jaren in Berlijn' moet zijn en desnoods 'Berlijnjaren'. Maar laten we niet zeuren over dit soort taaldingetjes.
Na Ziggy Stardust
Kleist beschrijft Bowie na diens tijd als Ziggy Stardust. Die periode bracht hij onder in zijn graphic novel Starman (zie link onderaan). Er is een tijdperk afgesloten voor Bowie, hij laat Los Angeles achter zich en hij moet verder, maar hij weet nog niet hoe. Hij gaat wonen in Berlijn en zoals de verteller in Low zegt: 'maar als ik zo kijk, was Berlijn precies het soort sanatorium dat je nodig had.'
Het jaar wordt niet in het boek genoemd (wel op de achterkant), maar we schrijven 1976. Berlijn is verdeeld in Oost en West door de Muur. Bowie kan er aanvankelijk vrij anoniem wonen en zich bezinnen op de toekomst. In Duitsland gebeuren nieuwe dingen op het gebied van muziek. Denk aan de groep Kraftwerk met hun nummer 'Autobahn'. Dat reikte in 1975 tot nummer twaalf in de Nederlandse Top-40. Maar het singletje was wel een erg korte uitvoering. Op de LP beslaat het nummer de complete A-kant, meer dan twintig minuten.Berlijnse trilogie
Bowie zou twee jaar in Berlijn blijven en dat zou drie albums opleveren: Low, "Heroes" en Lodger. Toen dat laatste album verscheen, was Bowie alweer weg uit Berlijn, maar het zou nog wel tot de Berlijnse trilogie gerekend worden, hoewel het opgenomen werd in Zwitserland en geproduceerd in de Verenigde Staten.In zijn allerlaatste nummer 'Where are we now?', dat uitgebracht werd op zijn zesenzestigste verjaardag, denkt Bowie terug aan de periode in Berlijn.
Bowie was niet alleen in Berlijn. Iggy Pop was er ook en Bowie speelde wel mee bij diens optredens. Ze deelden een tijd een appartement. Verder waren er onder anderen het fenomeen Romy Haag en de producer Brian Eno.
Ruimtevaarder
Bowie zoekt zijn weg en dat resulteert dus in enkele albums die nog steeds hoog aangeschreven staan. Het is verbazingwekkend hoeveel die twee jaren in Berlijn hebben gedaan in het leven van Bowie en welke stappen hij in die beperkte tijd gezet heeft.
Kleist moest zich zo goed mogelijk houden aan het leven van Bowie en tegelijkertijd moest hij er een beetje verhaal van maken. In hoeverre hij Bowie recht doet in deze strip kan ik niet beoordelen; daar moeten de kenners zich maar over uitlaten. Maar een goede strip is het wel geworden. De zoektocht van Bowie naar nieuwe wegen wordt helder beschreven. Niet voor niets gebeurde die in Berlijn, een stad waarin veel nieuws gebeurde, maar ook een verscheurde stad. In de strip van Kleist gaan Berlijn en Bowie wel een beetje op elkaar lijken.
Zoeken naar je bestemming
Low blijft boeien van begin tot eind. Het helpt wel als je van de muziek van Bowie houdt, denk ik, maar een voorwaarde is het niet. Het zoeken naar nieuwe wegen, naar wat je bestemming is, is een algemeen menselijk thema dat in veel levens, ook die van lezers, speelt.
Aan het eind is er nog een toetje: een galerij met tekeningen (paginagroot en een enkele spread). Altijd prettig zoiets. Tekeningen om een tijdje naar te kijken en ze even te laten bezinken. En dan weer terugbladeren in Low, passages teruglezen, tekeningen nog eens bekijken en dan natuurlijk de muziek van David Bowie opzetten.










Geen opmerkingen:
Een reactie posten